Деви-махатмья (МП) 7
रचन: ऋषि मार्कण्डेय
चण्डमुण्ड वधो नाम सप्तमोध्यायः ॥
ध्यानं ध्यायें रत्न पीठे शुककल पठितं श्रुण्वतीं श्यामलाङ्गीं। न्यस्तैकाङ्घ्रिं सरोजे शशि शकल धरां वल्लकीं वाद यन्तीं कहलाराबद्ध मालां नियमित विलसच्चोलिकां रक्त वस्त्रां। मातङ्गीं शङ्ख पात्रां मधुर मधुमदां चित्रकोद्भासि भालां।
ऋषिरुवाच।
आज्ञप्तास्ते ततोदैत्याश्चण्डमुण्डपुरोगमाः। चतुरङ्गबलोपेता ययुरभ्युद्यतायुधाः ॥ १॥
ददृशुस्ते ततो देवीमीषद्धासां व्यवस्थिताम्। सिंहस्योपरि शैलेन्द्रशृङ्गे महतिकाञ्चने ॥ २॥
तेदृष्ट्वातांसमादातुमुद्यमं ञ्चक्रुरुद्यताः आकृष्टचापासिधरास्तथाஉन्ये तत्समीपगाः ॥ ३॥
ततः कोपं चकारोच्चैरम्भिका तानरीन्प्रति। कोपेन चास्या वदनं मषीवर्णमभूत्तदा ॥ ४॥
भ्रुकुटीकुटिलात्तस्या ललाटफलकाद्द्रुतम्। काली कराल वदना विनिष्क्रान्तासिपाशिनी ॥ ५॥
विचित्रखट्वाङ्गधरा नरमालाविभूषणा। द्वीपिचर्मपरीधाना शुष्कमांसातिभैरवा ॥ ६॥
अतिविस्तारवदना जिह्वाललनभीषणा। निमग्नारक्तनयना नादापूरितदिङ्मुखा ॥ ६॥
सा वेगेनाभिपतिता घूतयन्ती महासुरान्। सैन्ये तत्र सुरारीणामभक्षयत तद्बलम् ॥ ८॥
पार्ष्णिग्राहाङ्कुशग्राहयोधघण्टासमन्वितान्। समादायैकहस्तेन मुखे चिक्षेप वारणान् ॥ ९॥
तथैव योधं तुरगै रथं सारथिना सह। निक्षिप्य वक्त्रे दशनैश्चर्वयत्यतिभैरवं ॥ १०॥
एकं जग्राह केशेषु ग्रीवायामथ चापरं। पादेनाक्रम्यचैवान्यमुरसान्यमपोथयत् ॥ ११॥
तैर्मुक्तानिच शस्त्राणि महास्त्राणि तथासुरैः। मुखेन जग्राह रुषा दशनैर्मथितान्यपि ॥ १२॥
बलिनां तद्बलं सर्वमसुराणां दुरात्मनां ममर्दाभक्षयच्चान्यानन्यांश्चाताडयत्तथा ॥ १३॥
असिना निहताः केचित्केचित्खट्वाङ्गताडिताः। जग्मुर्विनाशमसुरा दन्ताग्राभिहतास्तथा ॥ १४॥
क्षणेन तद्भलं सर्व मसुराणां निपातितं। दृष्ट्वा चण्डोஉभिदुद्राव तां कालीमतिभीषणां ॥ १५॥
शरवर्षैर्महाभीमैर्भीमाक्षीं तां महासुरः। छादयामास चक्रैश्च मुण्डः क्षिप्तैः सहस्रशः ॥ १६॥
तानिचक्राण्यनेकानि विशमानानि तन्मुखम्। बभुर्यथार्कबिम्बानि सुबहूनि घनोदरं ॥ १७॥
ततो जहासातिरुषा भीमं भैरवनादिनी। काली करालवदना दुर्दर्शशनोज्ज्वला ॥ १८॥
उत्थाय च महासिंहं देवी चण्डमधावत। गृहीत्वा चास्य केशेषु शिरस्तेनासिनाच्छिनत् ॥ १९॥
अथ मुण्डोஉभ्यधावत्तां दृष्ट्वा चण्डं निपातितम्। तमप्यपात यद्भमौ सा खड्गाभिहतंरुषा ॥ २०॥
हतशेषं ततः सैन्यं दृष्ट्वा चण्डं निपातितम्। मुण्डञ्च सुमहावीर्यं दिशो भेजे भयातुरम् ॥ २१॥
शिरश्चण्डस्य काली च गृहीत्वा मुण्ड मेव च। प्राह प्रचण्डाट्टहासमिश्रमभ्येत्य चण्डिकाम् ॥ २२॥
मया तवा त्रोपहृतौ चण्डमुण्डौ महापशू। युद्धयज्ञे स्वयं शुम्भं निशुम्भं चहनिष्यसि ॥ २३॥
ऋषिरुवाच॥
तावानीतौ ततो दृष्ट्वा चण्ड मुण्डौ महासुरौ। उवाच कालीं कल्याणी ललितं चण्डिका वचः ॥ २४॥
यस्माच्चण्डं च मुण्डं च गृहीत्वा त्वमुपागता। चामुण्डेति ततो लोके ख्याता देवी भविष्यसि ॥ २५॥
॥ जय जय श्री मार्कण्डेय पुराणे सावर्निके मन्वन्तरे देवि महत्म्ये चण्डमुण्ड वधो नाम सप्तमोध्याय समाप्तम् ॥
आहुति ॐ क्लीं जयन्ती साङ्गायै सशक्तिकायै सपरिवारायै सवाहनायै काली चामुण्डा देव्यै कर्पूर बीजाधिष्ठायै महाहुतिं समर्पयामि नमः स्वाहा ॥
.. saptamo'dhyāyaḥ ..
oṁ ṛṣiruvāca .. 1..
ājñaptāste tato daityāścaṇḍamuṇḍapurogamāḥ . caturaṅgabalopetā yayurabhyudyatāyudhāḥ .. 2..
dadṛśuste tato devīmīṣaddhāsāṁ vyavasthitām . siṁhasyopari śailendraśṛṅge mahati kāñcane .. 3..
te dṛṣṭvā tāṁ samādātumudyamaṁ cakrurudyatāḥ . ākṛṣṭacāpāsidharāstathānye tatsamīpagāḥ .. 4..
tataḥ kopaṁ cakāroccairambikā tānarīnprati . kopena cāsyā vadanaṁ maṣīvarṇamabhūttadā .. 5..
bhrukuṭīkuṭilāttasyā lalāṭaphalakāddrutam . kālī karālavadanā viniṣkrāntāsipāśinī .. 6..
vicitrakhaṭvāṅgadharā naramālāvibhūṣaṇā . dvīpicarmaparīdhānā śuṣkamāṁsātibhairavā .. 7..
ativistāravadanā jihvālalanabhīṣaṇā . nimagnāraktanayanā nādāpūritadiṅmukhā .. 8..
sā vegenābhipatitā ghātayantī mahāsurān . sainye tatra surārīṇāmabhakṣayata tadbalam .. 9..
pārṣṇigrāhāṅkuśagrāhayodhaghaṇṭāsamanvitān . samādāyaikahastena mukhe cikṣepa vāraṇān .. 10..
tathaiva yodhaṁ turagai rathaṁ sārathinā saha . nikṣipya vaktre daśanaiścarvayantyatibhairavam .. 11..
ekaṁ jagrāha keśeṣu grīvāyāmatha cāparam . pādenākramya caivānyamurasānyamapothayat .. 12..
tairmuktāni ca śastrāṇi mahāstrāṇi tathāsuraiḥ . mukhena jagrāha ruṣā daśanairmathitānyapi .. 13..
balināṁ tadbalaṁ sarvamasurāṇāṁ durātmanām . mamardābhakṣayaccānyānanyāṁścātāḍayattadā .. 14..
asinā nihatāḥ kecitkecitkhaṭvāṅgatāḍitāḥ . jagmurvināśamasurā dantāgrābhihatāstathā .. 15..
kṣaṇena tadbalaṁ sarvamasurāṇāṁ nipātitam . dṛṣṭvā caṇḍo'bhidudrāva tāṁ kālīmatibhīṣaṇām .. 16..
śaravarṣairmahābhīmairbhīmākṣīṁ tāṁ mahāsuraḥ . chādayāmāsa cakraiśca muṇḍaḥ kṣiptaiḥ sahasraśaḥ .. 17..
tāni cakrāṇyanekāni viśamānāni tanmukham . babhuryathārkabimbāni subahūni ghanodaram .. 18..
tato jahāsātiruṣā bhīmaṁ bhairavanādinī . kālī karālavadanā durdarśadaśanojjvalā .. 19..
utthāya ca mahāsiṁhaṁ devī caṇḍamadhāvata . gṛhītvā cāsya keśeṣu śirastenāsinācchinat .. 20..
atha muṇḍo'bhyadhāvattāṁ dṛṣṭvā caṇḍaṁ nipātitam . tamapyapātayadbhūmau sā khaḍgābhihataṁ ruṣā .. 21..
hataśeṣaṁ tataḥ sainyaṁ dṛṣṭvā caṇḍaṁ nipātitam . muṇḍaṁ ca sumahāvīryaṁ diśo bheje bhayāturam .. 22..
śiraścaṇḍasya kālī ca gṛhītvā muṇḍameva ca . prāha pracaṇḍāṭṭahāsamiśramabhyetya caṇḍikām .. 23..
mayā tavātropahṛtau caṇḍamuṇḍau mahāpaśū . yuddhayajñe svayaṁ śumbhaṁ niśumbhaṁ ca haniṣyasi .. 24..
ṛṣiruvāca .. 25..
tāvānītau tato dṛṣṭvā caṇḍamuṇḍau mahāsurau . uvāca kālīṁ kalyāṇī lalitaṁ caṇḍikā vacaḥ .. 26..
yasmāccaṇḍaṁ ca muṇḍaṁ ca gṛhītvā tvamupāgatā . cāmuṇḍeti tato loke khyātā devī bhaviṣyasi .. 27..
.. svasti śrīmārkaṇḍeyapurāṇe sāvarṇike manvantare devīmāhātmye caṇḍamuṇḍavadho nāma saptamo'dhyāyaḥ .. 7..
Глава 7
1. Риши сказал:
2. Получив такой приказ, даитьи во главе с Чандой и Мундой, воздев оружие, выступили армией четырех родов (войск).
3. И на золотой вершине высокой горы они увидели Деви, с легкой улыбкой восседавшую на льве.
4. И увидев Ту (Деви), одни направились пленить Ее, а другие подошли к Ней, вытащив мечи и натянув луки.
5. Тогда в Амбике проснулся страшный гнев на врагов, в ярости Ее лик стал черным как смоль.
6. А из Ее высокого лба с нахмуренными в гневе бровями вдруг вышла Кали - страшноликая, несущая меч и аркан.
7. - Держащая дивный венчанный черепом посох, украшенная гирляндой черепов, облаченная в шкуру тигра, повергающая в трепет видом (Своей) истощенной плоти.
8. С широко открытым ртом, страшно шевелящимся языком, с глубоко запавшими алыми глазами, оглашавшая ревом стороны света.
9. И стремглав обрушившись на великих асуров, убивая и пожирая воинства врагов небожителей.
10. Она одной рукой хватала слонов с их охраной, погонщиками, воинами, колоколами, и бросала их Себе в рот.
11. Схватив всадников с конями, колесницами и колесничими, отправляла их в рот, разрывая страшными клыками.
12. Одного ловила за волосы, другого за шею; одного давила ногой, другого ударяла грудью.
13. В ярости хватала ртом пущенные асурами стрелы и метательные снаряды, дробя их между зубами.
14. Пожирая одних и давя других, Она истребляла воинство могучих злодеев-асуров.
15. Иных убивал Ее меч, иных поражал удар венчанного черепом посоха; иные асуры встретили смерть, растерзанные Ее острыми клыками.
16. Во мгновение ока погибло все войско асуров, и видя это, Чанда (сам) бросился к несказанно страшной Кали.
17. Ужасным ливнем стрел тот великий асур, а также Мунда - тысячью брошенных дисков, накрыли (богиню) повергающего в трепет облика.
18. Но влетая Ей в рот, те бесчисленные диски казались Дисками многих солнц, исчезающими в глубине облака.
19. И страшно взревев, Кали грозно рассмеялась в великой ярости, повергающие в дрожь клыки блистали в Ее ужасной пасти.
20. Тут восседавшая на великом льве Богиня устремилась к Чанде и, ухватив за волосы, мечом отсекла ему голову.
21. И видя гибель Чанды, Мунда сам кинулся (к Богине), но был повергнут наземь свирепым ударом Ее меча.
22. При виде смерти Чанды и великого в доблести Мунды остатки войск в страхе бросились во все стороны.
23. И подхватив голову Чанды, а также Мунды, Кали приблизилась к Чандике и сказала, чередуя слова с неистовым смехом:
24. "Я принесла Тебе Чанду и Мунду, двух великих животных на жертвоприношении-битве, а Шумбху с Нишумбхой Ты убьешь Сама!"
25. Риши сказал:
26. И видя принесенных Ей великих асуров Чанду и Мунду, благосклонная Чандика весело сказала Кали такие слова:
27. "О богиня, раз Ты пришла, держа Чанду и Мунду, отныне в этом мире Ты прославишься как Чамунда!"
Такова в Деви Махатмье Шри Маркандейя Пураны (эпоха Саварни) седьмая глава, именуемая "Убиение Чанды и Мунды".
