Деви-махатмья (МП) 4: различия между версиями

Материал из Шайвавики
Перейти к: навигация, поиск
м
м
Строка 2: Строка 2:


शक्रादिस्तुतिर्नाम चतुर्धो‌உध्यायः ॥  
शक्रादिस्तुतिर्नाम चतुर्धो‌உध्यायः ॥  
.. caturtho'dhyāyaḥ ..
Глава 4


ध्यानं
ध्यानं
कालाभ्राभां कटाक्षैर् अरि कुल भयदां मौलि बद्धेन्दु रेखां
कालाभ्राभां कटाक्षैर् अरि कुल भयदां मौलि बद्धेन्दु रेखां
Строка 10: Строка 13:


ऋषिरुवाच ॥ १॥  
ऋषिरुवाच ॥ १॥  
oṁ ṛṣiruvāca .. 1..
1. Риши сказал:


शक्रादयः सुरगणा निहते‌உतिवीर्ये
शक्रादयः सुरगणा निहते‌உतिवीर्ये
तस्मिन्दुरात्मनि सुरारिबले च देव्या ।  
तस्मिन्दुरात्मनि सुरारिबले च देव्या ।  
तां तुष्टुवुः प्रणतिनम्रशिरोधरांसा
तां तुष्टुवुः प्रणतिनम्रशिरोधरांसा
वाग्भिः प्रहर्षपुलकोद्गमचारुदेहाः ॥  २ ॥  
वाग्भिः प्रहर्षपुलकोद्गमचारुदेहाः ॥  २ ॥  
śakrādayaḥ suragaṇā nihate'tivīrye
tasmindurātmani surāribale ca devyā .
tāṁ tuṣṭuvuḥ praṇatinamraśirodharāṁsā
vāgbhiḥ praharṣapulakodgamacārudehāḥ .. 2..
2. Когда тот доблестный, но низменный асур и воинство врагов небожителей были истреблены Деви, то множества девов во главе с Индрой запели Ей хвалу; они смиренно склонили головы и плечи, и тела их стали прекрасны из-за поднявшихся в восторге волосков:


देव्या यया ततमिदं जगदात्मशक्त्या
देव्या यया ततमिदं जगदात्मशक्त्या
Строка 20: Строка 32:
तामम्बिकामखिलदेवमहर्षिपूज्यां
तामम्बिकामखिलदेवमहर्षिपूज्यां
भक्त्या नताः स्म विदधातुशुभानि सा नः ॥ ३॥  
भक्त्या नताः स्म विदधातुशुभानि सा नः ॥ ३॥  
devyā yayā tatamidaṁ jagadātmaśaktyā
niḥśeṣadevagaṇaśaktisamūhamūrtyā .
tāmambikāmakhiladevamaharṣipūjyāṁ
bhaktyā natāḥ sma vidadhātu śubhāni sā naḥ .. 3..
3. "Богине, собственной энергией простершей этот мир. Той, Чье тело без остатка вместило силы всего множества богов, Ей, Амбике, достойной почитания всех девов и великих провидцев, мы кланяемся с преданностью: пусть Она пошлет нам благо!


यस्याः प्रभावमतुलं भगवाननन्तो
यस्याः प्रभावमतुलं भगवाननन्तो
ब्रह्मा हरश्च नहि वक्तुमलं बलं च ।  
ब्रह्मा हरश्च नहि वक्तुमलं बलं च ।  
सा चण्डिका‌உखिल जगत्परिपालनाय
सा चण्डिका‌உखिल जगत्परिपालनाय
नाशाय चाशुभभयस्य मतिं करोतु ॥ ४॥  
नाशाय चाशुभभयस्य मतिं करोतु ॥ ४॥  
yasyāḥ prabhāvamatulaṁ bhagavānananto
brahmā haraśca na hi vaktumalaṁ balaṁ ca .
sā caṇḍikākhilajagatparipālanāya
nāśāya cāśubhabhayasya matiṁ karotu .. 4..
4. Пусть Та, Чье несравненное величие и силу неспособны истинно передать словами (даже) почитаемый Ананта, Брахма и Хара, пусть Она, Чандика, сосредоточит помыслы на защите мира и устранении страха зла.


या श्रीः स्वयं सुकृतिनां भवनेष्वलक्ष्मीः
या श्रीः स्वयं सुकृतिनां भवनेष्वलक्ष्मीः
पापात्मनां कृतधियां हृदयेषु बुद्धिः ।  
पापात्मनां कृतधियां हृदयेषु बुद्धिः ।  
श्रद्था सतां कुलजनप्रभवस्य लज्जा
श्रद्था सतां कुलजनप्रभवस्य लज्जा
तां त्वां नताः स्म परिपालय देवि विश्वम् ॥ ५॥  
तां त्वां नताः स्म परिपालय देवि विश्वम् ॥ ५॥  
yā śrīḥ svayaṁ sukṛtināṁ bhavaneṣvalakṣmīḥ
pāpātmanāṁ kṛtadhiyāṁ hṛdayeṣu buddhiḥ .
śraddhā satāṁ kulajanaprabhavasya lajjā
tāṁ tvāṁ natāḥ sma paripālaya devi viśvam .. 5..
5. И перед Нею, богиней Шри в домах смиренных и богиней несчастий в домах порочных, и просветленным разумом в сердцах благоразумных людей, верою в достойных и скромностью в знатных, перед Нею - воистину Тобой, мы склоняемся: защити мир, о Богиня!


किं वर्णयाम तवरूप मचिन्त्यमेतत्
किं वर्णयाम तवरूप मचिन्त्यमेतत्
किञ्चातिवीर्यमसुरक्षयकारि भूरि ।  
किञ्चातिवीर्यमसुरक्षयकारि भूरि ।  
किं चाहवेषु चरितानि तवात्भुतानि
किं चाहवेषु चरितानि तवात्भुतानि
सर्वेषु देव्यसुरदेवगणादिकेषु ।  ॥ ६॥  
सर्वेषु देव्यसुरदेवगणादिकेषु ।  ॥ ६॥  
kiṁ varṇayāma tava rūpamacintyametat
kiṁcātivīryamasurakṣayakāri bhūri .
kiṁ cāhaveṣu caritāni tavāti yāni
sarveṣu devyasuradevagaṇādikeṣu .. 6..
6. О Деви, как словами оценить Твою непостижимую форму, как – неистощимую доблесть, и как - удивительные подвиги, явленные Тобой в боях среди воинств асуров, девов и прочих?


हेतुः समस्तजगतां त्रिगुणापि दोषैः
हेतुः समस्तजगतां त्रिगुणापि दोषैः
न ज्ञायसे हरिहरादिभिरव्यपारा ।  
न ज्ञायसे हरिहरादिभिरव्यपारा ।  
सर्वाश्रयाखिलमिदं जगदंशभूतं
सर्वाश्रयाखिलमिदं जगदंशभूतं
अव्याकृता हि परमा प्रकृतिस्त्वमाद्या ॥ ६॥  
अव्याकृता हि परमा प्रकृतिस्त्वमाद्या ॥ ६॥  
hetuḥ samastajagatāṁ triguṇāpi doṣai-
rna jñāyase hariharādibhirapyapārā .
sarvāśrayākhilamidaṁ jagadaṁśabhūta-
mavyākṛtā hi paramā prakṛtistvamādyā .. 7..
7. Ты - начало всех миров и трех гун, но не ведаешь их изъянов; Ты непознана (даже) Хари, Харой и прочими (богами); Ты прибежище всех, весь этот созданный из частицы мир, воистину - неизменная высшая предвечная природа.


यस्याः समस्तसुरता समुदीरणेन
यस्याः समस्तसुरता समुदीरणेन
तृप्तिं प्रयाति सकलेषु मखेषु देवि ।  
तृप्तिं प्रयाति सकलेषु मखेषु देवि ।  
स्वाहासि वै पितृ गणस्य च तृप्ति हेतु
स्वाहासि वै पितृ गणस्य च तृप्ति हेतु
रुच्चार्यसे त्वमत एव जनैः स्वधाच ॥ ८॥  
रुच्चार्यसे त्वमत एव जनैः स्वधाच ॥ ८॥  
yasyāḥ samastasuratā samudīraṇena
tṛptiṁ prayāti sakaleṣu makheṣu devi .
svāhāsi vai pitṛgaṇasya ca tṛptihetu-
ruccāryase tvamata eva janaiḥ svadhā ca .. 8..
8. О Деви, чья полная божественность находит удовлетворение в декламации (мантр) на всех жертвоприношениях, - Ты воистину Сваха! (Также, Ты) несешь удовлетворение множествам предков, отчего зовешься людьми "Свадха".


या मुक्तिहेतुरविचिन्त्य महाव्रता त्वं
या मुक्तिहेतुरविचिन्त्य महाव्रता त्वं
अभ्यस्यसे सुनियतेन्द्रियतत्वसारैः ।  
अभ्यस्यसे सुनियतेन्द्रियतत्वसारैः ।  
मोक्षार्थिभिर्मुनिभिरस्तसमस्तदोषै
मोक्षार्थिभिर्मुनिभिरस्तसमस्तदोषै
र्विद्या‌உसि सा भगवती परमा हि देवि ॥ ९॥  
र्विद्या‌உसि सा भगवती परमा हि देवि ॥ ९॥  
yā muktiheturavicintyamahāvratā tvaṁ
abhyasyase suniyatendriyatattvasāraiḥ .
mokṣārthibhirmunibhirastasamastadoṣai-
rvidyāsi sā bhagavatī paramā hi devi .. 9..
9. Источник освобождения, (совершающая) великие превосходящие мысль подвижничества, почитаемая Богиня, высшее знание, развиваемое посредством установившихся, ставших сущностью Таттвы чувств - искателями освобождения, избавившимися от изъянов подвижниками!


शब्दात्मिका सुविमलर्ग्यजुषां निधानं
शब्दात्मिका सुविमलर्ग्यजुषां निधानं
मुद्गीथरम्यपदपाठवतां च साम्नाम् ।  
मुद्गीथरम्यपदपाठवतां च साम्नाम् ।  
देवी त्रयी भगवती भवभावनाय
देवी त्रयी भगवती भवभावनाय
वार्तासि सर्व जगतां परमार्तिहन्त्री ॥ १०॥  
वार्तासि सर्व जगतां परमार्तिहन्त्री ॥ १०॥  
śabdātmikā suvimala{gya}.rjuṣāṁ nidhāna-
mudgītharamyapadapāṭhavatāṁ ca sāmnām .
devi trayī bhagavatī bhavabhāvanāya
vārtāsi sarvajagatāṁ paramā{ti}.rhantrī .. 10..
10. О душа (всех видов) звука, сокровищница чистейших гимнов-Риков, и Яджус, и Саманов, сладостно декламируемых в сопровождении Удгитхи, О Деви, тройственная (Веда), Почитаемая, Ты действуешь ради существования и сотворения всех миров, Ты - высший спаситель их от страданий.


मेधासि देवि विदिताखिलशास्त्रसारा
मेधासि देवि विदिताखिलशास्त्रसारा
दुर्गा‌உसि दुर्गभवसागरसनौरसङ्गा ।  
दुर्गा‌உसि दुर्गभवसागरसनौरसङ्गा ।  
श्रीः कैट भारिहृदयैककृताधिवासा
श्रीः कैट भारिहृदयैककृताधिवासा
गौरी त्वमेव शशिमौलिकृत प्रतिष्ठा ॥ ११॥  
गौरी त्वमेव शशिमौलिकृत प्रतिष्ठा ॥ ११॥  
medhāsi devi viditākhilaśāstrasārā
durgāsi durgabhavasāgaranaurasaṅgā .
śrīḥ kaiṭabhārihṛdayaikakṛtādhivāsā
gaurī tvameva śaśimaulikṛtapratiṣṭhā .. 11..
11. О Деви, Ты - разум, коим постигается суть всех священных писаний, Ты Дурга, корабль преодоления страшного Океана Бытия; Ты свободна от привязанностей; Ты богиня Шри, избравшая своим единственным домом сердце Врага Каитабхи, Ты воистину богиня Гаури, избравшая своим прибежищем бога, венчанного полумесяцем!


ईषत्सहासममलं परिपूर्ण चन्द्र
ईषत्सहासममलं परिपूर्ण चन्द्र
बिम्बानुकारि कनकोत्तमकान्तिकान्तम् ।  
बिम्बानुकारि कनकोत्तमकान्तिकान्तम् ।  
अत्यद्भुतं प्रहृतमात्तरुषा तथापि
अत्यद्भुतं प्रहृतमात्तरुषा तथापि
वक्त्रं विलोक्य सहसा महिषासुरेण ॥ १२॥  
वक्त्रं विलोक्य सहसा महिषासुरेण ॥ १२॥  
īṣatsahāsamamalaṁ paripūrṇacandra-
bimbānukāri kanakottamakāntikāntam .
atyadbhutaṁ prahṛtamāttaruṣā tathāpi
vaktraṁ vilokya sahasā mahiṣāsureṇa .. 12..
12. Озаренный легкой улыбкой, Твой прекрасный чистый лик был подобен полной луне, красив словно лучшее золото; как смог объятый гневом Махишасура нанести сильный удар, взглянув на Твое лицо?


दृष्ट्वातु देवि कुपितं भ्रुकुटीकराल
दृष्ट्वातु देवि कुपितं भ्रुकुटीकराल
मुद्यच्छशाङ्कसदृशच्छवि यन्न सद्यः ।  
मुद्यच्छशाङ्कसदृशच्छवि यन्न सद्यः ।  
प्राणान् मुमोच महिषस्तदतीव चित्रं
प्राणान् मुमोच महिषस्तदतीव चित्रं
कैर्जीव्यते हि कुपितान्तकदर्शनेन ।  ॥ १३॥  
कैर्जीव्यते हि कुपितान्तकदर्शनेन ।  ॥ १३॥  
dṛṣṭvā tu devi kupitaṁ bhrukuṭīkarāla-
mudyacchaśāṅkasadṛśacchavi yanna sadyaḥ .
prāṇān mumoca mahiṣastadatīva citraṁ
kairjīvyate hi kupitāntakadarśanena .. 13..
13. И воистину странно, Деви, что увидев Твой страшный гневный лик, с нахмуренными бровями, сияющий подобно восходящей луне, тот Махиша тут же не расстался с жизнью; ведь кто может жить, узрев разгневанного Царя Смерти?


देविप्रसीद परमा भवती भवाय
देविप्रसीद परमा भवती भवाय
सद्यो विनाशयसि कोपवती कुलानि ।  
सद्यो विनाशयसि कोपवती कुलानि ।  
विज्ञातमेतदधुनैव यदस्तमेतत्
विज्ञातमेतदधुनैव यदस्तमेतत्
न्नीतं बलं सुविपुलं महिषासुरस्य ॥ १४॥  
न्नीतं बलं सुविपुलं महिषासुरस्य ॥ १४॥  
devi prasīda paramā bhavatī bhavāya
sadyo vināśayasi kopavatī kulāni .
vijñātametadadhunaiva yadastameta-
nnītaṁ balaṁ suvipulaṁ mahiṣāsurasya .. 14..
14. О, Высшая Богиня, будь удовлетворена живущими; разгневанная, Ты тотчас истребляешь целые роды, - так об этом узнали теперь, когда погибли великие орды Махишасуры!


ते सम्मता जनपदेषु धनानि तेषां
ते सम्मता जनपदेषु धनानि तेषां
तेषां यशांसि न च सीदति धर्मवर्गः ।  
तेषां यशांसि न च सीदति धर्मवर्गः ।  
धन्यास्त‌एव निभृतात्मजभृत्यदारा
धन्यास्त‌एव निभृतात्मजभृत्यदारा
येषां सदाभ्युदयदा भवती प्रसन्ना ॥ १५॥  
येषां सदाभ्युदयदा भवती प्रसन्ना ॥ १५॥  
te sammatā janapadeṣu dhanāni teṣāṁ
teṣāṁ yaśāṁsi na ca sīdati bandhuvargaḥ .
dhanyāsta eva nibhṛtātmajabhṛtyadārā
yeṣāṁ sadābhyudayadā bhavatī prasannā .. 15..
15. Те, к кому Ты благосклонна и всегда даруешь процветание, уважаемы среди народа, их - богатство, и их - слава, не истощается запас их заслуг; они - воистину счастливые обладатели любящих детей, слуг и жен.


धर्म्याणि देवि सकलानि सदैव कर्मानि
ण्यत्यादृतः प्रतिदिनं सुकृती करोति ।
स्वर्गं प्रयाति च ततो भवती प्रसादा
ल्लोकत्रये‌உपि फलदा ननु देवि तेन ॥ १६॥


धर्म्याणि देवि सकलानि सदैव कर्माण्यत्यादृतः प्रतिदिनं सुकृती करोति ।
स्वर्गं प्रयाति च ततो भवती प्रसादाल्लोकत्रये‌உपि फलदा ननु देवि तेन ॥ १६॥
dhamyārṇi devi sakalāni sadaiva karmāṇyatyādṛtaḥ pratidinaṁ sukṛtī karoti .
svargaṁ prayāti ca tato bhavatī prasādāllokatraye'pi phaladā nanu devi tena .. 16..
16. О, Деви, поистине только праведные деяния с полным вниманием ежедневно совершает добродетельный человек, а потом Твоей милостью достигает небес; так разве не Ты, о Богиня, даруешь награды во всех трех мирах?
दुर्गे स्मृता हरसि भीति मशेश जन्तोः
दुर्गे स्मृता हरसि भीति मशेश जन्तोः
स्वस्थैः स्मृता मतिमतीव शुभां ददासि ।  
स्वस्थैः स्मृता मतिमतीव शुभां ददासि ।  
दारिद्र्यदुःखभयहारिणि का त्वदन्या
दारिद्र्यदुःखभयहारिणि का त्वदन्या
सर्वोपकारकरणाय सदार्द्रचित्ता ॥ १७॥  
सर्वोपकारकरणाय सदार्द्रचित्ता ॥ १७॥  
durge smṛtā harasi bhītimaśeṣajantoḥ
svasthaiḥ smṛtā matimatīva śubhāṁ dadāsi .
dāridraduḥkhabhayahāriṇi kā tvadanyā
sarvopakārakaraṇāya sadā{dra}.rcittā .. 17..
17. О Дурга, вспоминаемая (в беде), Ты избавляешь от страха любое создание, вспоминаемая благоденствующим, Ты даруешь совершенный и ясный ум; какая (богиня) помимо Тебя, о устранительница нищеты, страданий, страха, всегда питает благие помыслы о содействии и помощи каждому?


एभिर्हतैर्जगदुपैति सुखं तथैते
एभिर्हतैर्जगदुपैति सुखं तथैते
Строка 95: Строка 194:
सङ्ग्राममृत्युमधिगम्य दिवम्प्रयान्तु
सङ्ग्राममृत्युमधिगम्य दिवम्प्रयान्तु
मत्वेति नूनमहितान्विनिहंसि देवि ॥ १८॥  
मत्वेति नूनमहितान्विनिहंसि देवि ॥ १८॥  
ebhirhatairjagadupaiti sukhaṁ tathaite
kurvantu nāma narakāya cirāya pāpam .
saṁgrāmamṛtyumadhigamya divaṁ prayāntu
matveti nūnamahitānvinihaṁsi devi .. 18..
18. "Убиением этих (недругов) мир достигает счастья; так пусть же они, воистину творившие зло и надолго бы нисшедшие в ад, поднимутся на небо, встретив смерть в битве", - рассудив так, о Деви, Ты неотвратимо уничтожаешь врагов!


दृष्ट्वैव किं न भवती प्रकरोति भस्म
दृष्ट्वैव किं न भवती प्रकरोति भस्म
सर्वासुरानरिषु यत्प्रहिणोषि शस्त्रम् ।  
सर्वासुरानरिषु यत्प्रहिणोषि शस्त्रम् ।  
लोकान्प्रयान्तु रिपवो‌உपि हि शस्त्रपूता
लोकान्प्रयान्तु रिपवो‌உपि हि शस्त्रपूता
इत्थं मतिर्भवति तेष्वहि ते‌உषुसाध्वी ॥ १९॥  
इत्थं मतिर्भवति तेष्वहि ते‌உषुसाध्वी ॥ १९॥  
dṛṣṭvaiva kiṁ na bhavatī prakaroti bhasma
sarvāsurānariṣu yatprahiṇoṣi śastram .
lokānprayāntu ripavo'pi hi śastrapūtā
itthaṁ matirbhavati teṣvahiteṣusādhvī .. 19..
19. Но почему (Ты) не превратишь в пепел всех асуров одним (Своим) взглядом, а направляешь на врагов Свое оружие? "Пусть даже враги, очистившись смертью от оружия, достигнут светлых миров" - таковы Твои думы о них!


खड्ग प्रभानिकरविस्फुरणैस्तधोग्रैः
खड्ग प्रभानिकरविस्फुरणैस्तधोग्रैः
शूलाग्रकान्तिनिवहेन दृशो‌உसुराणाम् ।  
शूलाग्रकान्तिनिवहेन दृशो‌உसुराणाम् ।  
यन्नागता विलयमंशुमदिन्दुखण्ड
यन्नागता विलयमंशुमदिन्दुखण्ड
योग्याननं तव विलोक यतां तदेतत् ॥ २०॥  
योग्याननं तव विलोक यतां तदेतत् ॥ २०॥  
khaḍgaprabhānikaravisphuraṇaistathograiḥ
śūlāgrakāntinivahena dṛśo'surāṇām .
yannāgatā vilayamaṁśumadindukhaṇḍa-
yogyānanaṁ tava vilokayatāṁ tadetat .. 20..
20. Не ослепительное страшное сияние Твоего клинка, не великий блеск наконечника Твоего копья лишили зрения асуров; пристальный взгляд на Твой лик, изливающий лунный свет (ослепил их)!


दुर्वृत्त वृत्त शमनं तव देवि शीलं
दुर्वृत्त वृत्त शमनं तव देवि शीलं
रूपं तथैतदविचिन्त्यमतुल्यमन्यैः ।  
रूपं तथैतदविचिन्त्यमतुल्यमन्यैः ।  
वीर्यं च हन्तृ हृतदेवपराक्रमाणां
वीर्यं च हन्तृ हृतदेवपराक्रमाणां
वैरिष्वपि प्रकटितैव दया त्वयेत्थम् ॥ २१॥  
वैरिष्वपि प्रकटितैव दया त्वयेत्थम् ॥ २१॥  
durvṛttavṛttaśamanaṁ tava devi śīlaṁ
rūpaṁ tathaitadavicintyamatulyamanyaiḥ .
vīryaṁ ca hantṛ hṛtadevaparākramāṇāṁ
vairiṣvapi prakaṭitaiva dayā tvayettham .. 21..
21. ТвоЙ нрав, о Богиня, умиротворяет дурное поведение скверных людей, Твой облик непостижим и не знает равных, Твоя мощь сокрушает (асуров), - похитителей могущества девов; воистину, даже врагам Ты явила Свое сострадание!


केनोपमा भवतु ते‌உस्य पराक्रमस्य
केनोपमा भवतु ते‌உस्य पराक्रमस्य
रूपं च शतृभय कार्यतिहारि कुत्र ।  
रूपं च शतृभय कार्यतिहारि कुत्र ।  
चित्तेकृपा समरनिष्टुरता च दृष्टा
चित्तेकृपा समरनिष्टुरता च दृष्टा
त्वय्येव देवि वरदे भुवनत्रये‌உपि ॥ २२॥  
त्वय्येव देवि वरदे भुवनत्रये‌உपि ॥ २२॥  
kenopamā bhavatu te'sya parākramasya
rūpaṁ ca śatrubhayakāryatihāri kutra .
citte kṛpā samaraniṣṭhuratā ca dṛṣṭā
tvayyeva devi varade bhuvanatraye'pi .. 22..
22. С чем сравнить Твою доблесть? Откуда Твой прекрасный облик, поражающий ужасом врагов? Нежность сердца и безжалостность в бою поистине видны в Тебе, о Богиня, дарующая благословения (всем) трем мирам!


त्रैलोक्यमेतदखिलं रिपुनाशनेन
त्रैलोक्यमेतदखिलं रिपुनाशनेन
त्रातं त्वया समरमूर्धनि ते‌உपि हत्वा ।  
त्रातं त्वया समरमूर्धनि ते‌உपि हत्वा ।  
नीता दिवं रिपुगणा भयमप्यपास्तं
नीता दिवं रिपुगणा भयमप्यपास्तं
अस्माकमुन्मदसुरारिभवं नमस्ते ॥ २३॥  
अस्माकमुन्मदसुरारिभवं नमस्ते ॥ २३॥  
trailokyametadakhilaṁ ripunāśanena
trātaṁ tvayā samaramūrdhani te'pi hatvā .
nītā divaṁ ripugaṇā bhayamapyapāstam
asmākamunmadasurāribhavaṁ namaste .. 23..
23. Уничтожением коварных врагов Тобою были спасены целиком три этих мира; убив врагов на поле боя и рассеяв наш трепет перед неистовыми противниками небожителей, Ты дала им во множестве достичь небес, приветствия Тебе!


शूलेन पाहि नो देवि पाहि खड्गेन चाम्भिके ।  
शूलेन पाहि नो देवि पाहि खड्गेन चाम्भिके ।  
घण्टास्वनेन नः पाहि चापज्यानिस्वनेन च ॥ २४॥  
घण्टास्वनेन नः पाहि चापज्यानिस्वनेन च ॥ २४॥  
śūlena pāhi no devi pāhi khaḍgena cāmbike .
ghaṇṭāsvanena naḥ pāhi cāpajyāniḥsvanena ca .. 24..
24. О Деви, защищай нас копьем, о Амбика, защищай нас мечом, охрани нас ударами колокола и звоном тетивы Своего лука!


प्राच्यां रक्ष प्रतीच्यां च चण्डिके रक्ष दक्षिणे ।  
प्राच्यां रक्ष प्रतीच्यां च चण्डिके रक्ष दक्षिणे ।  
भ्रामणेनात्मशूलस्य उत्तरस्यां तथेश्वरी ॥ २५॥  
भ्रामणेनात्मशूलस्य उत्तरस्यां तथेश्वरी ॥ २५॥  
prācyāṁ rakṣa pratīcyāṁ ca caṇḍike rakṣa dakṣiṇe .
bhrāmaṇenātmaśūlasya uttarasyāṁ tatheśvari .. 25..
25. О Чандика, храни нас с востока и с запада, о Ишвари, защищай нас с юга, а взмахами Своего копья - также и с севера!


सौम्यानि यानि रूपाणि त्रैलोक्ये विचरन्तिते ।  
सौम्यानि यानि रूपाणि त्रैलोक्ये विचरन्तिते ।  
यानि चात्यन्त घोराणि तैरक्षास्मांस्तथाभुवम् ॥ २६॥  
यानि चात्यन्त घोराणि तैरक्षास्मांस्तथाभुवम् ॥ २६॥  
saumyāni yāni rūpāṇi trailokye vicaranti te .
yāni cātyantaghorāṇi tai rakṣāsmāṁstathā bhuvam .. 26..
26. И какие бы Твои благосклонные формы ни странствовали по трем мирам, и какие бы ни существовали крайне страшные формы, ими защищай нас и землю.


खड्गशूलगदादीनि यानि चास्त्राणि ते‌உम्बिके ।  
खड्गशूलगदादीनि यानि चास्त्राणि ते‌உम्बिके ।  
करपल्लवसङ्गीनि तैरस्मान्रक्ष सर्वतः ॥ २७॥  
करपल्लवसङ्गीनि तैरस्मान्रक्ष सर्वतः ॥ २७॥  
 
khaḍgaśūlagadādīni yāni cāstrāni te'mbike .
karapallavasaṅgīni tairasmānrakṣa sarvataḥ .. 27..
27. И какое бы оружие - меч, копье, палица или другое - ни находилось в Твоей подобной нежному ростку руке, тем (оружием) защищай нас со всех сторон".
         
ऋषिरुवाच ॥ २८॥  
ऋषिरुवाच ॥ २८॥  
ṛṣiruvāca .. 28..
28. Риши сказал:


एवं स्तुता सुरैर्दिव्यैः कुसुमैर्नन्दनोद्भवैः ।  
एवं स्तुता सुरैर्दिव्यैः कुसुमैर्नन्दनोद्भवैः ।  
अर्चिता जगतां धात्री तथा गन्धानु लेपनैः ॥ २९॥  
अर्चिता जगतां धात्री तथा गन्धानु लेपनैः ॥ २९॥  
evaṁ stutā surairdivyaiḥ kusumairnandanodbhavaiḥ .
arcitā jagatāṁ dhātrī tathā gandhānulepanaiḥ .. 29..
29. С небесными цветами из (рощи) Нандана, с духами и благоуханными пастами небожители поклонились воспетой (ими) Поддержательнице миров.


भक्त्या समस्तैस्रि शैर्दिव्यैर्धूपैः सुधूपिता ।  
भक्त्या समस्तैस्रि शैर्दिव्यैर्धूपैः सुधूपिता ।  
प्राह प्रसादसुमुखी समस्तान् प्रणतान् सुरान्।  ॥ ३०॥  
प्राह प्रसादसुमुखी समस्तान् प्रणतान् सुरान्।  ॥ ३०॥  
bhaktyā samastaistridaśairdivyairdhūpaiḥ sudhūpitā .
prāha prasādasumukhī samastān praṇatān surān .. 30..
30. И с преданностью все Тридцать (богов) овеяли Ее небесными благовониями; тогда, с благосклонным выражением прекрасного лица, Она сказала кланявшимся небожителям:


           
देव्युवाच ॥ ३१॥  
देव्युवाच ॥ ३१॥  
devyuvāca .. 31..
31. Богиня сказала:


व्रियतां त्रिदशाः सर्वे यदस्मत्तो‌உभिवाञ्छितम् ॥ ३२॥  
व्रियतां त्रिदशाः सर्वे यदस्मत्तो‌உभिवाञ्छितम् ॥ ३२॥  
vriyatāṁ tridaśāḥ sarve yadasmatto'bhivāñchitam .. 32..
32. О все Тридцать (богов)! Просите у Меня того, к чему стремитесь, ведь прекрасно почтенная этими гимнами, Я дарую это с радостью.


         
देवा ऊचु ॥ ३३॥  
देवा ऊचु ॥ ३३॥  
devā ūcuḥ .. 33..
33. Боги сказали:


भगवत्या कृतं सर्वं न किञ्चिदवशिष्यते ।  
भगवत्या कृतं सर्वं न किञ्चिदवशिष्यते ।  
यदयं निहतः शत्रु रस्माकं महिषासुरः ॥ ३४॥  
यदयं निहतः शत्रु रस्माकं महिषासुरः ॥ ३४॥  
bhagavatyā kṛtaṁ sarvaṁ na kiṁcidavaśiṣyate .. 34..
yadayaṁ nihataḥ śatrurasmākaṁ mahiṣāsuraḥ .
34. Убив нашего врага Махишасуру, почитаемая Бхагавати сделала все, ничего не осталось (желать)!


यदिचापि वरो देय स्त्वया‌உस्माकं महेश्वरि ।  
यदिचापि वरो देय स्त्वया‌உस्माकं महेश्वरि ।  
संस्मृता संस्मृता त्वं नो हिं सेथाःपरमापदः॥ ३५॥  
संस्मृता संस्मृता त्वं नो हिं सेथाःपरमापदः॥ ३५॥  
yadi cāpi varo deyastvayāsmākaṁ maheśvari .. 35..
saṁsmṛtā saṁsmṛtā tvaṁ no hiṁsethāḥ paramāpadaḥ .
35. Если же хочешь дать нам благословение, то устраняй страшные бедствия всякий раз, когда мы вспомним Тебя, о Великая Повелительница!


यश्च मर्त्यः स्तवैरेभिस्त्वां स्तोष्यत्यमलानने ।  
यश्च मर्त्यः स्तवैरेभिस्त्वां स्तोष्यत्यमलानने ।  
तस्य वित्तर्द्धिविभवैर्धनदारादि सम्पदाम् ॥ ३६॥  
तस्य वित्तर्द्धिविभवैर्धनदारादि सम्पदाम् ॥ ३६॥  
yaśca ma{tya}.rḥ stavairebhistvāṁ stoṣyatyamalānane .. 36..
tasya vitta{ddhi}.rvibhavairdhanadārādisampadām .
36. И смертному, прославляющему Тебя, прекрасноликая, этими гимнами, даруй богатство, жен и прочие блага, послав преуспевание, удачу и силу.


वृद्दये‌உ स्मत्प्रसन्ना त्वं भवेथाः सर्वदाम्भिके ॥ ३७॥  
वृद्दये‌உ स्मत्प्रसन्ना त्वं भवेथाः सर्वदाम्भिके ॥ ३७॥  
vṛddhaye'smatprasannā tvaṁ bhavethāḥ sarvadāmbike .. 37..
37. О Мать, да будешь Ты всегда благосклонна к нам, ради нашего процветания!


         
ऋषिरुवाच ॥ ३८॥  
ऋषिरुवाच ॥ ३८॥  
ṛṣiruvāca .. 38..
38. Риши сказал:


इति प्रसादिता देवैर्जगतो‌உर्थे तथात्मनः ।  
इति प्रसादिता देवैर्जगतो‌உर्थे तथात्मनः ।  
तथेत्युक्त्वा भद्रकाली बभूवान्तर्हिता नृप ॥ ३९॥  
तथेत्युक्त्वा भद्रकाली बभूवान्तर्हिता नृप ॥ ३९॥  
iti prasāditā devairjagato'rthe tathātmanaḥ .
tathetyuktvā bhadrakālī babhūvāntarhitā nṛpa .. 39..
39. О правитель, так ублаготворенная богами ради всего мира и для их собственной пользы, Бхадракали сказала: "Быть по сему" и скрылась (с их глаз).


इत्येतत्कथितं भूप सम्भूता सा यथापुरा ।  
इत्येतत्कथितं भूप सम्भूता सा यथापुरा ।  
देवी देवशरीरेभ्यो जगत्प्रयहितैषिणी ॥ ४०॥  
देवी देवशरीरेभ्यो जगत्प्रयहितैषिणी ॥ ४०॥  
ityetatkathitaṁ bhūpa sambhūtā sā yathā purā .
devī devaśarīrebhyo jagattrayahitaiṣiṇī .. 40..
40. О властитель земли, так я поведал о явлении Ее, благосклонной к трем мирам Деви, в древности, из тел богов.


पुनश्च गौरी देहात्सा समुद्भूता यथाभवत् ।  
पुनश्च गौरी देहात्सा समुद्भूता यथाभवत् ।  
वधाय दुष्ट दैत्यानां तथा शुम्भनिशुम्भयोः ॥ ४१॥  
वधाय दुष्ट दैत्यानां तथा शुम्भनिशुम्भयोः ॥ ४१॥  
punaśca gaurīdehātsā samudbhūtā yathābhavat .
vadhāya duṣṭadaityānāṁ tathā śumbhaniśumbhayoḥ .. 41..
41. О том же, как Она явилась вновь, представ в виде богини Гаури, чтобы убить злобных даитьев Шумбху и Нишумбху,


रक्षणाय च लोकानां देवानामुपकारिणी ।  
रक्षणाय च लोकानां देवानामुपकारिणी ।  
तच्छृ णुष्व मयाख्यातं यथावत्कथयामिते
तच्छृ णुष्व मयाख्यातं यथावत्कथयामिते
ह्रीम् ॐ ॥ ४२॥  
ह्रीम् ॐ ॥ ४२॥  
॥  जय जय श्री मार्कण्डेय पुराणे सावर्निके मन्वन्तरे देवि महत्म्ये शक्रादिस्तुतिर्नाम चतुर्धो‌உध्यायः समाप्तम् ॥
आहुति
ह्रीं जयन्ती साङ्गायै सायुधायै सशक्तिकायै सपरिवारायै सवाहनायै श्री महालक्ष्म्यै लक्ष्मी बीजादिष्टायै महाहुतिं समर्पयामि नमः स्वाहा ॥
.. caturtho'dhyāyaḥ ..
oṁ ṛṣiruvāca .. 1..
śakrādayaḥ suragaṇā nihate'tivīrye
tasmindurātmani surāribale ca devyā .
tāṁ tuṣṭuvuḥ praṇatinamraśirodharāṁsā
vāgbhiḥ praharṣapulakodgamacārudehāḥ .. 2..
devyā yayā tatamidaṁ jagadātmaśaktyā
niḥśeṣadevagaṇaśaktisamūhamūrtyā .
tāmambikāmakhiladevamaharṣipūjyāṁ
bhaktyā natāḥ sma vidadhātu śubhāni sā naḥ .. 3..
yasyāḥ prabhāvamatulaṁ bhagavānananto
brahmā haraśca na hi vaktumalaṁ balaṁ ca .
sā caṇḍikākhilajagatparipālanāya
nāśāya cāśubhabhayasya matiṁ karotu .. 4..
yā śrīḥ svayaṁ sukṛtināṁ bhavaneṣvalakṣmīḥ
pāpātmanāṁ kṛtadhiyāṁ hṛdayeṣu buddhiḥ .
śraddhā satāṁ kulajanaprabhavasya lajjā
tāṁ tvāṁ natāḥ sma paripālaya devi viśvam .. 5..
kiṁ varṇayāma tava rūpamacintyametat
kiṁcātivīryamasurakṣayakāri bhūri .
kiṁ cāhaveṣu caritāni tavāti yāni
sarveṣu devyasuradevagaṇādikeṣu .. 6..
hetuḥ samastajagatāṁ triguṇāpi doṣai-
rna jñāyase hariharādibhirapyapārā .
sarvāśrayākhilamidaṁ jagadaṁśabhūta-
mavyākṛtā hi paramā prakṛtistvamādyā .. 7..
yasyāḥ samastasuratā samudīraṇena
tṛptiṁ prayāti sakaleṣu makheṣu devi .
svāhāsi vai pitṛgaṇasya ca tṛptihetu-
ruccāryase tvamata eva janaiḥ svadhā ca .. 8..
yā muktiheturavicintyamahāvratā tvaṁ
abhyasyase suniyatendriyatattvasāraiḥ .
mokṣārthibhirmunibhirastasamastadoṣai-
rvidyāsi sā bhagavatī paramā hi devi .. 9..
śabdātmikā suvimala{gya}.rjuṣāṁ nidhāna-
mudgītharamyapadapāṭhavatāṁ ca sāmnām .
devi trayī bhagavatī bhavabhāvanāya
vārtāsi sarvajagatāṁ paramā{ti}.rhantrī .. 10..
medhāsi devi viditākhilaśāstrasārā
durgāsi durgabhavasāgaranaurasaṅgā .
śrīḥ kaiṭabhārihṛdayaikakṛtādhivāsā
gaurī tvameva śaśimaulikṛtapratiṣṭhā .. 11..
īṣatsahāsamamalaṁ paripūrṇacandra-
bimbānukāri kanakottamakāntikāntam .
atyadbhutaṁ prahṛtamāttaruṣā tathāpi
vaktraṁ vilokya sahasā mahiṣāsureṇa .. 12..
dṛṣṭvā tu devi kupitaṁ bhrukuṭīkarāla-
mudyacchaśāṅkasadṛśacchavi yanna sadyaḥ .
prāṇān mumoca mahiṣastadatīva citraṁ
kairjīvyate hi kupitāntakadarśanena .. 13..
devi prasīda paramā bhavatī bhavāya
sadyo vināśayasi kopavatī kulāni .
vijñātametadadhunaiva yadastameta-
nnītaṁ balaṁ suvipulaṁ mahiṣāsurasya .. 14..
te sammatā janapadeṣu dhanāni teṣāṁ
teṣāṁ yaśāṁsi na ca sīdati bandhuvargaḥ .
dhanyāsta eva nibhṛtātmajabhṛtyadārā
yeṣāṁ sadābhyudayadā bhavatī prasannā .. 15..
dhamyārṇi devi sakalāni sadaiva karmā-
ṇyatyādṛtaḥ pratidinaṁ sukṛtī karoti .
svargaṁ prayāti ca tato bhavatī prasādā-
llokatraye'pi phaladā nanu devi tena .. 16..
durge smṛtā harasi bhītimaśeṣajantoḥ
svasthaiḥ smṛtā matimatīva śubhāṁ dadāsi .
dāridraduḥkhabhayahāriṇi kā tvadanyā
sarvopakārakaraṇāya sadā{dra}.rcittā .. 17..
ebhirhatairjagadupaiti sukhaṁ tathaite
kurvantu nāma narakāya cirāya pāpam .
saṁgrāmamṛtyumadhigamya divaṁ prayāntu
matveti nūnamahitānvinihaṁsi devi .. 18..
dṛṣṭvaiva kiṁ na bhavatī prakaroti bhasma
sarvāsurānariṣu yatprahiṇoṣi śastram .
lokānprayāntu ripavo'pi hi śastrapūtā
itthaṁ matirbhavati teṣvahiteṣusādhvī .. 19..
khaḍgaprabhānikaravisphuraṇaistathograiḥ
śūlāgrakāntinivahena dṛśo'surāṇām .
yannāgatā vilayamaṁśumadindukhaṇḍa-
yogyānanaṁ tava vilokayatāṁ tadetat .. 20..
durvṛttavṛttaśamanaṁ tava devi śīlaṁ
rūpaṁ tathaitadavicintyamatulyamanyaiḥ .
vīryaṁ ca hantṛ hṛtadevaparākramāṇāṁ
vairiṣvapi prakaṭitaiva dayā tvayettham .. 21..
kenopamā bhavatu te'sya parākramasya
rūpaṁ ca śatrubhayakāryatihāri kutra .
citte kṛpā samaraniṣṭhuratā ca dṛṣṭā
tvayyeva devi varade bhuvanatraye'pi .. 22..
trailokyametadakhilaṁ ripunāśanena
trātaṁ tvayā samaramūrdhani te'pi hatvā .
nītā divaṁ ripugaṇā bhayamapyapāstam
asmākamunmadasurāribhavaṁ namaste .. 23..
śūlena pāhi no devi pāhi khaḍgena cāmbike .
ghaṇṭāsvanena naḥ pāhi cāpajyāniḥsvanena ca .. 24..
prācyāṁ rakṣa pratīcyāṁ ca caṇḍike rakṣa dakṣiṇe .
bhrāmaṇenātmaśūlasya uttarasyāṁ tatheśvari .. 25..
saumyāni yāni rūpāṇi trailokye vicaranti te .
yāni cātyantaghorāṇi tai rakṣāsmāṁstathā bhuvam .. 26..
khaḍgaśūlagadādīni yāni cāstrāni te'mbike .
karapallavasaṅgīni tairasmānrakṣa sarvataḥ .. 27..
          ṛṣiruvāca .. 28..
evaṁ stutā surairdivyaiḥ kusumairnandanodbhavaiḥ .
arcitā jagatāṁ dhātrī tathā gandhānulepanaiḥ .. 29..
bhaktyā samastaistridaśairdivyairdhūpaiḥ sudhūpitā .
prāha prasādasumukhī samastān praṇatān surān .. 30..
          devyuvāca .. 31..
vriyatāṁ tridaśāḥ sarve yadasmatto'bhivāñchitam .. 32..
          devā ūcuḥ .. 33..
bhagavatyā kṛtaṁ sarvaṁ na kiṁcidavaśiṣyate .. 34..
yadayaṁ nihataḥ śatrurasmākaṁ mahiṣāsuraḥ .
yadi cāpi varo deyastvayāsmākaṁ maheśvari .. 35..
saṁsmṛtā saṁsmṛtā tvaṁ no hiṁsethāḥ paramāpadaḥ .
yaśca ma{tya}.rḥ stavairebhistvāṁ stoṣyatyamalānane .. 36..
tasya vitta{ddhi}.rvibhavairdhanadārādisampadām .
vṛddhaye'smatprasannā tvaṁ bhavethāḥ sarvadāmbike .. 37..
          ṛṣiruvāca .. 38..
iti prasāditā devairjagato'rthe tathātmanaḥ .
tathetyuktvā bhadrakālī babhūvāntarhitā nṛpa .. 39..
ityetatkathitaṁ bhūpa sambhūtā sā yathā purā .
devī devaśarīrebhyo jagattrayahitaiṣiṇī .. 40..
punaśca gaurīdehātsā samudbhūtā yathābhavat .
vadhāya duṣṭadaityānāṁ tathā śumbhaniśumbhayoḥ .. 41..
rakṣaṇāya ca lokānāṁ devānāmupakāriṇī .
rakṣaṇāya ca lokānāṁ devānāmupakāriṇī .
tacchṛṇuṣva mayākhyātaṁ yathāvatkathayāmi te .. 42..
tacchṛṇuṣva mayākhyātaṁ yathāvatkathayāmi te .. 42..
. hrīṁ oṁ .
42. И ради спасения миров - Она, покровительница богов! - слушай, я расскажу тебе о том, как это было.


. hrīṁ oṁ .
॥  जय जय श्री मार्कण्डेय पुराणे सावर्निके मन्वन्तरे देवि महत्म्ये शक्रादिस्तुतिर्नाम चतुर्धो‌உध्यायः समाप्तम् ॥
.. svasti śrīmārkaṇḍeyapurāṇe sāvarṇike manvantare
.. svasti śrīmārkaṇḍeyapurāṇe sāvarṇike manvantare
devīmāhātmye
devīmāhātmye
śakrādistutirnāma caturtho'dhyāyaḥ .. 4..
śakrādistutirnāma caturtho'dhyāyaḥ .. 4..
Такова в Деви Махатмье Шри Маркандейя Пураны (эпоха Саварни) четвертая глава, именуемая Прославление Богини Индрой и прочими (богами)".


Глава 4
आहुति
 
ह्रीं जयन्ती साङ्गायै सायुधायै सशक्तिकायै सपरिवारायै सवाहनायै श्री महालक्ष्म्यै लक्ष्मी बीजादिष्टायै महाहुतिं समर्पयामि नमः स्वाहा ॥
1. Риши сказал:
 
2. Когда тот доблестный, но низменный асур и воинство врагов небожителей были истреблены Деви, то множества девов во главе с Индрой запели Ей хвалу; они смиренно склонили головы и плечи, и тела их стали прекрасны из-за поднявшихся в восторге волосков:
 
3. "Богине, собственной энергией простершей этот мир. Той, Чье тело без остатка вместило силы всего множества богов, Ей, Амбике, достойной почитания всех девов и великих провидцев, мы кланяемся с преданностью: пусть Она пошлет нам благо!
 
4. Пусть Та, Чье несравненное величие и силу неспособны истинно передать словами (даже) почитаемый Ананта, Брахма и Хара, пусть Она, Чандика, сосредоточит помыслы на защите мира и устранении страха зла.
 
5. И перед Нею, богиней Шри в домах смиренных и богиней несчастий в домах порочных, и просветленным разумом в сердцах благоразумных людей, верою в достойных и скромностью в знатных, перед Нею - воистину Тобой, мы склоняемся: защити мир, о Богиня!
 
6. О Деви, как словами оценить Твою непостижимую форму, как – неистощимую доблесть, и как - удивительные подвиги, явленные Тобой в боях среди воинств асуров, девов и прочих?
 
7. Ты - начало всех миров и трех гун, но не ведаешь их изъянов; Ты непознана (даже) Хари, Харой и прочими (богами); Ты прибежище всех, весь этот созданный из частицы мир, воистину - неизменная высшая предвечная природа.
 
8. О Деви, чья полная божественность находит удовлетворение в декламации (мантр) на всех жертвоприношениях, - Ты воистину Сваха! (Также, Ты) несешь удовлетворение множествам предков, отчего зовешься людьми "Свадха".
 
9. Источник освобождения, (совершающая) великие превосходящие мысль подвижничества, почитаемая Богиня, высшее знание, развиваемое посредством установившихся, ставших сущностью Таттвы чувств - искателями освобождения, избавившимися от изъянов подвижниками!
 
10. О душа (всех видов) звука, сокровищница чистейших гимнов-Риков, и Яджус, и Саманов, сладостно декламируемых в сопровождении Удгитхи, О Деви, тройственная (Веда), Почитаемая, Ты действуешь ради существования и сотворения всех миров, Ты - высший спаситель их от страданий.
 
11. О Деви, Ты - разум, коим постигается суть всех священных писаний, Ты Дурга, корабль преодоления страшного Океана Бытия; Ты свободна от привязанностей; Ты богиня Шри, избравшая своим единственным домом сердце Врага Каитабхи, Ты воистину богиня Гаури, избравшая своим прибежищем бога, венчанного полумесяцем!
 
12. Озаренный легкой улыбкой, Твой прекрасный чистый лик был подобен полной луне, красив словно лучшее золото; как смог объятый гневом Махишасура нанести сильный удар, взглянув на Твое лицо?
 
13. И воистину странно, Деви, что увидев Твой страшный гневный лик, с нахмуренными бровями, сияющий подобно восходящей луне, тот Махиша тут же не расстался с жизнью; ведь кто может жить, узрев разгневанного Царя Смерти?
 
14. О, Высшая Богиня, будь удовлетворена живущими; разгневанная, Ты тотчас истребляешь целые роды, - так об этом узнали теперь, когда погибли великие орды Махишасуры!
 
15. Те, к кому Ты благосклонна и всегда даруешь процветание, уважаемы среди народа, их - богатство, и их - слава, не истощается запас их заслуг; они - воистину счастливые обладатели любящих детей, слуг и жен.
 
16. О, Деви, поистине только праведные деяния с полным вниманием ежедневно совершает добродетельный человек, а потом Твоей милостью достигает небес; так разве не Ты, о Богиня, даруешь награды во всех трех мирах?
 
17. О Дурга, вспоминаемая (в беде), Ты избавляешь от страха любое создание, вспоминаемая благоденствующим, Ты даруешь совершенный и ясный ум; какая (богиня) помимо Тебя, о устранительница нищеты, страданий, страха, всегда питает благие помыслы о содействии и помощи каждому?
 
18. "Убиением этих (недругов) мир достигает счастья; так пусть же они, воистину творившие зло и надолго бы нисшедшие в ад, поднимутся на небо, встретив смерть в битве", - рассудив так, о Деви, Ты неотвратимо уничтожаешь врагов!
 
19. Но почему (Ты) не превратишь в пепел всех асуров одним (Своим) взглядом, а направляешь на врагов Свое оружие? "Пусть даже враги, очистившись смертью от оружия, достигнут светлых миров" - таковы Твои думы о них!
 
20. Не ослепительное страшное сияние Твоего клинка, не великий блеск наконечника Твоего копья лишили зрения асуров; пристальный взгляд на Твой лик, изливающий лунный свет (ослепил их)!
 
21. ТвоЙ нрав, о Богиня, умиротворяет дурное поведение скверных людей, Твой облик непостижим и не знает равных, Твоя мощь сокрушает (асуров), - похитителей могущества девов; воистину, даже врагам Ты явила Свое сострадание!
 
22. С чем сравнить Твою доблесть? Откуда Твой прекрасный облик, поражающий ужасом врагов? Нежность сердца и безжалостность в бою поистине видны в Тебе, о Богиня, дарующая благословения (всем) трем мирам!
 
23. Уничтожением коварных врагов Тобою были спасены целиком три этих мира; убив врагов на поле боя и рассеяв наш трепет перед неистовыми противниками небожителей, Ты дала им во множестве достичь небес, приветствия Тебе!
 
24. О Деви, защищай нас копьем, о Амбика, защищай нас мечом, охрани нас ударами колокола и звоном тетивы Своего лука!
 
25. О Чандика, храни нас с востока и с запада, о Ишвари, защищай нас с юга, а взмахами Своего копья - также и с севера!
 
26. И какие бы Твои благосклонные формы ни странствовали по трем мирам, и какие бы ни существовали крайне страшные формы, ими защищай нас и землю.
 
27. И какое бы оружие - меч, копье, палица или другое - ни находилось в Твоей подобной нежному ростку руке, тем (оружием) защищай нас со всех сторон".
 
28. Риши сказал:
 
29. С небесными цветами из (рощи) Нандана, с духами и благоуханными пастами небожители поклонились воспетой (ими) Поддержательнице миров.
 
30. И с преданностью все Тридцать (богов) овеяли Ее небесными благовониями; тогда, с благосклонным выражением прекрасного лица, Она сказала кланявшимся небожителям:
 
31. Богиня сказала:
 
32. О все Тридцать (богов)! Просите у Меня того, к чему стремитесь, ведь прекрасно почтенная этими гимнами, Я дарую это с радостью.
 
33. Боги сказали:
 
34. Убив нашего врага Махишасуру, почитаемая Бхагавати сделала все, ничего не осталось (желать)!
 
35. Если же хочешь дать нам благословение, то устраняй страшные бедствия всякий раз, когда мы вспомним Тебя, о Великая Повелительница!
 
36. И смертному, прославляющему Тебя, прекрасноликая, этими гимнами, даруй богатство, жен и прочие блага, послав преуспевание, удачу и силу.
 
37. О Мать, да будешь Ты всегда благосклонна к нам, ради нашего процветания!
 
38. Риши сказал:
 
39. О правитель, так ублаготворенная богами ради всего мира и для их собственной пользы, Бхадракали сказала: "Быть по сему" и скрылась (с их глаз).
 
40. О властитель земли, так я поведал о явлении Ее, благосклонной к трем мирам Деви, в древности, из тел богов.
 
41. О том же, как Она явилась вновь, представ в виде богини Гаури, чтобы убить злобных даитьев Шумбху и Нишумбху,
 
42. И ради спасения миров - Она, покровительница богов! - слушай, я расскажу тебе о том, как это было.
 
Такова в Деви Махатмье Шри Маркандейя Пураны (эпоха Саварни) четвертая глава, именуемая Прославление Богини Индрой и прочими (богами)".

Версия 10:32, 17 января 2016

रचन: ऋषि मार्कण्डेय

शक्रादिस्तुतिर्नाम चतुर्धो‌உध्यायः ॥ .. caturtho'dhyāyaḥ .. Глава 4


ध्यानं कालाभ्राभां कटाक्षैर् अरि कुल भयदां मौलि बद्धेन्दु रेखां शङ्ख चक्र कृपाणं त्रिशिख मपि करैर् उद्वहन्तीं त्रिन्त्राम् । सिंह स्कन्दाधिरूढां त्रिभुवन मखिलं तेजसा पूरयन्तीं ध्यायेद् दुर्गां जयाख्यां त्रिदश परिवृतां सेवितां सिद्धि कामैः ॥

ऋषिरुवाच ॥ १॥ oṁ ṛṣiruvāca .. 1.. 1. Риши сказал:


शक्रादयः सुरगणा निहते‌உतिवीर्ये तस्मिन्दुरात्मनि सुरारिबले च देव्या । तां तुष्टुवुः प्रणतिनम्रशिरोधरांसा वाग्भिः प्रहर्षपुलकोद्गमचारुदेहाः ॥ २ ॥ śakrādayaḥ suragaṇā nihate'tivīrye tasmindurātmani surāribale ca devyā . tāṁ tuṣṭuvuḥ praṇatinamraśirodharāṁsā vāgbhiḥ praharṣapulakodgamacārudehāḥ .. 2.. 2. Когда тот доблестный, но низменный асур и воинство врагов небожителей были истреблены Деви, то множества девов во главе с Индрой запели Ей хвалу; они смиренно склонили головы и плечи, и тела их стали прекрасны из-за поднявшихся в восторге волосков:


देव्या यया ततमिदं जगदात्मशक्त्या निःशेषदेवगणशक्तिसमूहमूर्त्या । तामम्बिकामखिलदेवमहर्षिपूज्यां भक्त्या नताः स्म विदधातुशुभानि सा नः ॥ ३॥ devyā yayā tatamidaṁ jagadātmaśaktyā niḥśeṣadevagaṇaśaktisamūhamūrtyā . tāmambikāmakhiladevamaharṣipūjyāṁ bhaktyā natāḥ sma vidadhātu śubhāni sā naḥ .. 3.. 3. "Богине, собственной энергией простершей этот мир. Той, Чье тело без остатка вместило силы всего множества богов, Ей, Амбике, достойной почитания всех девов и великих провидцев, мы кланяемся с преданностью: пусть Она пошлет нам благо!


यस्याः प्रभावमतुलं भगवाननन्तो ब्रह्मा हरश्च नहि वक्तुमलं बलं च । सा चण्डिका‌உखिल जगत्परिपालनाय नाशाय चाशुभभयस्य मतिं करोतु ॥ ४॥ yasyāḥ prabhāvamatulaṁ bhagavānananto brahmā haraśca na hi vaktumalaṁ balaṁ ca . sā caṇḍikākhilajagatparipālanāya nāśāya cāśubhabhayasya matiṁ karotu .. 4.. 4. Пусть Та, Чье несравненное величие и силу неспособны истинно передать словами (даже) почитаемый Ананта, Брахма и Хара, пусть Она, Чандика, сосредоточит помыслы на защите мира и устранении страха зла.


या श्रीः स्वयं सुकृतिनां भवनेष्वलक्ष्मीः पापात्मनां कृतधियां हृदयेषु बुद्धिः । श्रद्था सतां कुलजनप्रभवस्य लज्जा तां त्वां नताः स्म परिपालय देवि विश्वम् ॥ ५॥ yā śrīḥ svayaṁ sukṛtināṁ bhavaneṣvalakṣmīḥ pāpātmanāṁ kṛtadhiyāṁ hṛdayeṣu buddhiḥ . śraddhā satāṁ kulajanaprabhavasya lajjā tāṁ tvāṁ natāḥ sma paripālaya devi viśvam .. 5.. 5. И перед Нею, богиней Шри в домах смиренных и богиней несчастий в домах порочных, и просветленным разумом в сердцах благоразумных людей, верою в достойных и скромностью в знатных, перед Нею - воистину Тобой, мы склоняемся: защити мир, о Богиня!


किं वर्णयाम तवरूप मचिन्त्यमेतत् किञ्चातिवीर्यमसुरक्षयकारि भूरि । किं चाहवेषु चरितानि तवात्भुतानि सर्वेषु देव्यसुरदेवगणादिकेषु । ॥ ६॥ kiṁ varṇayāma tava rūpamacintyametat kiṁcātivīryamasurakṣayakāri bhūri . kiṁ cāhaveṣu caritāni tavāti yāni sarveṣu devyasuradevagaṇādikeṣu .. 6.. 6. О Деви, как словами оценить Твою непостижимую форму, как – неистощимую доблесть, и как - удивительные подвиги, явленные Тобой в боях среди воинств асуров, девов и прочих?


हेतुः समस्तजगतां त्रिगुणापि दोषैः न ज्ञायसे हरिहरादिभिरव्यपारा । सर्वाश्रयाखिलमिदं जगदंशभूतं अव्याकृता हि परमा प्रकृतिस्त्वमाद्या ॥ ६॥ hetuḥ samastajagatāṁ triguṇāpi doṣai- rna jñāyase hariharādibhirapyapārā . sarvāśrayākhilamidaṁ jagadaṁśabhūta- mavyākṛtā hi paramā prakṛtistvamādyā .. 7.. 7. Ты - начало всех миров и трех гун, но не ведаешь их изъянов; Ты непознана (даже) Хари, Харой и прочими (богами); Ты прибежище всех, весь этот созданный из частицы мир, воистину - неизменная высшая предвечная природа.


यस्याः समस्तसुरता समुदीरणेन तृप्तिं प्रयाति सकलेषु मखेषु देवि । स्वाहासि वै पितृ गणस्य च तृप्ति हेतु रुच्चार्यसे त्वमत एव जनैः स्वधाच ॥ ८॥ yasyāḥ samastasuratā samudīraṇena tṛptiṁ prayāti sakaleṣu makheṣu devi . svāhāsi vai pitṛgaṇasya ca tṛptihetu- ruccāryase tvamata eva janaiḥ svadhā ca .. 8.. 8. О Деви, чья полная божественность находит удовлетворение в декламации (мантр) на всех жертвоприношениях, - Ты воистину Сваха! (Также, Ты) несешь удовлетворение множествам предков, отчего зовешься людьми "Свадха".


या मुक्तिहेतुरविचिन्त्य महाव्रता त्वं अभ्यस्यसे सुनियतेन्द्रियतत्वसारैः । मोक्षार्थिभिर्मुनिभिरस्तसमस्तदोषै र्विद्या‌உसि सा भगवती परमा हि देवि ॥ ९॥ yā muktiheturavicintyamahāvratā tvaṁ abhyasyase suniyatendriyatattvasāraiḥ . mokṣārthibhirmunibhirastasamastadoṣai- rvidyāsi sā bhagavatī paramā hi devi .. 9.. 9. Источник освобождения, (совершающая) великие превосходящие мысль подвижничества, почитаемая Богиня, высшее знание, развиваемое посредством установившихся, ставших сущностью Таттвы чувств - искателями освобождения, избавившимися от изъянов подвижниками!


शब्दात्मिका सुविमलर्ग्यजुषां निधानं मुद्गीथरम्यपदपाठवतां च साम्नाम् । देवी त्रयी भगवती भवभावनाय वार्तासि सर्व जगतां परमार्तिहन्त्री ॥ १०॥ śabdātmikā suvimala{gya}.rjuṣāṁ nidhāna- mudgītharamyapadapāṭhavatāṁ ca sāmnām . devi trayī bhagavatī bhavabhāvanāya vārtāsi sarvajagatāṁ paramā{ti}.rhantrī .. 10.. 10. О душа (всех видов) звука, сокровищница чистейших гимнов-Риков, и Яджус, и Саманов, сладостно декламируемых в сопровождении Удгитхи, О Деви, тройственная (Веда), Почитаемая, Ты действуешь ради существования и сотворения всех миров, Ты - высший спаситель их от страданий.


मेधासि देवि विदिताखिलशास्त्रसारा दुर्गा‌உसि दुर्गभवसागरसनौरसङ्गा । श्रीः कैट भारिहृदयैककृताधिवासा गौरी त्वमेव शशिमौलिकृत प्रतिष्ठा ॥ ११॥ medhāsi devi viditākhilaśāstrasārā durgāsi durgabhavasāgaranaurasaṅgā . śrīḥ kaiṭabhārihṛdayaikakṛtādhivāsā gaurī tvameva śaśimaulikṛtapratiṣṭhā .. 11.. 11. О Деви, Ты - разум, коим постигается суть всех священных писаний, Ты Дурга, корабль преодоления страшного Океана Бытия; Ты свободна от привязанностей; Ты богиня Шри, избравшая своим единственным домом сердце Врага Каитабхи, Ты воистину богиня Гаури, избравшая своим прибежищем бога, венчанного полумесяцем!


ईषत्सहासममलं परिपूर्ण चन्द्र बिम्बानुकारि कनकोत्तमकान्तिकान्तम् । अत्यद्भुतं प्रहृतमात्तरुषा तथापि वक्त्रं विलोक्य सहसा महिषासुरेण ॥ १२॥ īṣatsahāsamamalaṁ paripūrṇacandra- bimbānukāri kanakottamakāntikāntam . atyadbhutaṁ prahṛtamāttaruṣā tathāpi vaktraṁ vilokya sahasā mahiṣāsureṇa .. 12.. 12. Озаренный легкой улыбкой, Твой прекрасный чистый лик был подобен полной луне, красив словно лучшее золото; как смог объятый гневом Махишасура нанести сильный удар, взглянув на Твое лицо?


दृष्ट्वातु देवि कुपितं भ्रुकुटीकराल मुद्यच्छशाङ्कसदृशच्छवि यन्न सद्यः । प्राणान् मुमोच महिषस्तदतीव चित्रं कैर्जीव्यते हि कुपितान्तकदर्शनेन । ॥ १३॥ dṛṣṭvā tu devi kupitaṁ bhrukuṭīkarāla- mudyacchaśāṅkasadṛśacchavi yanna sadyaḥ . prāṇān mumoca mahiṣastadatīva citraṁ kairjīvyate hi kupitāntakadarśanena .. 13.. 13. И воистину странно, Деви, что увидев Твой страшный гневный лик, с нахмуренными бровями, сияющий подобно восходящей луне, тот Махиша тут же не расстался с жизнью; ведь кто может жить, узрев разгневанного Царя Смерти?


देविप्रसीद परमा भवती भवाय सद्यो विनाशयसि कोपवती कुलानि । विज्ञातमेतदधुनैव यदस्तमेतत् न्नीतं बलं सुविपुलं महिषासुरस्य ॥ १४॥ devi prasīda paramā bhavatī bhavāya sadyo vināśayasi kopavatī kulāni . vijñātametadadhunaiva yadastameta- nnītaṁ balaṁ suvipulaṁ mahiṣāsurasya .. 14.. 14. О, Высшая Богиня, будь удовлетворена живущими; разгневанная, Ты тотчас истребляешь целые роды, - так об этом узнали теперь, когда погибли великие орды Махишасуры!


ते सम्मता जनपदेषु धनानि तेषां तेषां यशांसि न च सीदति धर्मवर्गः । धन्यास्त‌एव निभृतात्मजभृत्यदारा येषां सदाभ्युदयदा भवती प्रसन्ना ॥ १५॥ te sammatā janapadeṣu dhanāni teṣāṁ teṣāṁ yaśāṁsi na ca sīdati bandhuvargaḥ . dhanyāsta eva nibhṛtātmajabhṛtyadārā yeṣāṁ sadābhyudayadā bhavatī prasannā .. 15.. 15. Те, к кому Ты благосклонна и всегда даруешь процветание, уважаемы среди народа, их - богатство, и их - слава, не истощается запас их заслуг; они - воистину счастливые обладатели любящих детей, слуг и жен.


धर्म्याणि देवि सकलानि सदैव कर्माण्यत्यादृतः प्रतिदिनं सुकृती करोति । स्वर्गं प्रयाति च ततो भवती प्रसादाल्लोकत्रये‌உपि फलदा ननु देवि तेन ॥ १६॥ dhamyārṇi devi sakalāni sadaiva karmāṇyatyādṛtaḥ pratidinaṁ sukṛtī karoti . svargaṁ prayāti ca tato bhavatī prasādāllokatraye'pi phaladā nanu devi tena .. 16.. 16. О, Деви, поистине только праведные деяния с полным вниманием ежедневно совершает добродетельный человек, а потом Твоей милостью достигает небес; так разве не Ты, о Богиня, даруешь награды во всех трех мирах?


दुर्गे स्मृता हरसि भीति मशेश जन्तोः स्वस्थैः स्मृता मतिमतीव शुभां ददासि । दारिद्र्यदुःखभयहारिणि का त्वदन्या सर्वोपकारकरणाय सदार्द्रचित्ता ॥ १७॥ durge smṛtā harasi bhītimaśeṣajantoḥ svasthaiḥ smṛtā matimatīva śubhāṁ dadāsi . dāridraduḥkhabhayahāriṇi kā tvadanyā sarvopakārakaraṇāya sadā{dra}.rcittā .. 17.. 17. О Дурга, вспоминаемая (в беде), Ты избавляешь от страха любое создание, вспоминаемая благоденствующим, Ты даруешь совершенный и ясный ум; какая (богиня) помимо Тебя, о устранительница нищеты, страданий, страха, всегда питает благие помыслы о содействии и помощи каждому?


एभिर्हतैर्जगदुपैति सुखं तथैते कुर्वन्तु नाम नरकाय चिराय पापम् । सङ्ग्राममृत्युमधिगम्य दिवम्प्रयान्तु मत्वेति नूनमहितान्विनिहंसि देवि ॥ १८॥ ebhirhatairjagadupaiti sukhaṁ tathaite kurvantu nāma narakāya cirāya pāpam . saṁgrāmamṛtyumadhigamya divaṁ prayāntu matveti nūnamahitānvinihaṁsi devi .. 18.. 18. "Убиением этих (недругов) мир достигает счастья; так пусть же они, воистину творившие зло и надолго бы нисшедшие в ад, поднимутся на небо, встретив смерть в битве", - рассудив так, о Деви, Ты неотвратимо уничтожаешь врагов!


दृष्ट्वैव किं न भवती प्रकरोति भस्म सर्वासुरानरिषु यत्प्रहिणोषि शस्त्रम् । लोकान्प्रयान्तु रिपवो‌உपि हि शस्त्रपूता इत्थं मतिर्भवति तेष्वहि ते‌உषुसाध्वी ॥ १९॥ dṛṣṭvaiva kiṁ na bhavatī prakaroti bhasma sarvāsurānariṣu yatprahiṇoṣi śastram . lokānprayāntu ripavo'pi hi śastrapūtā itthaṁ matirbhavati teṣvahiteṣusādhvī .. 19.. 19. Но почему (Ты) не превратишь в пепел всех асуров одним (Своим) взглядом, а направляешь на врагов Свое оружие? "Пусть даже враги, очистившись смертью от оружия, достигнут светлых миров" - таковы Твои думы о них!


खड्ग प्रभानिकरविस्फुरणैस्तधोग्रैः शूलाग्रकान्तिनिवहेन दृशो‌உसुराणाम् । यन्नागता विलयमंशुमदिन्दुखण्ड योग्याननं तव विलोक यतां तदेतत् ॥ २०॥ khaḍgaprabhānikaravisphuraṇaistathograiḥ śūlāgrakāntinivahena dṛśo'surāṇām . yannāgatā vilayamaṁśumadindukhaṇḍa- yogyānanaṁ tava vilokayatāṁ tadetat .. 20.. 20. Не ослепительное страшное сияние Твоего клинка, не великий блеск наконечника Твоего копья лишили зрения асуров; пристальный взгляд на Твой лик, изливающий лунный свет (ослепил их)!


दुर्वृत्त वृत्त शमनं तव देवि शीलं रूपं तथैतदविचिन्त्यमतुल्यमन्यैः । वीर्यं च हन्तृ हृतदेवपराक्रमाणां वैरिष्वपि प्रकटितैव दया त्वयेत्थम् ॥ २१॥ durvṛttavṛttaśamanaṁ tava devi śīlaṁ rūpaṁ tathaitadavicintyamatulyamanyaiḥ . vīryaṁ ca hantṛ hṛtadevaparākramāṇāṁ vairiṣvapi prakaṭitaiva dayā tvayettham .. 21.. 21. ТвоЙ нрав, о Богиня, умиротворяет дурное поведение скверных людей, Твой облик непостижим и не знает равных, Твоя мощь сокрушает (асуров), - похитителей могущества девов; воистину, даже врагам Ты явила Свое сострадание!


केनोपमा भवतु ते‌உस्य पराक्रमस्य रूपं च शतृभय कार्यतिहारि कुत्र । चित्तेकृपा समरनिष्टुरता च दृष्टा त्वय्येव देवि वरदे भुवनत्रये‌உपि ॥ २२॥ kenopamā bhavatu te'sya parākramasya rūpaṁ ca śatrubhayakāryatihāri kutra . citte kṛpā samaraniṣṭhuratā ca dṛṣṭā tvayyeva devi varade bhuvanatraye'pi .. 22.. 22. С чем сравнить Твою доблесть? Откуда Твой прекрасный облик, поражающий ужасом врагов? Нежность сердца и безжалостность в бою поистине видны в Тебе, о Богиня, дарующая благословения (всем) трем мирам!


त्रैलोक्यमेतदखिलं रिपुनाशनेन त्रातं त्वया समरमूर्धनि ते‌உपि हत्वा । नीता दिवं रिपुगणा भयमप्यपास्तं अस्माकमुन्मदसुरारिभवं नमस्ते ॥ २३॥ trailokyametadakhilaṁ ripunāśanena trātaṁ tvayā samaramūrdhani te'pi hatvā . nītā divaṁ ripugaṇā bhayamapyapāstam asmākamunmadasurāribhavaṁ namaste .. 23.. 23. Уничтожением коварных врагов Тобою были спасены целиком три этих мира; убив врагов на поле боя и рассеяв наш трепет перед неистовыми противниками небожителей, Ты дала им во множестве достичь небес, приветствия Тебе!


शूलेन पाहि नो देवि पाहि खड्गेन चाम्भिके । घण्टास्वनेन नः पाहि चापज्यानिस्वनेन च ॥ २४॥ śūlena pāhi no devi pāhi khaḍgena cāmbike . ghaṇṭāsvanena naḥ pāhi cāpajyāniḥsvanena ca .. 24.. 24. О Деви, защищай нас копьем, о Амбика, защищай нас мечом, охрани нас ударами колокола и звоном тетивы Своего лука!


प्राच्यां रक्ष प्रतीच्यां च चण्डिके रक्ष दक्षिणे । भ्रामणेनात्मशूलस्य उत्तरस्यां तथेश्वरी ॥ २५॥ prācyāṁ rakṣa pratīcyāṁ ca caṇḍike rakṣa dakṣiṇe . bhrāmaṇenātmaśūlasya uttarasyāṁ tatheśvari .. 25.. 25. О Чандика, храни нас с востока и с запада, о Ишвари, защищай нас с юга, а взмахами Своего копья - также и с севера!


सौम्यानि यानि रूपाणि त्रैलोक्ये विचरन्तिते । यानि चात्यन्त घोराणि तैरक्षास्मांस्तथाभुवम् ॥ २६॥ saumyāni yāni rūpāṇi trailokye vicaranti te . yāni cātyantaghorāṇi tai rakṣāsmāṁstathā bhuvam .. 26.. 26. И какие бы Твои благосклонные формы ни странствовали по трем мирам, и какие бы ни существовали крайне страшные формы, ими защищай нас и землю.


खड्गशूलगदादीनि यानि चास्त्राणि ते‌உम्बिके । करपल्लवसङ्गीनि तैरस्मान्रक्ष सर्वतः ॥ २७॥ khaḍgaśūlagadādīni yāni cāstrāni te'mbike . karapallavasaṅgīni tairasmānrakṣa sarvataḥ .. 27.. 27. И какое бы оружие - меч, копье, палица или другое - ни находилось в Твоей подобной нежному ростку руке, тем (оружием) защищай нас со всех сторон".

ऋषिरुवाच ॥ २८॥ ṛṣiruvāca .. 28.. 28. Риши сказал:

एवं स्तुता सुरैर्दिव्यैः कुसुमैर्नन्दनोद्भवैः । अर्चिता जगतां धात्री तथा गन्धानु लेपनैः ॥ २९॥ evaṁ stutā surairdivyaiḥ kusumairnandanodbhavaiḥ . arcitā jagatāṁ dhātrī tathā gandhānulepanaiḥ .. 29.. 29. С небесными цветами из (рощи) Нандана, с духами и благоуханными пастами небожители поклонились воспетой (ими) Поддержательнице миров.


भक्त्या समस्तैस्रि शैर्दिव्यैर्धूपैः सुधूपिता । प्राह प्रसादसुमुखी समस्तान् प्रणतान् सुरान्। ॥ ३०॥ bhaktyā samastaistridaśairdivyairdhūpaiḥ sudhūpitā . prāha prasādasumukhī samastān praṇatān surān .. 30.. 30. И с преданностью все Тридцать (богов) овеяли Ее небесными благовониями; тогда, с благосклонным выражением прекрасного лица, Она сказала кланявшимся небожителям:


देव्युवाच ॥ ३१॥ devyuvāca .. 31.. 31. Богиня сказала:


व्रियतां त्रिदशाः सर्वे यदस्मत्तो‌உभिवाञ्छितम् ॥ ३२॥ vriyatāṁ tridaśāḥ sarve yadasmatto'bhivāñchitam .. 32.. 32. О все Тридцать (богов)! Просите у Меня того, к чему стремитесь, ведь прекрасно почтенная этими гимнами, Я дарую это с радостью.


देवा ऊचु ॥ ३३॥ devā ūcuḥ .. 33.. 33. Боги сказали:


भगवत्या कृतं सर्वं न किञ्चिदवशिष्यते । यदयं निहतः शत्रु रस्माकं महिषासुरः ॥ ३४॥ bhagavatyā kṛtaṁ sarvaṁ na kiṁcidavaśiṣyate .. 34.. yadayaṁ nihataḥ śatrurasmākaṁ mahiṣāsuraḥ . 34. Убив нашего врага Махишасуру, почитаемая Бхагавати сделала все, ничего не осталось (желать)!


यदिचापि वरो देय स्त्वया‌உस्माकं महेश्वरि । संस्मृता संस्मृता त्वं नो हिं सेथाःपरमापदः॥ ३५॥ yadi cāpi varo deyastvayāsmākaṁ maheśvari .. 35.. saṁsmṛtā saṁsmṛtā tvaṁ no hiṁsethāḥ paramāpadaḥ . 35. Если же хочешь дать нам благословение, то устраняй страшные бедствия всякий раз, когда мы вспомним Тебя, о Великая Повелительница!


यश्च मर्त्यः स्तवैरेभिस्त्वां स्तोष्यत्यमलानने । तस्य वित्तर्द्धिविभवैर्धनदारादि सम्पदाम् ॥ ३६॥ yaśca ma{tya}.rḥ stavairebhistvāṁ stoṣyatyamalānane .. 36.. tasya vitta{ddhi}.rvibhavairdhanadārādisampadām . 36. И смертному, прославляющему Тебя, прекрасноликая, этими гимнами, даруй богатство, жен и прочие блага, послав преуспевание, удачу и силу.


वृद्दये‌உ स्मत्प्रसन्ना त्वं भवेथाः सर्वदाम्भिके ॥ ३७॥ vṛddhaye'smatprasannā tvaṁ bhavethāḥ sarvadāmbike .. 37.. 37. О Мать, да будешь Ты всегда благосклонна к нам, ради нашего процветания!


ऋषिरुवाच ॥ ३८॥ ṛṣiruvāca .. 38.. 38. Риши сказал:


इति प्रसादिता देवैर्जगतो‌உर्थे तथात्मनः । तथेत्युक्त्वा भद्रकाली बभूवान्तर्हिता नृप ॥ ३९॥ iti prasāditā devairjagato'rthe tathātmanaḥ . tathetyuktvā bhadrakālī babhūvāntarhitā nṛpa .. 39.. 39. О правитель, так ублаготворенная богами ради всего мира и для их собственной пользы, Бхадракали сказала: "Быть по сему" и скрылась (с их глаз).


इत्येतत्कथितं भूप सम्भूता सा यथापुरा । देवी देवशरीरेभ्यो जगत्प्रयहितैषिणी ॥ ४०॥ ityetatkathitaṁ bhūpa sambhūtā sā yathā purā . devī devaśarīrebhyo jagattrayahitaiṣiṇī .. 40.. 40. О властитель земли, так я поведал о явлении Ее, благосклонной к трем мирам Деви, в древности, из тел богов.


पुनश्च गौरी देहात्सा समुद्भूता यथाभवत् । वधाय दुष्ट दैत्यानां तथा शुम्भनिशुम्भयोः ॥ ४१॥ punaśca gaurīdehātsā samudbhūtā yathābhavat . vadhāya duṣṭadaityānāṁ tathā śumbhaniśumbhayoḥ .. 41.. 41. О том же, как Она явилась вновь, представ в виде богини Гаури, чтобы убить злобных даитьев Шумбху и Нишумбху,


रक्षणाय च लोकानां देवानामुपकारिणी । तच्छृ णुष्व मयाख्यातं यथावत्कथयामिते ह्रीम् ॐ ॥ ४२॥ rakṣaṇāya ca lokānāṁ devānāmupakāriṇī . tacchṛṇuṣva mayākhyātaṁ yathāvatkathayāmi te .. 42.. . hrīṁ oṁ . 42. И ради спасения миров - Она, покровительница богов! - слушай, я расскажу тебе о том, как это было.


॥ जय जय श्री मार्कण्डेय पुराणे सावर्निके मन्वन्तरे देवि महत्म्ये शक्रादिस्तुतिर्नाम चतुर्धो‌உध्यायः समाप्तम् ॥ .. svasti śrīmārkaṇḍeyapurāṇe sāvarṇike manvantare devīmāhātmye śakrādistutirnāma caturtho'dhyāyaḥ .. 4.. Такова в Деви Махатмье Шри Маркандейя Пураны (эпоха Саварни) четвертая глава, именуемая Прославление Богини Индрой и прочими (богами)".

आहुति ह्रीं जयन्ती साङ्गायै सायुधायै सशक्तिकायै सपरिवारायै सवाहनायै श्री महालक्ष्म्यै लक्ष्मी बीजादिष्टायै महाहुतिं समर्पयामि नमः स्वाहा ॥