Текущая версия |
Ваш текст |
Строка 169: |
Строка 169: |
|
| |
|
| == Глава 2 == | | == Глава 2 == |
| .. dvitīyo'dhyāyaḥ .. <br /> <br />
| |
| .. karmayogaḥ .. <br /> <br />
| |
| vareṇya uvāca ..<br />
| |
| jñānaniṣṭhā karmaniṣṭhā dvayaṁ proktaṁ tvayā vibho .<br />
| |
| avadhārya vadaikaṁ me niḥśreyasakaraṁ nu kim ..1 ..<br />
| |
| gajānana uvāca ..<br />
| |
| asmiṁścarācare sthityau purokte dve mayā priya .<br />
| |
| sāṁkhyānāṁ buddhiyogena vaidhayogena karmiṇām ..2 ..<br />
| |
| anārambheṇa vaidhānāṁ niṣkriyaḥ puruṣo bhavet .<br />
| |
| na siddhiṁ yāti saṁtyāgātkevalātkarmaṇo nṛpa ..3 ..<br />
| |
| kadācidakriyaḥ ko'pi kṣaṇaṁ naivāvatiṣṭhate .<br />
| |
| asvatantraḥ prakṛtijairguṇaiḥ karma ca kāryate ..4 ..<br />
| |
| karmakārīndriyagrāmaṁ niyamyāste smaranpumān .<br />
| |
| tadgocarānmandacitto dhigācāraḥ sa bhāṣyate ..5 ..<br />
| |
| tadgrāmaṁ saṁniyamyādau manasā karma cārabhet .<br />
| |
| indriyaiḥ karmayogaṁ yo vitṛṣṇaḥ sa paro nṛpa ..6 ..<br />
| |
| akarmaṇaḥ śreṣṭhatamaṁ karmānīhākṛtaṁ tu yat .<br />
| |
| varṣmaṇaḥ sthitirapyasyākarmaṇo naiva setsyati ..7 ..<br />
| |
| asamarpya nibadhyante karma tena janā mayi .<br />
| |
| kurvīta satataṁ karmānāśo'saṅgo madarpaṇam ..8 ..<br />
| |
| madarthe yāni karmāṇi tāni badhnanti na kvacit .<br />
| |
| savāsanamidaṁ karma badhnāti dehinaṁ balāt ..9 ..<br />
| |
| varṇānsṛṣṭvāvadaṁ cāhaṁ sayajñāṁstānpurā priya .<br />
| |
| yajñena ṛdhyatāmeṣa kāmadaḥ kalpavṛkṣavat ..10 ..<br />
| |
| surāṁścānnena prīṇadhvaṁ surāste prīṇayantu vaḥ .<br />
| |
| labhadhvaṁ paramaṁ sthānamanyonyaprīṇanātsthiram ..11 ..<br />
| |
| iṣṭā devāḥ pradāsyanti bhogāniṣṭānsutarpitāḥ .<br />
| |
| tairdattāṁstānnarastebhyo'datvā bhuṅkte sa taskaraḥ ..12 ..<br />
| |
| hutāvaśiṣṭabhoktāro muktāḥ syuḥ sarvapātakaiḥ .<br />
| |
| adantyeno mahāpāpā ātmahetoḥ pacanti ye ..13 ..<br />
| |
| ūrjo bhavanti bhūtāni devādannasya saṁbhavaḥ .<br />
| |
| yajñācca devasaṁbhūtistadutpattiśca vaidhataḥ ..14 ..<br />
| |
| brahmaṇo vaidhamutpannaṁ matto brahmasamudbhavaḥ .<br />
| |
| ato yajñe ca viśvasmin sthitaṁ māṁ viddhi bhūmipa ..15 ..<br />
| |
| saṁsṛtīnāṁ mahācakraṁ krāmitavyaṁ vicakṣaṇaiḥ .<br />
| |
| sa mudā prīṇate bhūpendriyakrīḍo'dhamo janaḥ ..16 ..<br />
| |
| antarātmani yaḥ prīta ātmārāmo'khilapriyaḥ .<br />
| |
| ātmatṛpto naro yaḥ syāttasyārtho naiva vidyate ..17.. <br />
| |
| kāryākāryakṛtīnāṁ sa naivāpnoti śubhāśubhe .<br />
| |
| kiṁcidasya na sādhyaṁ syātsarvajantuṣu sarvadā ..18 ..<br />
| |
| ato'saktatayā bhūpa kartavyaṁ karma jantubhiḥ .<br />
| |
| sakto'gatimavāpnoti māmavāpnoti tādṛśaḥ ..19 ..<br />
| |
| paramāṁ siddhimāpannāḥ purā rājarṣayo dvijāḥ .<br />
| |
| saṁgrahāya hi lokānāṁ tādṛśaṁ karma cārabhet ..20 ..<br />
| |
| śreyānyatkurute karma tatkarotyakhilo janaḥ .<br />
| |
| manute yatpramāṇaṁ sa tadevānusaratyasau ..21 ..<br />
| |
| viṣṭape me na sādhyo'sti kaścidartho narādhipa .<br />
| |
| anālabdhaśca labdhavyaḥ kurve karma tathāpyaham ..22 ..<br />
| |
| na kurve'haṁ yadā karma svatantro'lasabhāvitaḥ .<br />
| |
| kariṣyanti mama dhyānaṁ sarve varṇā mahāmate ..23 ..<br />
| |
| bhaviṣyanti tato lokā ucchinnāḥ saṁpradāyinaḥ .<br />
| |
| haṁtā syāmasya lokasya vidhātā saṁkarasya ca ..24 ..<br />
| |
| kāmino hi sadā kāmairajñānātkarmakāriṇaḥ .<br />
| |
| lokānāṁ saṁgrahāyaitadvidvān kuryādasaktadhīḥ ..25 ..<br />
| |
| vibhinnatvamatiṁ jahyādajñānāṁ karmacāriṇām bhāgādguṇakarma . <br />
| |
| yogayuktaḥ sarvakarmāṇyarpayenmayi karmakṛt ..26 ..<br />
| |
| avidyāguṇasācivyātkurvankarmāṇyatandritaḥ .<br />
| |
| ahaṁkārādbhinnabuddhirahaṁkarteti yo'bravīt ..27 ..<br />
| |
| yastu vettyātmanastattvaṁ vibhāgādguṇakarmaṇoḥ .<br />
| |
| karaṇaṁ viṣaye vṛttamiti matvā na sajjate ..28 ..<br />
| |
| kurvanti saphalaṁ karma guṇaistribhirvimohitāḥ .<br />
| |
| aviśvastaḥ svātmadruho viśvavinnaiva laṁghayet ..29 ..<br />
| |
| nityaṁ naimittikaṁ tasmānmayi karmārpayedbudhaḥ .<br />
| |
| tyaktvāhaṁmamatābuddhiṁ parāṁ gatimavāpnuyāt ..30 ..<br />
| |
| anīrṣyanto bhaktimanto ye mayoktamidaṁ śubham .<br />
| |
| anutiṣṭhanti ye sarve muktāste'khilakarmabhiḥ ..31 ..<br />
| |
| ye caiva nānutiṣṭhanti tvaśubhā hatacetasaḥ .<br />
| |
| īrṣyamāṇānmahāmūḍhānnaṣṭāṁstānviddhi me ripūn ..32 ..<br />
| |
| tulyaṁ prakṛtyā kurute karma yajjñānavānapi .<br />
| |
| anuyāti ca tāmevāgrahastatra mudhā mataḥ ..33 ..<br />
| |
| kāmaścaiva tathā krodhaḥ khānāmartheṣu jāyate .<br />
| |
| naitayorvaśyatāṁ yāyādamyavidhvaṁsakau yataḥ ..34 ..<br />
| |
| śasto'guṇo nijo dharmaḥ sāṁgādanyasya dharmataḥ .<br />
| |
| nije tasminmṛtiḥ śreyo'paratra bhayadaḥ paraḥ ..35 ..<br />
| |
| vareṇya uvāca ..<br />
| |
| pumānyatkurute pāpaṁ sa hi kena niyujyate .<br />
| |
| akāṅkṣannapi heramba preritaḥ prabalādiva ..36 ..<br />
| |
| śrīgajānana uvāca ..<br />
| |
| kāmakrodhau mahāpāpau guṇadvayasamudbhavau .<br />
| |
| nayantau vaśyatāṁ lokān viddhyetau dveṣiṇau varau ..37 ..<br />
| |
| āvṛṇoti yathā māyā jagadbāṣpo jalaṁ yathā .<br />
| |
| varṣāmegho yathā bhānuṁ tadvatkāmo'khilāṁśca ruṭ ..38 ..<br />
| |
| pratipattimato jñānaṁ chāditaṁ satataṁ dviṣā .<br />
| |
| icchātmakena tarasā duṣpoṣyeṇa ca śuṣmiṇā ..39 ..<br />
| |
| āśritya buddhimanasī indriyāṇi sa tiṣṭhati .<br />
| |
| tairevācchāditaprajño jñāninaṁ mohayatyasau ..40 ..<br />
| |
| tasmānniyamya tānyādau samanāṁsi naro jayet .<br />
| |
| jñānavijñānayoḥ śāntikaraṁ pāpaṁ manobhavam ..41 ..<br />
| |
| yatastāni parāṇyāhustebhyaśca paramaṁ manaḥ .<br />
| |
| tato'pi hi parā buddhirātmā buddheḥ paro mataḥ ..42 ..<br />
| |
| buddhvaivamātmanātmānaṁ saṁstabhyātmānamātmanā .<br />
| |
| hatvā śatruṁ kāmarūpaṁ paraṁ padamavāpnuyāt ..43 ..<br /> <br />
| |
| iti śrīmadgaṇeśagītāsūpaniṣadarthagarbhāsu yogāmṛtārthaśāstre śrīgaṇeśapurāṇe uttarakhaṇḍe gajānanavareṇyasaṁvāde karmayogo nāma dvitīyo'dhyāyaḥ ..
| |
|
| |
| == Глава 3 == | | == Глава 3 == |
| .. tṛtīyo'dhyāyaḥ .. <br /> <br /> | | .. tṛtīyo'dhyāyaḥ .. <br /> <br /> |