Сурья-упанишада
Материал из Шайвавики
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
.. sūryopaniṣat ..
Сурья упанишад
॥ अथर्ववेदीय सामान्योपनिषत् ॥
.. atharvavedīya sāmānyopaniṣat ..
Вот Сурья-упанишада Атхарва-веды.
सूदितस्वातिरिक्तारिसूरिनन्दात्मभावितम् ।
सूर्यनारायणाकारं नौमि चित्सूर्यवैभवम् ॥
sūditasvātiriktārisūrinandātmabhāvitam .
sūryanārāyaṇākāraṁ naumi citsūryavaibhavam ..
औं भद्रण् कर्णेभिः शृणुयाम देवाः । भद्रं पश्येमाक्शभिर्यजत्राः । स्थिरैरङ्गैस्तुश्ह्टुवाम्सस्तनुउभिर्व्यशेम देवहितण् यदायुः । स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः । स्वस्ति नः पुउश्हा विश्ववेदाः । स्वस्ति नस्तार्क्श्यो अरिश्ह्टनेमिः । स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु ॥ औं शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥ auṃ bhadraṇ karṇebhiḥ śṛṇuyāma devāḥ . bhadraṃ paśyemākśabhiryajatrāḥ . sthirairaṅgaistuśhṭuvāmsastanuubhirvyaśema devahitaṇ yadāyuḥ . svasti na indro vṛddhaśravāḥ . svasti naḥ puuśhā viśvavedāḥ . svasti nastārkśyo ariśhṭanemiḥ . svasti no bṛhaspatirdadhātu .. auṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ .. |
Ом! Пусть наши уши слушают то, что благоприятно, о боги. Пусть наши глаза видят то, что благоприятно, о достойные поклонения! Пусть мы будем наслаждаться сроком жизни, отведённым богами, Непреклонно восхваляя их с помощью наших тел и конечностей! Пусть славный Индра благословит нас! Пусть всеведущее Солнце благословит нас! Пусть Таркшйа, гроза для злых и порочных, благословит нас! Пусть Брихаспати ниспошлет нам процветание и удачу! Ом! Покой! Покой! Покой! | |
हरिः ॐ अथ सूर्याथर्वाङ्गिरसं व्याख्यास्यामः । hariḥ oṁ atha sūryātharvāṅgirasaṁ vyākhyāsyāmaḥ . |
Хари Ом. Теперь разъяснение «Сурья упанишады» Атхарвангирасы. | |
ब्रह्मा ऋषिः । गायत्री छन्दः । आदित्यो देवता । हंसः सोऽहमग्निनारायणयुक्तं बीजम् । हृल्लेखा शक्तिः । वियदादिसर्गसंयुक्तं कीलकम् । चतुर्विधपुरुषार्थसिद्ध्यर्थे विनियोगः । षट्स्वरारूढेन बीजेन षडङ्गं रक्ताम्बुजसंस्थितम् । brahmā ṛṣiḥ . gāyatrī chandaḥ . ādityo devatā . haṁsaḥ so'hamagninārāyaṇayuktaṁ bījam . hṛllekhā śaktiḥ . viyadādisargasaṁyuktaṁ kīlakam . caturvidhapuruṣārthasiddhyarthe viniyogaḥ . ṣaṭsvarārūḍhena bījena ṣaḍaṅgaṁ raktāmbujasaṁsthitam . |
Её риши — Брахма, стихотворный размер — гаятри, божество — Адитья (Солнце). Её семя — хамсах со’хам рам; сила — хриллекха (хрим); ключ — сах. Применяется [она] ради [обретения] совершенства в четырёх целях человеческой [жизни]. Шестеричная [ньяса] совершается с биджей, к которой прибавляются шесть гласных (храм, хрим, хрум, храим, храум, храх). | |
सप्ताश्वरथिनं हिरण्यवर्णं चतुर्भुजं पद्मद्वयाभयवरदहस्तं कालचक्रप्रणेतारं श्रीसूर्यनारायणं य एवं वेद स वै ब्राह्मणः । saptāśvarathinaṁ hiraṇyavarṇaṁ caturbhujaṁ padmadvayābhayavaradahastaṁ kālacakrapraṇetāraṁ śrīsūryanārāyaṇaṁ ya evaṁ veda sa vai brāhmaṇaḥ . |
[Медитация:] «Сурьянараяна, управитель колеса времени (калачакра), золотого цвета, четырёхрукий, держащий два лотоса и показывающий жесты бесстрашия и благодати, сидящий в красном лотосе, [расположенном] в колеснице, [запряжённой] семью конями». Тот, кто знает это — [настоящий] брахман. | |
ॐ भूर्भुवःसुवः । ॐ तत्सवितुर्वरेण्यं भर्गो देवस्य धीमहि । धियो यो नः प्रचोदयात् । oṁ bhūrbhuvaḥsuvaḥ . oṁ tatsaviturvareṇyaṁ bhargo devasya dhīmahi . dhiyo yo naḥ pracodayāt . |
[Сурья-гаятри] «Ом. Бхур-бхувах свах. Медитируем на благодатное сияние Того Солнца, [истинного] Бога. Да вдохновит и направит Он наш разум!» | |
सूर्य आत्मा जगतस्तस्थुषश्च । सूर्याद्वै खल्विमानि भूतानि जायन्ते । सूर्याद्यज्ञः पर्जन्योऽन्नमात्मा नमस्त आदित्य । sūrya ātmā jagatastasthuṣaśca . sūryādvai khalvimāni bhūtāni jāyante . sūryādyajñaḥ parjanyo'nnamātmā namasta āditya . |
Сурья — Сущность мира, от Сурьи всё движимое и недвижимое, все существа рождены. От Сурьи родились Яджня[-пуруша], Парджанья (Индра), пища и Дух. Тебе, Адитья, [да будет] поклонение! | |
त्वमेव प्रत्यक्शं कर्मकर्तासि । त्वमेव प्रत्यक्शं ब्रह्मासि । त्वमेव प्रत्यक्शं विष्णुरसि । त्वमेव प्रत्यक्शं रुद्रोऽसि । त्वमेव प्रत्यक्शमृगसि । त्वमेव प्रत्यक्शं यजुरसि । त्वमेव प्रत्यक्शं सामासि । त्वमेव प्रत्यक्शमथर्वासि । त्वमेव सर्वं छन्दोऽसि । tvameva pratyakśaṁ karmakartāsi . tvameva pratyakśaṁ brahmāsi . tvameva pratyakśaṁ viṣṇurasi . tvameva pratyakśaṁ rudro'si . tvameva pratyakśamṛgasi . tvameva pratyakśaṁ yajurasi . tvameva pratyakśaṁ sāmāsi . tvameva pratyakśamatharvāsi . tvameva sarvaṁ chando'si . |
Несомненно, ты есть деятель. Несомненно, ты — Брахма. Несомненно, ты — Вишну. Несомненно, ты — Рудра. Несомненно, ты — Риг[веда]. Несомненно, ты — Яджур[веда]. Несомненно, ты — Сама[веда]. Несомненно, ты — Атхарва[веда]. Несомненно, ты — все стихотворные размеры (чхандас). | |
आदित्याद्वायुर्जायते । आदित्याद्भूमिर्जायते । आदित्यादापो जायन्ते । आदित्याज्ज्योतिर्जायते । आदित्याद्व्योम दिशो जायन्ते । आदित्याद्देवा जायन्ते । आदित्याद्वेदा जायन्ते । आदित्यो वा एष एतन्मण्डलं तपति । असावादित्यो ब्रह्म । ādityādvāyurjāyate . ādityādbhūmirjāyate . ādityādāpo jāyante . ādityājjyotirjāyate . ādityādvyoma diśo jāyante . ādityāddevā jāyante . ādityādvedā jāyante . ādityo vā eṣa etanmaṇḍalaṁ tapati . asāvādityo brahma . |
От Адитьи рождён воздух. От Адитьи рождена земля. От Адитьи рождена вода. От Адитьи рождён свет. От Адитьи рождён эфир и направления света. От Адитьи рождены боги. От Адитьи рождены Веды. Адитья же согревает эту сферу. Этот Адитья — Брахман. | |
आदित्योऽन्तःकरणमनोबुद्धिचित्ताहङ्काराः । आदित्यो वै व्यानः समानोदानोऽपानः प्राणः । आदित्यो वै श्रोत्रत्वक्चक्शूरसनघ्राणाः । आदित्यो वै वाक्पाणिपादपायूपस्थाः । आदित्यो वै शब्दस्पर्शरूपरसगन्धाः । आदित्यो वै वचनादानागमनविसर्गानन्दाः । आनन्दमयो ज्ञानमयो विज्ञानानमय आदित्यः । ādityo'ntaḥkaraṇamanobuddhicittāhaṅkārāḥ . ādityo vai vyānaḥ samānodāno'pānaḥ prāṇaḥ . ādityo vai śrotratvakcakśūrasanaghrāṇāḥ . ādityo vai vākpāṇipādapāyūpasthāḥ . ādityo vai śabdasparśarūparasagandhāḥ . ādityo vai vacanādānāgamanavisargānandāḥ . ānandamayo jñānamayo vijñānānamaya ādityaḥ . |
[Антахкарана:] ум (манас), разум (буддхи), [ограниченное] сознание (читта) и эго (аханкара) — это [проявление] Адитьи. Вьяна, самана, удана, апана и прана — [проявления] Адитьи. Ухо, кожа, глаза, язык и нос (пять органов чувств, джнянендрии) — [проявления] Адитьи. Рот, руки, ноги, кишечник и половые органы (пять органов действия, кармендрии) — [проявления] Адитьи. Звук, осязание, видимая форма, вкус и запах (пять танматр, соответствующих джнянендриям) — [проявления] Адитьи. Речь, хватание, ходьба, опорожнение и наслаждение (пять действий, соответствующих кармендриям) — [проявления] Адитьи. Адитья исполнен Блаженства, Знания и Мудрости (виджняны). | |
नमो मित्राय भानवे मृत्योर्मा पाहि । भ्राजिष्णवे विश्वहेतवे नमः । namo mitrāya bhānave mṛtyormā pāhi . bhrājiṣṇave viśvahetave namaḥ . |
[Молитва Адитье:] «Поклонение Митре, Бхану, — да защитит Он меня от смерти — Сияющему, Создателю всего! | |
सूर्याद्भवन्ति भूतानि सूर्येण पालितानि तु । सूर्ये लयं प्राप्नुवन्ति यः सूर्य्ः सोऽहमेव च । चक्शुर्नो देवः सविता चक्शुर्न उत पर्वतः । चक्शुर्धाता दधातु नः । sūryādbhavanti bhūtāni sūryeṇa pālitāni tu . sūrye layaṁ prāpnuvanti yaḥ sūryḥ so'hameva ca . cakśurno devaḥ savitā cakśurna uta parvataḥ . cakśurdhātā dadhātu naḥ . |
От Сурьи рождены [все] существа, Сурьей они поддерживаемы, в Сурье они растворяются. Он, который Сурья, есть Я. Бог Савитар — наше Око, наше Око, названное Горой (Парвата). Да дарует нам [процветание] Хранящее Око! | |
आदित्याय विद्महे सहस्रकिरणाय धीमहि । तन्नः सूर्यः प्रचोदयात् । ādityāya vidmahe sahasrakiraṇāya dhīmahi . tannaḥ sūryaḥ pracodayāt . |
[Сурья-гаятри:] «Мы познаем Адитью. Медитируем на [окружённого] тысячами лучей. Да вдохновит и направит нас То Солнце!» | |
सविता पश्चात्तात्सविता पुरस्तात्सवितोत्तरात्तात्सविताधरात्तात् । सविता नः सुवतु सर्वतातिं सविता नो रासतां दीर्घमायुः । savitā paścāttātsavitā purastātsavitottarāttātsavitādharāttāt . savitā naḥ suvatu sarvatātiṁ savitā no rāsatāṁ dīrghamāyuḥ . |
Савитар перед [нами] и позади [нас], над [нами] и под [нами]. Да сделает нас Савитар вездесущими и да дарует наслаждение и долгую жизнь!» | |
ॐ इत्येकाक्शरं ब्रह्म । घृणिरिति द्वे अक्शरे । सूर्य इत्यक्शरद्वयम् । आदित्य इति त्रीण्यक्शराणि । oṁ ityekākśaraṁ brahma . ghṛṇiriti dve akśare . sūrya ityakśaradvayam . āditya iti trīṇyakśarāṇi . |
«Ом — Единый нерушимый Брахман («Первый слог [мантры] — Ом, [который есть] Брахман»). «Гхрини» (луч) — два слога, «Сурья» — два слога, и «Адитья» — три. | |
एतस्यैव सूर्यस्याष्टाक्शरो मनुः । etasyaiva sūryasyāṣṭākśaro manuḥ . |
Это восьмислоговая мантра Сурьи (т. е. oṁ ghṛṇiḥ sūrya ādityaḥ; тантры приводят расширенную версию этой мантры: oṁ hrīṁ ghṛṇiḥ sūrya ādityaḥ śrīṁ). | |
यः सदाहरहर्जपति स वै ब्राह्मणो भवति स वै ब्राह्मणो भवति । सूर्याभिमुखो जप्त्वा महाव्याधिभयात्प्रमुच्यते । अलक्श्मीर्नश्यति । अभक्श्यभक्शणात्पूतो भवति । अगम्यागमनात्पूतो भवति । पतितसम्भाषणात्पूतो भवति । असत्सम्भाषणात्पूतो भवति । मध्याह्ने सूराभिमुखः पठेत् । सद्योत्पन्नपञ्चमहापातकात्प्रमुच्यते । yaḥ sadāharaharjapati sa vai brāhmaṇo bhavati sa vai brāhmaṇo bhavati . sūryābhimukho japtvā mahāvyādhibhayātpramucyate . alakśmīrnaśyati . abhakśyabhakśaṇātpūto bhavati . agamyāgamanātpūto bhavati . patitasambhāṣaṇātpūto bhavati . asatsambhāṣaṇātpūto bhavati . madhyāhne sūrābhimukhaḥ paṭhet . sadyotpannapañcamahāpātakātpramucyate . |
Тот, кто повторяет её ежедневно — воистину есть брахман. Повторяя её, лицом обратившись к Солнцу, он освобождается от великих болезней и страха. [Он] освобождается от нищеты. Он очищается от [последствий] вкушения запрещённого, противоестественных сексуальных отношений, разговоров с греховными [людьми], лжи и болтовни. Повторяя её в полдень, повернувшись лицом к Солнцу, он освобождается от пяти великих грехов. | |
सैषां सावित्रीं विद्यां न किञ्चिदपि न कस्मैचित्प्रशंसयेत् । saiṣāṁ sāvitrīṁ vidyāṁ na kiñcidapi na kasmaicitpraśaṁsayet . |
Эту Савитри-видью не следует раскрывать никому. | |
य एतां महाभागः प्रातः पठति स भाग्यवाञ्जायते । पशून्विन्दति । वेदार्थं लभते । त्रिकालमेतज्जप्त्वा क्रतुशतफलमवाप्नोति । यो हस्तादित्ये जपति स महामृत्युं तरति य एवं वेद ॥ ya etāṁ mahābhāgaḥ prātaḥ paṭhati sa bhāgyavāñjāyate . paśūnvindati . vedārthaṁ labhate . trikālametajjaptvā kratuśataphalamavāpnoti . yo hastāditye japati sa mahāmṛtyuṁ tarati ya evaṁ veda .. |
Повторяющий её на рассвете становится удачливым, обретает [стада] скота и постигает смысл Вед. Повторением её три раза в день обретается результат сотни жертвоприношений. Тот, кто повторяет [эту мантру], когда солнце [взошло на высоту] ладони, превосходит смерть. Знающий это превосходит смерть. | |
औं भद्रण् कर्णेभिः शृणुयाम देवाः । भद्रं पश्येमाक्शभिर्यजत्राः । स्थिरैरङ्गैस्तुश्ह्टुवाम्सस्तनुउभिर्व्यशेम देवहितण् यदायुः । स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः । स्वस्ति नः पुउश्हा विश्ववेदाः । स्वस्ति नस्तार्क्श्यो अरिश्ह्टनेमिः । स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु ॥ औं शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥ auṃ bhadraṇ karṇebhiḥ śṛṇuyāma devāḥ . bhadraṃ paśyemākśabhiryajatrāḥ . sthirairaṅgaistuśhṭuvāmsastanuubhirvyaśema devahitaṇ yadāyuḥ . svasti na indro vṛddhaśravāḥ . svasti naḥ puuśhā viśvavedāḥ . svasti nastārkśyo ariśhṭanemiḥ . svasti no bṛhaspatirdadhātu .. auṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ .. |
Ом! Пусть наши уши слушают то, что благоприятно, о боги. Пусть наши глаза видят то, что благоприятно, о достойные поклонения! Пусть мы будем наслаждаться сроком жизни, отведённым богами, Непреклонно восхваляя их с помощью наших тел и конечностей! Пусть славный Индра благословит нас! Пусть всеведущее Солнце благословит нас! Пусть Таркшйа, гроза для злых и порочных, благословит нас! Пусть Брихаспати ниспошлет нам процветание и удачу! Ом! Покой! Покой! Покой! |
.. iti sūryopaniṣatsamāptā ..
Такова «Сурья-упанишада» Атхарваведы.