Текущая версия |
Ваш текст |
Строка 1: |
Строка 1: |
| [[Файл:Shiva-gita.jpg|300px|thumb]] | | [[Файл:Shiva-gita.jpg|300px|thumb]] |
| {{main|Шива-гита}}
| |
| .. '''śiva gītā''' .. <br /> <br />atha śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu . <br />brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde .. | | .. '''śiva gītā''' .. <br /> <br />atha śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu . <br />brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde .. |
| # śivabhaktyutkarṣanirūpaṇaṁ nāma prathamo'dhyāyḥ .. 1 .. 40 | | # śivabhaktyutkarṣanirūpaṇaṁ nāma prathamo'dhyāyḥ .. 1 .. 40 |
Строка 611: |
Строка 610: |
|
| |
|
| == Глава 7 == | | == Глава 7 == |
| atha saptamo'dhyāyḥ ..<br /> <br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br /><br />
| |
| bhagavanyanmayā pṛṣṭaṁ tattathaiva sthitaṁ vibho .<br />
| |
| atrottaraṁ mayā labdhaṁ tvatto naiva maheśvara .. 1..<br /><br />
| |
| parichChinnaparīmāṇe dehe bhagavatastava .<br />
| |
| utpattiH pañchabhūtānāṁ sthitirvā vilayḥ katham .. 2..<br />
| |
| svasvādhikārasaṁbaddhāH kathaṁ nāma sthitāH surāH .<br />
| |
| te sarve kathaṁ deva bhuvanāni chaturdaśa .. 3..<br />
| |
| tvattḥ śrutvāpi devātra saṁśayo me mahānabhūt .<br />
| |
| apratyāyitachittasya saṁśayaṁ Chettumarhasi .. 4..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br /> <br />
| |
| vaṭabīje'tisūkṣme'pi mahāvaṭataruryathā .<br />
| |
| sarvadāste'nyathā vṛkṣḥ kuta āyāti tadvada .. 5..<br />
| |
| tadvanmama tanau rāma bhūtānāmāgatirlayḥ .<br />
| |
| mahāsaindhavapiṇḍo'pi jale kṣipto vilīyate .. 6..<br />
| |
| na dṛśyate punḥ pākātkuta āyāti pūrvavat .<br />
| |
| prātḥprātaryathā''loko jāyate sūryamaṇḍalāt .. 7..<br />
| |
| evaṁ matto jagatsarvaṁ jāyate'sti vilīyate .<br />
| |
| mayyeva sakalaṁ rāma tadvajjānīhi suvrata .. 8..<br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br /> <br />
| |
| kathite'pi mahābhāga digjaḍasya yathā diśi .<br />
| |
| nivartate bhramo naiva tadvanmama karomi kim .. 9..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br /> <br />
| |
| mayi sarvaṁ yathā rāma jagadetachcharācharam .<br />
| |
| vartate taddarśayāmi na draṣṭuṁ kṣamate bhavān .. 10..<br />
| |
| divyaṁ chakṣuH pradāsyāmi tubhyaṁ daśarathātmaja .<br />
| |
| tena paśya bhayaṁ tyaktvā mattejomaṇḍalaṁ dhruvam .. 11..<br /><br />
| |
| na charmachakṣuṣā draṣṭuṁ śakyate māmakaṁ mahḥ .<br />
| |
| nareṇa vā sureṇāpi tanmamānugrahaṁ vinā .. 12..<br />
| |
| sūta uvācha ..<br />
| |
| ityuktvā pradadau tasmai divyaṁ chakṣurmaheśvarḥ .<br />
| |
| athādarśayadetasmai vaktraṁ pātālasaṁnibham .. 13..<br />
| |
| vidyutkoṭiprabhaṁ dīptamatibhīmaṁ bhayāvaham .<br />
| |
| taddṛṣṭvaiva bhayādrāmo jānubhyāmavaniṁ gatḥ .. 14..<br />
| |
| praṇamya daṇḍavadbhūmau tuṣṭāva cha punḥ punḥ .<br />
| |
| athotthāya mahāvīro yāvadeva prapaśyati .. 15..<br />
| |
| vaktraṁ purabhidastatra antarbrahmāṇḍakoṭayḥ .<br />
| |
| chaṭakā iva lakṣyante jvālāmālāsamākulāH .. 16..<br />
| |
| merumandaravindhyādyā girayḥ saptasāgarāH .<br />
| |
| dṛśyante chandrasūryādyāH pañcha bhūtāni te surāH .. 17..<br />
| |
| araṇyāni mahānāgā bhuvanāni chaturdaśa .<br />
| |
| pratibrahmāṇḍamevaṁ taddṛṣṭvā daśarathātmajḥ .. 18..<br />
| |
| surāsurāṇāṁ saṁgrāmastatra pūrvāparānapi .<br />
| |
| viṣṇordaśāvatārāṁścha tattatkarmāṇyapi dvijāH .. 19..<br />
| |
| parābhavāṁścha devānāṁ puradāhaṁ maheśituH .<br />
| |
| utpadyamānānutpannānsarvānapi vinaśyatḥ .. 20..<br />
| |
| dṛṣṭvā rāmo bhayāviṣṭḥ praṇanāma punḥ punḥ .<br />
| |
| utpannatattvajñāno'pi babhūva raghunandanḥ .. 21..<br />
| |
| athopaniṣadāṁ sārairarthaistuṣṭāva śaṁkaram .. 22..<br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| deva prapannārtihara prasīda prasīda viśveśvara viśvavandya .<br />
| |
| prasīda gaṅgādhara chandramaule māṁ trāhi saṁsārabhayādanātham .. 23..<br />
| |
| tvatto hi jātaṁ jagadetadīśa tvayyeva bhūtāni vasanti nityam .<br />
| |
| tvayyeva śaṁbho vilayaṁ prayānti bhūmau yathā vṛkṣalatādayo'pi .. 24..<br />
| |
| brahmendra rudrāścha marudgaṇāścha gandharvayakṣā'surasiddhasaṅghāH .<br />
| |
| gaṅgādi nadyo varuṇālayāścha vasanti śūliṁstava vaktrayaṁtre .. 25..<br />
| |
| tvanmāyayā kalpitamindumaule tvayyeva dṛśyatvamupaiti viśvam .<br />
| |
| bhrāntyā janḥ paśyati sarvametachChuktau yathā raupyamahiṁ cha rajjau .. 26..<br />
| |
| tejobhirāpūrya jagatsamastaṁ prakāśamānḥ kuruṣe prakāśam .<br />
| |
| vinā prakāśaṁ tava devadeva na dṛśyate viśvamidaṁ kṣaṇena .. 27..<br />
| |
| alpāśrayo naiva bṛhantamarthaṁ dhatte'ṇureko na hi vindhyaśailam .<br />
| |
| tvadvaktramātre jagadetadasti tvanmāyayaiveti viniśchinomi .. 28..<br />
| |
| rajjau bhujaṅgo bhayado yathaiva na jāyate nāsti na chaiti nāśam .<br />
| |
| tvanmāyayā kevalamātrarūpaṁ tathaiva viśvaṁ tvayi nīlakaṇṭha .. 29..<br />
| |
| vichāryamāṇe tava yachCharīramādhārabhāvaṁ jagatāmupaiti .<br />
| |
| tadapyayaśyaṁ madavidyayaiva pūrṇaśchidānadamayo yatastvam .. 30..<br />
| |
| pūjeṣṭapūrtādivarakriyāṇāṁ bhoktuH phalaṁ yachChasi viśvameva .<br />
| |
| mṛṣaitadevaṁ vachanaṁ purāre tvatto'sti bhinnaṁ na cha kiñchideva .. 31..<br />
| |
| ajñānamūḍhā munayo vadanti pūjopachārādibahiHkriyābhiH .<br />
| |
| toṣaṁ girīśo bhajatīti mithyā kutastvamūrtasya tu bhogalipsā .. 32..<br />
| |
| kiñchiddalaṁ vā chulakodakaṁ vā yastvaṁ maheśa pratigṛhya datse .<br />
| |
| trailokyalakṣmīmapi yajjanebhyḥ sarvaṁ tvavidyākṛtameva manye .. 33..<br />
| |
| vyāpnoṣi sarvā vidiśo diśaścha tvaṁ viśvamekḥ puruṣḥ purāṇḥ .<br />
| |
| naṣṭe'pi tasmiṁstava nāsti hānirghaṭe vinaṣṭe nabhaso yathaiva .. 34..<br />
| |
| yathaikamākāśagamarkabimbaṁ kṣudreṣu pātreṣu jalānviteṣu .<br />
| |
| bhajatyanekapratibimbabhāvaṁ tathā tvamantḥkaraṇeṣu deva .. 35..<br />
| |
| saṁsarjane vā'pyavane vināśe viśvasya kiñchittava nāsti kāryam .<br />
| |
| anādibhiH prāṇabhṛtāmadṛṣṭaistathāpi tatsvapnavadātanoṣi .. 36..<br />
| |
| sthūlasya sūkṣmasya jaḍasya bhogo dehasya śaṁbho na chidaṁ vināsti .<br />
| |
| atastvadāropaṇamātanoti śrutiH purāre sukhaduHkhayoH sadā .. 37..<br />
| |
| namḥ sachchidāmbhodhihaṁsāya tubhyaṁ namḥ kālakālāya kālātmakāya .<br />
| |
| namaste samastāghasaṁhārakartre namaste mṛṣāchittavṛttyaikabhoktre .. 38..<br />
| |
| sūta uvācha ..<br />
| |
| evaṁ praṇamya viśveśaṁ puratḥ prāñjaliH sthitḥ .<br />
| |
| vismitḥ parameśānaṁ jagāda raghunandanḥ .. 39..<br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| upasaṁhara viśvātmanviśvarūpamidaṁ tava .<br />
| |
| pratītaṁ jagadaikātmyaṁ śaṁbho bhavadanugrahāt .. 40..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| paśya rāma mahābāho matto nānyo'sti kaśchana .. 41..<br />
| |
| sūta uvācha ..<br />
| |
| utyuktvaivopasaṁjahre svadehe devatādikān .<br />
| |
| mīlitākṣḥ punarharṣādyāvadrāmḥ prapaśyati .. 42..<br />
| |
| tāvadeva gireH śṛṅge vyāghracharmopari sthitam .<br />
| |
| dadarśa pañchavadanaṁ nīlakaṇṭhaṁ trilochanam .. 43..<br />
| |
| vyāghracharmāmbaradharaṁ bhūtibhūṣitavigraham .<br />
| |
| phaṇikaṅkaṇabhūṣāḍhyaṁ nāgayajñopavītinam .. 44..<br />
| |
| vyāghracharmottarīyaṁ cha vidyutpiṅgajaṭādharam .<br />
| |
| ekākinaṁ chandramauliṁ vareṇyamabhayapradam .. 45..<br />
| |
| chaturbhujaṁ khaṇḍaparaśuṁ mṛgahastaṁ jagatpatim .<br />
| |
| athājñayā purastasya praṇamyopaviveśa sḥ .. 46..<br />
| |
| athāha rāmaṁ deveśo yadyatpraṣṭumabhīchChasi .<br />
| |
| tatsarvaṁ pṛchCha rāma tvaṁ matto nānyo'sti te guruH .. 47..<br /> <br />
| |
| iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde viśvarūpadarśanaṁ nāma saptamo'dhyāyḥ .. 7 ..
| |
|
| |
| == Глава 8 == | | == Глава 8 == |
| atha aṣṭamo'dhyāyḥ .. <br /> <br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| pāñchabhautikadehasya chotpattirvilayḥ sthitiH .<br />
| |
| svarūpaṁ cha kathaṁ deva bhagavanvaktumarhasi .. 1..<br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| pāñchabhautikadehasya chotpattirvilayḥ sthitiH .<br />
| |
| svarūpaṁ cha kathaṁ deva bhagavanvaktumarhasi .. 1..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| pañchabhūtaiH samārabdho deho'yaṁ pāñchabhautikḥ .<br />
| |
| tatra pradānaṁ pṛthivī śeṣāṇāṁ sahakāritā .. 2..<br />
| |
| jarāyujo'ṇḍajaśchaiva svedajaśchodbhijastathā .<br />
| |
| evaṁ chaturvidhḥ prokto deho'yaṁ pāñchabhautikḥ .. 3..<br />
| |
| mānasastu parḥ prokto devānāmeva saṁsmṛtḥ .<br />
| |
| tatra vakṣye prathamatḥ pradhānatvājjarāyujam .. 4..<br />
| |
| śukraśoṇitasaṁbhūtā vṛttireva jarāyujḥ .<br />
| |
| strīṇāṁ garbhāśaye śukramṛtukāle viśedyadā .. 5..<br />
| |
| yoṣito rajasā yuktaṁ tadeva syājjarāyujam .<br />
| |
| bāhulyādrajasā strī syāchChukrādhikye pumānbhavet .. 6..<br />
| |
| śukraśoṇitayoH sāmye jāyate cha napuṁsakḥ .<br />
| |
| ṛtusnātā bhavennārī chaturthe divase tatḥ .. 7..<br />
| |
| ṛtukālastu nirdiṣṭa āṣoḍaśadināvadhi .<br />
| |
| tatrāyugmadine strī syātpumānyugmadine bhavet .. 8..<br />
| |
| ṣoḍaśe divase garbho jāyate yadi subhruvḥ .<br />
| |
| chakravartī bhavedrājā jāyate nātra saṁśayḥ .. 9..<br />
| |
| ṛtusnātā yasya puṁsḥ sākāṅkṣaṁ mukhamīkṣate .<br />
| |
| tadākṛtirbhavedarbhastatpaśyetsvāmino mukham .. 10..<br />
| |
| yā'sti charmāvṛtiH sūkṣmā jarāyuH sā nigadyate .<br />
| |
| śukraśoṇitayoryogastasminneva bhavedyatḥ .<br />
| |
| tatra garbho bhavedyasmāttena prokto jarāyujḥ .. 11..<br />
| |
| aṇḍajāH pakṣisarpādyāH svedajā maśakādayḥ .<br />
| |
| udbhijjāstṛṇagulmādyā mānasāścha surarṣayḥ.. 12..<br />
| |
| janmakarmavaśādeva niṣiktaṁ smaramandire .<br />
| |
| śukraṁ rajḥsamāyuktaṁ prathame māsi tad{}dravam .. 13..<br />
| |
| budbudaṁ kalalaṁ tasmāttatḥ peśī bhavedidam .<br />
| |
| peśīghanaṁ dvitīye tu māsi piṇḍḥ prajāyate .<br />14..<br />
| |
| karāṅghriśīrṣakādīni tṛtīye saṁbhavanti hi .<br />
| |
| abhivyaktiścha jīvasya chaturthe māsi jāyate .. 15..<br />
| |
| tataśchalati garbho'pi jananyā jaṭhare svatḥ .<br />
| |
| putraścheddakṣiṇe pārśve kanyā vāme cha tiṣṭhati .. 16..<br />
| |
| napuṁsakastūdarasya bhāge tiṣṭhati madhyatḥ .<br />
| |
| ato dakṣiṇapārśve tu śete mātā pumānyadi .. 17..<br />
| |
| aṅgapratyaṅgabhāgāścha sūkṣmāH syuryugapattadā .<br />
| |
| vihāya śmaśrudantādīñjanmānantarasaṁbhavān .. 18..<br />
| |
| chaturthe vyaktatā teṣāṁ bhāvānāmapi jāyate .<br />
| |
| puṁsāṁ sthairyādayo bhāvā bhīrutvādyāstu yoṣitām .. 19..<br />
| |
| napuṁsake cha te miśrā bhavanti raghunandana .<br />
| |
| mātṛjaṁ chāsya hṛdayaṁ viṣayānabhikāṅkṣati .. 20..<br />
| |
| tato māturmano'bhīṣṭaṁ kuryādgarbhavivṛddhaye .<br />
| |
| tāṁ cha dvihṛdayāṁ nārīmāhurdauhṛdinīṁ tatḥ .. 21..<br />
| |
| adānāddauhṛdānāṁ syurgarbhasya vyaṅgatādayḥ .<br />
| |
| māturyadviṣaye lobhastadārto jāyate sutḥ .. 22..<br />
| |
| prabuddhaṁ pañchame chittaṁ māṁsaśoṇitapuṣṭatā .<br />
| |
| ṣaṣṭhe'sthisnāyunakharakeśalomaviviktatā .. 23..<br />
| |
| balavarṇau chopachitau saptame tvaṅgapūrṇatā .<br />
| |
| pādāntaritahastābhyāṁ śrotrarandhre pidhāya sḥ .. 24..<br />
| |
| udvigno garbhasaṁvāsādasti garbhalayānvitḥ .. 25..<br />
| |
| āvirbhūtaprabodho'sau garbhaduHkhādisaṁyutḥ .<br />
| |
| hā kaṣṭamiti nirviṇṇḥ svātmānaṁ śośuchītyatha .. 26..<br />
| |
| anubhūtā mahāsahyāH purā marmachChido'sakṛt .<br />
| |
| karaṁbhavālukāstaptāśchādahyantāsukhāśayāH .. 27..<br />
| |
| jaṭharānalasaṁtaptapittākhyarasavipluṣḥ .<br />
| |
| garbhāśaye nimagnaṁ tu dahantyatibhṛśaṁ tu mām .. 28..<br />
| |
| udaryakṛmivaktrāṇi kūṭaśālmalikaṇṭakaiH .<br />
| |
| tulyāni cha tudantyārtaṁ pārśvāsthikrakachārditam .. 29..<br />
| |
| garbhe durgandhabhūyiṣṭhe jaṭharāgnipradīpite .<br />
| |
| duHkhaṁ mayāptaṁ yattasmātkanīyḥ kumbhapākajam .. 30..<br />
| |
| pūyāsṛk/xśleṣmapāyitvaṁ vāgtāśitvaṁ cha yadbhavet .<br />
| |
| aśuchau kṛmibhāvaścha tatprāptaṁ garbhaśāyinā .. 31..<br />
| |
| garbhaśayyāṁ samāruhya duHkhaṁ yādṛṅ mayāpi tat .<br />
| |
| nātiśete mahāduHkhaṁ niHśeṣanarakeṣu tat .. 32..<br />
| |
| evaṁ smaranpurā prāptā nānājātīścha yātanāH .<br />
| |
| mokṣopāyamabhidhyāyanvartate'bhyāsatatparḥ .. 33..<br />
| |
| aṣṭame tvak/xsṛtī syātāmojastejaścha hṛdbhavam .<br />
| |
| śubhramāpītaraktaṁ cha nimittaṁ jīvitaṁ matam .. 34..<br />
| |
| mātaraṁ cha punargarbhaṁ chañchalaṁ tatpradhāvati .<br />
| |
| tato jāto'ṣṭame garbho na jīvatyojasojjhitḥ .. 35..<br />
| |
| kiṁchitkālamavasthānaṁ saṁskārātpīḍitāṅgavat .<br />
| |
| samayḥ prasavasya syānmāseṣu navamādiṣu .. 36..<br />
| |
| māturasravahāṁ nāḍīmāśrityānvavatāritā .<br />
| |
| nābhisthanāḍī garbhasya mātrāhārarasāvaha .<br />
| |
| tena jīvati garbho'pi mātrāhāreṇa poṣitḥ .. 37..<br />
| |
| asthiyantraviniṣpiṣṭḥ patitḥ kukṣivartmanā .<br />
| |
| medo'sṛgdigdhasarvāṅgo jarāyupuṭasaṁvṛtḥ .. 38..<br />
| |
| niṣkrāmanbhṛśaduHkhārto rudannuchchairadhomukhḥ .<br />
| |
| yantrādeva vinirmuktḥ patattyuttānaśāyyuta .. 39..<br />
| |
| akiṁchitkastathā bālo māṁsapeśīsamāsthitḥ .<br />
| |
| śvamārjārādidaṁṣṭribhyo rakṣyate daṇḍapāṇibhiH .. 40..<br />
| |
| pitṛvadrākṣasaṁ vetti mātṛvaḍḍākinīmapi .<br />
| |
| pūyaṁ payovadajñānāddīrghakaṣṭaṁ tu śaiśavam .. 41..<br />
| |
| śleṣmaṇā pihitā nāḍī suṣumnā yāvadeva hi .<br />
| |
| vyaktavarṇaṁ cha vachanaṁ tāvadvaktuṁ na śakyate .. 42..<br />
| |
| ata eva cha garbhe'pi rodituṁ naiva śakyate .. 43..<br />
| |
| dṛpto'tha yauvanaṁ prāpya manmathajvaravihvalḥ .<br />
| |
| gāyatyakasmāduchchaistu tathā kasmāchcha valgati .. 44..<br />
| |
| ārohati tarūnvegāchChāntānudvejayatyapi .<br />
| |
| kāmakrodhamadāndhḥ sanna kāṁśchidapi vīkṣate .. 45..<br />
| |
| asthimāṁsaśirālāyā vāmāyā manmathālaye .<br />
| |
| uttānapūtimaṇḍūkapāṭitodarasannibhe .<br />
| |
| āsaktḥ smarabāṇārta ātmanā dahyate bhṛśam .. 46..<br />
| |
| asthimāṁsaśirātvagbhyḥ kimanyadvartate vapuH .<br />
| |
| vāmānāṁ māyayā mūḍho na kiṁchidvīkṣate jagat .. 47..<br />
| |
| nirgate prāṇapavane deho haṁta mṛgīdṛśḥ .<br />
| |
| yathāhi jāyate naiva vīkṣyate pañchaṣairdinaiH .. 48..<br />
| |
| mahāparibhavasthānaṁ jarāṁ prāpyātiduHkhitḥ .<br />
| |
| śleṣmaṇā pihitorasko jagdhamannaṁ na jīryati .. 49..<br />
| |
| sannadanto mandadṛṣṭiH kaṭutiktakaṣāyabhuk .<br />
| |
| vātabhugnakaṭigrīvakarorucharaṇo'balḥ .. 50..<br />
| |
| gadāyutasamāviṣṭḥ parityaktḥ svabandhubhiH .<br />
| |
| niHśaucho maladigdhāṅga āliṅgitavaroṣitḥ .. 51..<br />
| |
| dhyāyannasulabhānbhogānkevalaṁ vartate chalḥ .<br />
| |
| sarvendriyakriyālopāddhasyate bālakairapi .. 52..<br />
| |
| tato mṛtijaduHkhasya dṛṣṭānto nopalabhyate .<br />
| |
| yasmādbibhyati bhūtāni prāptānyapi parāṁ rujam .. 53..<br />
| |
| nīyate mṛtyunā jantuH pariṣvakto'pi bandhubhiH .<br />
| |
| sāgarāntarjalagato garuḍeneva pannagḥ .. 54..<br />
| |
| hā kānte hā dhanaṁ putrāH krandamānḥ sudāruṇam .<br />
| |
| maṇḍūka iva sarpeṇa mṛtyunā nīyate narḥ .. 55..<br />
| |
| marmasūnmathyamāneṣu muchyamāneṣu saṁdhiṣu .<br />
| |
| yadduHkhaṁ mriyamāṇasya smaryatāṁ tanmumukṣubhiH .. 56..<br />
| |
| dṛṣṭāvākṣipyamāṇāyāṁ saṁjñayā hriyamāṇayā .<br />
| |
| mṛtyupāśena baddhasya trātā naivopalabhyate .. 57..<br />
| |
| saṁrudhyamānastamasā machchittamivāviśan .<br />
| |
| upāhūtastadā jñātīnīkṣate dīnachakṣuṣā .. 58..<br />
| |
| ayḥ pāśena kālena snehapāśena bandhubhiH .<br />
| |
| ātmānaṁ kṛṣyamāṇaṁ taṁ vīkṣate paritastathā .. 59..<br />
| |
| hikkayā bādhyamānasya śvāsena pariśuṣyatḥ .<br />
| |
| mṛtyunākṛṣyamāṇasya na khalvasti parāyaṇam .. 60..<br />
| |
| saṁsārayantramārūḍho yamadūtairadhiṣṭhitḥ .<br />
| |
| kva yāsyāmīti duHkhārtḥ kālapāśena yojitḥ .. 61..<br />
| |
| kiṁ karomi kva gachChāmi kiṁ gṛhṇāmi tyajāmi kim .<br />
| |
| iti kartavyatāmūḍhḥ kṛchChrāddehāttyajatyasūn .. 62..<br />
| |
| yātanādehasaṁbaddho yamadūtairadhiṣṭhitāH .<br />
| |
| ito gatvānubhavati yā yāstā yamayātanāH .<br />
| |
| tāsu yallabhate duHkhaṁ tadvaktuṁ kṣamate kutḥ .. 63..<br />
| |
| karpūrachandanādyaistu lipyate satataṁ hi yat .<br />
| |
| bhūṣaṇairbhūṣyate chitraiH suvastraiH parivāryate .. 64..<br />
| |
| aspṛśyaṁ jāyate'prekṣyaṁ jīvatyaktaṁ sadā vapuH .<br />
| |
| niṣkāsayanti nilayātkṣaṇaṁ na sthāpayantyapi .. 65..<br />
| |
| dahyate cha tatḥ kāṣṭhaistadbhasma kriyate kṣaṇāt .<br />
| |
| bhakṣyate vā sṛgālaiścha gṛdhrakukkaravāyasaiH .<br />
| |
| punarna dṛśyate so'tha janmakoṭiśatairapi .. 66..<br />
| |
| mātā pitā gurujanḥ svajano mameti māyopame jagati kasya bhavetpratijñā .<br />
| |
| eko yato vrajato karmapurḥsaro'yaṁ viśrāmavṛkṣasadṛśḥ khalu jīvalokḥ .. 67..<br />
| |
| sāyaṁ sāyaṁ vāsavṛkṣaṁ sametāH prātḥ prātastena tena prayānti .<br />
| |
| tyaktvānyonyaṁ taṁ cha vṛkṣaṁ vihaṅgā yadvattadvajjñātayo'jñātayaścha .. 68..<br />
| |
| mṛtibījaṁ bhavejjanma janmabījaṁ bhavenmṛtiH .<br />
| |
| ghaṭayantravadaśrānto bambhramītyaniśaṁ narḥ .. 69..<br />
| |
| garbhe puṁsḥ śukrapātādyaduktaṁ maraṇāvadhi .<br />
| |
| tadetasya mahāvyādhermatto nānyo'sti bheṣajam .. 70..<br /> <br />
| |
| iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde piṇḍotpattikathanaṁ nāmāṣṭamo'dhyāyḥ .. 8 ..
| |
|
| |
| == Глава 9 == | | == Глава 9 == |
| atha navamo'dhyāyḥ .. <br /> <br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| dehasvarūpaṁ vakṣyāmi śruṇuṣvāvahito nṛpa .<br />
| |
| matto hi jāyate viśvaṁ mayaivaitatpradhāryate .<br />
| |
| mayyevedamadhiṣṭhāne līyate śuktiraupyavat .. 1..<br />
| |
| ahaṁ tu nirmalḥ pūrṇḥ sachchidānandavigrahḥ .<br />
| |
| asaṁgo nirahaṁkārḥ śuddhaṁ brahma sanātanam .. 2..<br />
| |
| anādyavidyāyuktḥ san jagatkāraṇatāṁ vraje .. 3..<br />
| |
| anirvāchyā mahāvidyā triguṇā pariṇāminī .<br />
| |
| rajḥ sattvaṁ tamaścheti triguṇāH parikīrtitāH .. 4..<br />
| |
| sattvaṁ śuklaṁ samādiṣṭaṁ sukhajñānāspadaṁ nṛṇām .<br />
| |
| duHkhāspadaṁ raktavarṇaṁ chañchalaṁ cha rajo matam .. 5..<br />
| |
| tamḥ kṛṣṇaṁ jaḍaṁ proktamudāsīnaṁ sukhādiṣu .. 6..<br />
| |
| ato mama samāyogāchChaktiH sā triguṇātmikā .<br />
| |
| adhiṣṭhāne tu mayyeva bhajate viśvarūpatām .<br />
| |
| śuktau rajatavadrajjau bhujaṅgo yadvadeva tu .. 7..<br />
| |
| ākāśādīni jāyante matto bhūtāni māyayā .<br />
| |
| tairārabdhamidaṁ viśvaṁ deho'yaṁ pāñchabhautikḥ .. 8..<br />
| |
| pitṛbhyāmaśitādannātṣaṭkośaṁ jāyate vapuH .<br />
| |
| snāyavo'sthīni majjā cha jāyante pitṛtastathā .. 9..<br />
| |
| tvaṅmāṁśoṇitamiti mātṛtaścha bhavanti hi .<br />
| |
| bhāvāH syuH ṣaḍvidhāstasya mātṛjāH pitṛjāstathā .<br />
| |
| rasajā ātmajāH sattvasaṁbhūtāH svātmajāstathā .. 10..<br />
| |
| mṛdavḥ śoṇitaṁ medo majjā plīhā yakṛdgudam .<br />
| |
| hṛnnābhītyevamādyāstu bhāvā mātṛbhavā matāH .. 11..<br />
| |
| śmaśrulomakachasnāyuśirādhamanayo nakhāH .<br />
| |
| daśanāH śukramityādyāH sthirāH pitṛsamudbhavāH .. 12..<br />
| |
| śarīropachitirvarṇo vṛddhistṛptirbalaṁ sthitiH .<br />
| |
| alolupatvamutsāha ityādi rasajaṁ viduH .. 13..<br />
| |
| ichChā dveṣḥ sukhaṁ duHkhaṁ dharmādharmau cha bhāvanā .<br />
| |
| prayatno jñānamāyuśchendriyāṇītyevamātmajāH .. 14..<br />
| |
| jñānendriyāṇi śravaṇaṁ sparśanaṁ darśanaṁ tathā .<br />
| |
| rasanaṁ ghrāṇamityāhuH pañcha teṣāṁ tu gocharāH .. 15..<br />
| |
| śabdḥ sparśastathā rūpaṁ raso gandha iti kramāt .<br />
| |
| vākkarāṅghrigudopasthānyāhuH karmendriyāṇi hi .. 16..<br />
| |
| vachanādānagamanavisargaratayḥ kramāt .<br />
| |
| karmendriyāṇāṁ jānīyānmanaśchaivobhayātmakam .. 17..<br />
| |
| kriyāsteṣāṁ manobuddhirahaṁkārastatḥ param .<br />
| |
| antḥkaraṇamityāhuśchittaṁ cheti chatuṣṭayam .. 18..<br />
| |
| sukhaṁ duHkhaṁ cha viṣayau vijñeyau manasḥ kriyāH .<br />
| |
| smṛtibhītivikalpādyā buddhiH syānniśchayātmikā .<br />
| |
| ahaṁ mametyahaṁkāraśchittaṁ chetayate yatḥ .. 19..<br />
| |
| sattvākhyamantḥkaraṇaṁ guṇabhedāstridhā matam .<br />
| |
| sattvaṁ rajastama iti guṇāH sattvāttu sāttvikāH .. 20..<br />
| |
| āstikyaśuddhidharmaikamatiprabhṛtayo matāH .<br />
| |
| rajaso rājasā bhāvāH kāmakrodhamadādayḥ .. 21..<br />
| |
| nidrālasyapramādādi vañchanādyāstu tāmasāH .<br />
| |
| prasannendriyatārogyānālasyādyāstu sattvajāH .. 22..<br />
| |
| deho mātrātmakastasmādādatte tadguṇānimān .<br />
| |
| śabdḥ śrotraṁ mukharatā vaichitryaṁ sūkṣmatā dhṛtiH .. 23..<br />
| |
| balaṁ cha gaganādvāyoH sparśaścha sparśanendriyam .<br />
| |
| utkṣepaṇamapakṣepākuñchane gamanaṁ tathā .. 24..<br />
| |
| prasāraṇamitīmāni pañcha karmāṇi rūkṣatā .<br />
| |
| prāṇāpānau tathā vyānasamānodānasaṁjñakān .. 25..<br />
| |
| nāgḥ kūrmaścha kṛkalo devadatto dhanañjayḥ .<br />
| |
| daśaitā vāyuvikṛtīstathā gṛhṇāti lāghavam .. 26..<br />
| |
| teṣāṁ mukhyatarḥ prāṇo nābheH kaṇṭhādavasthitḥ .<br />
| |
| charatyasau nāsikayornābhau hṛdayapaṅkaje .. 27..<br />
| |
| śabdochchāraṇaniśvāsochChvāsāderapi kāraṇam .. 28..<br />
| |
| apānastu gude meḍhre kaṭijaṅghodareṣvapi .<br />
| |
| nābhikaṇṭhe vaṁkṣaṇayorūrujānuṣu tiṣṭhati .<br />
| |
| tasya mūtrapurīṣādivisargḥ karma kīrtitam .. 29..<br />
| |
| vyāno'kṣiśrotragulpheṣu jihvāghrāṇeṣu tiṣṭhati .<br />
| |
| prāṇāyāmadhṛtityāgagrahaṇādyasya karma cha .. 30..<br />
| |
| samāno vyāpya nikhilaṁ śarīraṁ vahninā saha .<br />
| |
| dvisaptatisahasreṣu nāḍīrandhreṣu saṁcharan .. 31..<br />
| |
| bhuktapītarasānsamyagānayandehapuṣṭikṛt .<br />
| |
| udānḥ pādayorāste hastayoraṅgasaṁdhiṣu .. 32..<br />
| |
| karmāsya dehonnayanotkramaṇādi prakīrtitam .<br />
| |
| tvagādidhātūnāśritya pañcha nāgādayḥ sthitāH .. 33..<br />
| |
| udgārādi nimeṣādi kṣutpipāsādikaṁ kramāt .<br />
| |
| tandrīprabhṛti śokādi teṣāṁ karma prakīrtitam .. 34..<br />
| |
| agnestu rochakaṁ rūpaṁ dīptaṁ pākaṁ prakāśatām .<br />
| |
| amarṣatīkṣṇasūkṣmāṇāmojastejaścha śūratām .. 35..<br />
| |
| medhāvitāṁ tathā''datte jalāttu rasanaṁ rasam .<br />
| |
| śaityaṁ snehaṁ dravaṁ svedaṁ gātrādimṛdutāmapi .. 36..<br />
| |
| bhūmerghrāṇendriyaṁ gandhaṁ sthairyaṁ dhairyaṁ cha gauravam .<br />
| |
| tvagasṛṅmāṁsamedo'sthimajjāśukrāṇi dhātavḥ .. 37..<br />
| |
| annaṁ puṁsāśitaṁ tredhā jāyate jaṭharāgninā .<br />
| |
| malḥ sthaviṣṭho bhāgḥ syānmadhyamo māṁsatāṁ vrajet .<br />
| |
| manḥ kaniṣṭho bhāgḥ syāttasmādannamayaṁ manḥ .. 38..<br />
| |
| apāṁ sthaviṣṭho mūtraṁ syānmadhyamo rudhiraṁ bhavet .<br />
| |
| prāṇḥ kaniṣṭho bhāgḥ syāttasmātprāṇo jalātmakḥ .. 39..<br />
| |
| tejaso'sthi sthaviṣṭhḥ syānmajjā madhyama saṁbhavḥ .<br />
| |
| kaniṣṭhā vāṅmatā tasmāttejo'vannātmakaṁ jagat .. 40..<br />
| |
| lohitājjāyate māṁsaṁ medo māṁsasamudbhavam .<br />
| |
| medaso'sthīni jāyante majjā chāsthisamudbhavā .. 41..<br />
| |
| nāḍyopi māṁsasaṁghātāchChukraṁ majjāsamudbhavam .. 42..<br />
| |
| vātapittakaphāśchātra dhātavḥ parikīrtitāH .<br />
| |
| daśāñjali jalaṁ jñeyaṁ rasasyāñjalayo nava .. 43..<br />
| |
| raktasyāṣṭau purīṣasya sapta syuH śleṣmaṇaścha ṣaṭ . <br />
| |
| pittasya pañcha chatvāro mūtrasyāñjalayastrayḥ .. 44..<br />
| |
| vasāyā medaso dvau tu majjā tvañjalisaṁmitā .<br />
| |
| ardhāñjali tathā śukraṁ tadeva balamuchyate .. 45..<br />
| |
| asthnāṁ śarīre saṁkhyā syātṣaṣṭiyuktaṁ śatatrayam .<br />
| |
| jalajāni kapālāni ruchakāstaraṇāni cha .<br />
| |
| nalakānīti tānyāhuH pañchadhāsthīni sūrayḥ .. 46..<br />
| |
| dve śate tvasthisaṁdhīnāṁ syātāṁ tatra daśottare .<br />
| |
| rauravāH prasarāH skandasechanāH syurulūkhalāH .. 47..<br />
| |
| samudgā maṇḍalāH śaṁkhāvartā vāmanakuṇḍalāH .<br />
| |
| ityaṣṭadhā samuddiṣṭāH śarīreṣvasthisaṁdhayḥ .. 48..<br />
| |
| sārdhakoṭitrayaṁ romṇāṁ śmaśrukeśāstrilakṣakāH .<br />
| |
| dehasvarūpamevaṁ te proktaṁ daśarathātmaja .. 49..<br />
| |
| yasmādasāro nāstyeva padārtho bhuvanatraye .<br />
| |
| dehe'sminnabhimānena na mahopāyabuddhayḥ .. 50..<br />
| |
| ahaṁkāreṇa pāpena kriyante haṁta sāṁpratam .<br />
| |
| tasmādetatsvarūpaṁ tu viboddhavyaṁ mumukṣibhiH .. 51..<br /> <br />
| |
| iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde dehasvarūpanirṇayo nāma navamo'dhyāyḥ .. 9 ..
| |
|
| |
| == Глава 10 == | | == Глава 10 == |
| atha daśamo'dhyāyḥ .. <br /> <br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| bhagavannatra jīvo'sau jantordehe'vatiṣṭhate .<br />
| |
| jāyate vā kuto jīvḥ svarūpaṁ chāsya kiṁ vada .. 1..<br />
| |
| dehānte kutra vā yāti gatvā vā kutra tiṣṭhati .<br />
| |
| kathamāyāti vā dehaṁ punarnāyāti vā vada .. 2..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| sādhu pṛṣṭaṁ mahābhāga guhyādguhyataraṁ hi yat .<br />
| |
| devairapi sudurjñeyamindrādyairvā maharṣibhiH .. 3..<br />
| |
| anyasmai naiva vaktavyaṁ mayāpi raghunandana .<br />
| |
| tvadbhaktyāhaṁ paraṁ prīto vakṣyāmyavahitḥ śruṇu .. 4..<br />
| |
| satyajñānātmako'nantḥ paramānandavigrahḥ .<br />
| |
| paramātmā paraṁjyotiravyakto vyaktakāraṇam .. 5..<br />
| |
| nityo viśuddhḥ sarvātmā nirlepo'haṁ nirañjanḥ .<br />
| |
| sarvadharmavihīnaścha na grāhyo manasāpi cha .. 6..<br />
| |
| nāhaṁ sarvendriyagrāhyḥ sarveṣāṁ grāhako hyaham .<br />
| |
| jñātāhaṁ sarvalokasya mama jñātā na vidyate .. 7..<br />
| |
| dūrḥ sarvavikārāṇāṁ pariṇāmādikasya cha .. 8..<br />
| |
| yato vācho nivartante aprāpya manasā saha .<br />
| |
| ānandaṁ brahma māṁ jñātvā na bibheti kutaśchana .. 9..<br />
| |
| yastu sarvāṇi bhūtāni mayyeveti prapaśyati .<br />
| |
| māṁ cha sarveṣu bhūteṣu tato na vijugupsate .. 10..<br />
| |
| yasya sarvāṇi bhūtāni hyātmaivābhūdvijānatḥ .<br />
| |
| ko mohastatra kḥ śoka ekatvamanupaśyatḥ .. 11..<br />
| |
| eṣa sarveṣu bhūteṣu gūḍhātmā na prakāśate .<br />
| |
| dṛśyate tvagryayā buddhyā sūkṣmayā sūkṣmadarśibhiH .. 12..<br />
| |
| anādyavidyayā yuktastathāpyeko'hamavyayḥ .<br />
| |
| avyākṛtabrahmarūpo jagatkartāhamīśvarḥ .. 13..<br />
| |
| jñānamātre yathā dṛśyamidaṁ svapne jagattrayam .<br />
| |
| tadvanmayi jagatsarvaṁ dṛśyate'sti vilīyate .. 14..<br />
| |
| nānāvidyāsamāyukto jīvatvena vasāmyaham .<br />
| |
| pañcha karmendriyāṇyeva pañcha jñānendriyāṇi cha .. 15..<br />
| |
| mano buddhirahaṁkāraśchittaṁ cheti chatuṣṭayam .<br />
| |
| vāyavḥ pañchamilitā yānti liṅgaśarīratām .. 16.. <br />
| |
| tatrāvidyāsamāyuktaṁ chaitanyaṁ pratibimbitam .<br />
| |
| vyāvahārikajīvastu kṣetrajñḥ puruṣo'pi cha .. 17..<br />
| |
| sa eva jagatāṁ bhoktānādyayoH puṇyapāpayoH .<br />
| |
| ihāmutra gatī tasya jāgratsvapnādibhoktṛtā .. 18..<br />
| |
| yathā darpaṇakālimnā malinaṁ dṛśyate mukham .<br />
| |
| tadvadantḥkaraṇagairdoṣairātmāpi dṛśyate .. 19..<br />
| |
| parasparādhyāsavaśātsyādantḥkaraṇātmanoH . <br />
| |
| ekībhāvābhimānena parātmā duHkhabhāgiva.. 20..<br />
| |
| marubhūmau jalatvena madhyāhnārkamarīchikāH .<br />
| |
| dṛśyante mūḍhachittasya na hyārdrāstāpakārakāH .. 21..<br />
| |
| tadvadātmāpi nirlepo dṛśyate mūḍhachetasām .<br />
| |
| svāvidyātmātmadoṣeṇa kartṛtvādhikadharmavān .. 22..<br />
| |
| tatra chānnamaye piṇḍe hṛdi jīvo'vatiṣṭhate .<br />
| |
| ānakhāgraṁ vyāpya dehaṁ tad/xbruve'vahitḥ śruṇu .<br />
| |
| so'yaṁ tadabhidhānena māṁsapiṇḍo virājate .. 23..<br />
| |
| nābherūrdhvamadhḥ kaṇṭhādvyāpya tiṣṭhati yḥ sadā .<br />
| |
| tasya madhye'sti hṛdayaṁ sanālaṁ padmakośavat .. 24..<br />
| |
| adhomukhaṁ cha tatrāsti sūkṣmaṁ suṣiramuttamam .<br />
| |
| daharākāśamityuktaṁ tatra jīvo'vatiṣṭhate .. 25..<br />
| |
| vālāgraśatabhāgasya śatadhā kalpitasya cha .<br />
| |
| bhāgo jīvḥ sa vijñeyḥ sa chānantyāya kalpate .. 26..<br />
| |
| kadambakusumodbaddhakesarā iva sarvatḥ .<br />
| |
| prasṛtā hṛdayānnāḍyo yābhirvyāptaṁ śarīrakam .. 27..<br />
| |
| hitaṁ balaṁ prayachChanti tasmāttena hitāH smṛtāH .<br />
| |
| dvāsaptatisahasraistāH saṁkhyātā yogavittamaiH .. 28..<br />
| |
| hṛdayāttāstu niṣkrāntā yathārkādraśmayastathā .<br />
| |
| ekottaraśataṁ tāsu mukhyā viṣvagvinirgatḥ .. 29..<br />
| |
| pratīndriyaṁ daśa daśa nirgatā viṣayonmukhāH .<br />
| |
| nāḍyḥ śarmādihetutvāt svapnādiphalabhuktaye .. 30..<br />
| |
| vahantyambho yathā nadyo nāḍyḥ karmaphalaṁ tathā .<br />
| |
| anantaikordhvagā nāḍī mūrdhaparyantamañjasā .. 31..<br />
| |
| suṣumneti mādiṣṭā tayā gachChanvimuchyate .<br />
| |
| tayopachitachaitanyaṁ jīvātmānaṁ vidurbudhāH .. 32..<br />
| |
| yathā rāhuradṛśyo'pi dṛśyate chandramaṇḍale .<br />
| |
| tadvatsarvagato'pyātmā liṅgadehe hi dṛśyate .. 33..<br />
| |
| dṛśyamāne yathā kuṁbhe ghaṭākāśo'pi dṛśyate .<br />
| |
| tadvatsarvagato'pyātmā liṅgadehe hi dṛśyate .. 34..<br />
| |
| niśchalḥ paripūrṇo'pi gachChatītyupacharyate .<br />
| |
| jāgratkāle yathājñeyamabhivyaktaviśeṣadhīH .. 35..<br />
| |
| vyāpnoti niṣkriyḥ sarvān bhānurdaśa diśo yathā .<br />
| |
| nāḍībhirvṛttayo yānti liṅgadehasamudbhavāH .. 36..<br />
| |
| tattatkarmānusāreṇa jāgradbhogopalabdhaye .<br />
| |
| idaṁ liṅgaśarīrākhyamāmokṣaṁ na vinaśyati .. 37..<br />
| |
| ātmajñānena naṣṭe'sminsāvidye svaśarīrake .<br />
| |
| ātmasvarūpāvasthānaṁ muktirityabhidhīyate .. 38..<br />
| |
| utpādite ghaṭe yadvadghaṭākāśatvamṛchChati .<br />
| |
| ghaṭe naṣṭe yathākāśḥ svarūpeṇāvatiṣṭhate .. 39..<br />
| |
| jāgratkarmakṣayavaśātsvapnabhoga upasthite .<br />
| |
| bodhāvasthāṁ tirodhāya dehādyāśrayalakṣaṇām .. 40..<br />
| |
| karmodbhāvitasaṁskārastatra svapnariraṁsayā .<br />
| |
| avasthāṁ cha prayātyanyāṁ māyāvī chātmamāyayā .. 41..<br />
| |
| ghaṭādiviṣayānsarvānbuddhyādikaraṇāni cha .<br />
| |
| bhūtāni karmavaśato vāsanāmātrasaṁsthitān .. 42..<br />
| |
| etān paśyan svayaṁjyotiH sākṣyātmā vyavatiṣṭhate .. 43..<br />
| |
| atrāntḥkaraṇādīnāṁ vāsanādvāsanātmatā .<br />
| |
| vāsanāmātrasākṣitvaṁ tena tachcha parātmanḥ .. 44..<br />
| |
| vāsanābhiH prapañcho'tra dṛśyate karmachoditḥ .<br />
| |
| jāgradbhūmau yathā tadvatkartṛkarmakriyātmakḥ .. 45..<br />
| |
| niHśeṣabuddhisākṣyātmā svayameva prakāśate .<br />
| |
| vāsanāmātrasākṣitvaṁ sākṣiṇḥ svāpa uchyate .. 46..<br />
| |
| bhūtajanmani yadbhūtaṁ karma tadvāsanāvaśāt .<br />
| |
| nedīyastvādvayasyādye svapnaṁ prāyḥ prapaśyati .. 47..<br />
| |
| madhye vayasi kārkaśyātkaraṇānāmihārjitḥ .<br />
| |
| vīkṣate prāyaśḥ svapnaṁ vāsanākarmaṇorvaśāt .. 48..<br />
| |
| iyāsuH paralokaṁ tu karmavidyādisaṁbhṛtam .<br />
| |
| bhāvino janmano rūpaṁ svapna ātmā prapaśyati .. 49..<br />
| |
| yadvatprapatanāchChyenḥ śrānto gaganamaṇḍale .<br />
| |
| ākuñchya pakṣau yatate nīḍe nilayanāyanīH .. 50..<br />
| |
| evaṁ jāgratsvapnabhūmau śrānta ātmābhisaṁcharan .<br />
| |
| āpītakaraṇagrāmḥ kāraṇenaiti chaikatām .. 51..<br />
| |
| nāḍīmārgairindriyāṇāmākṛṣyādāya vāsanāH .<br />
| |
| sarvaṁ grasitvā kāryaṁ cha vijñānātmā vilīyate .. 52..<br />
| |
| īśvārākhye'vyākṛte'tha yathā sukhamayo bhavet .<br />
| |
| kṛtsnaprapañchavilayastathā bhavati chātmanḥ .. 53..<br />
| |
| yoṣitḥ kāmyamānāyāH saṁbhogānte yathā sukham .<br />
| |
| sa ānandamayo'bāhyo nāntarḥ kevalastathā .. 54..<br />
| |
| prājñātmānaṁ samāsādya vijñānātmā tathaiva sḥ .<br />
| |
| vijñānātmā kāraṇātmā tathā tiṣṭhaṁstathāpi sḥ .. 55..<br />
| |
| avidyāsūkṣmavṛttyānubhavatyeva sukhaṁ yathā .<br />
| |
| tathāhaṁ sukhamasvāpsaṁ naiva kiñchidavediṣam.56..<br />
| |
| ajñānamapi sākṣyādi vṛttibhiśchānubhūyate .<br />
| |
| ityevaṁ pratyabhijñāpi paśchāttasyopajāyate .. 57..<br />
| |
| jāgratsvapnasuṣuptyākhyamevehāmutra lokayoH .<br />
| |
| paśchātkarmavaśādeva visphuliṅgā yathānalāt .<br />
| |
| jāyante kāraṇādeva manobuddhyādikāni tu .. 58..<br />
| |
| payḥpūrṇo ghaṭo yadvannimagnḥ salilāśaye .<br />
| |
| taireviddhata āyāti vijñānātmā tathaityajāt .. 59..<br />
| |
| vijñānātmā kāraṇātmā tathā tiṣṭhaṁstathāpi sḥ .<br />
| |
| dṛśyate satsu teṣveva naṣṭeṣvāyātyadṛśyatām .. 60..<br />
| |
| ekākāro'ryamā tattatkāryeṣviva parḥ pumān .<br />
| |
| kūṭastho dṛśyate tadvadgachChatyāgachChatīva sḥ.. 61..<br />
| |
| mohamātrāntarāyatvātsarvaṁ tasyopapadyate .<br />
| |
| dehādyatīta ātmāpi svayaṁjyotiH svabhāvatḥ .. 62..<br />
| |
| evaṁ jīvasvarūpaṁ te proktaṁ daśarathātmaja .. 63..<br /> <br />
| |
| iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde jīvasvarūpakathanaṁ nāma daśamo'dhyāyḥ .. 10 ..
| |
|
| |
| == Глава 11 == | | == Глава 11 == |
| atha ekādaśo'dhyāyḥ .. <br /> <br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| dehāntaragatiṁ tasya paralokagatiṁ tathā .<br />
| |
| vakṣyāmi nṛpaśārdūla mattḥ śṛṇu samāhitḥ .. 1..<br />
| |
| bhuktaṁ pītaṁ yadastyatra tadrasādāmabandhanam .<br />
| |
| sthūladehasya liṅgasya tena jīvanadhāraṇam .. 2..<br />
| |
| vyādhinā jarayā vāpi pīḍyate jāṭharo'nalḥ .<br />
| |
| śleṣmaṇā tena bhuktānnaṁ pītaṁ vā na pachatyalam .. 3..<br />
| |
| bhuktapītarasābhāvādāśu śuṣyanti dhātavḥ .<br />
| |
| bhuktapītarasenaiva dehaṁ limpanti vāyavḥ .. 4..<br />
| |
| samīkaroti yasmāttatsamāno vāyuruchyate .<br />
| |
| tadānīṁ tadrasābhāvādāmabandhanahānitḥ .. 5..<br />
| |
| paripakvarasatvena yathā gauravatḥ phalam .<br />
| |
| svayameva patatyāśu tathā liṅgaṁ tanorvrajet .. 6..<br />
| |
| tattatsthānādapākṛṣya hṛṣīkāṇāṁ cha vāsanāH .<br />
| |
| ādhyātmikādhibhūtāni hṛtpadme chaikatāṁ gatḥ .. 7..<br />
| |
| tadordhvagḥ prāṇavāyuH saṁyukto navavāyubhiH .<br />
| |
| ūrdhvochChvāsī bhavatyeṣa tathā tenaikataṁ gatḥ .. 8..<br />
| |
| chakṣuṣo vātha mūrdhno vā nāḍīmārgaṁ samāśritḥ .<br />
| |
| vidyākarmasamāyukto vāsanābhiścha saṁyutḥ . <br />
| |
| prājñātmānaṁ samāśritya vijñānātmopasarpati .. 9..<br />
| |
| yathā kumbho nīyamāno deśāddeśāntaraṁ prati .<br />
| |
| khapūrṇa eva sarvatra sa sākāśo'pi tatra tu .. 10..<br />
| |
| ghaṭākāśākhyatāṁ yāti tadvalliṅgaṁ parātmanḥ .. 11..<br />
| |
| punardehāntaraṁ yāti yathā karmānusāratḥ .<br />
| |
| āmokṣātsaṁcharetyevaṁ matsyḥ kūladvayaṁ yathā .. 12..<br />
| |
| pāpabhogāya chedgachChedyamadūtairadhiṣṭhitḥ .<br />
| |
| yātanādehamāśritya narakāneva kevalam .. 13..<br />
| |
| iṣṭāpūrtādikarmāṇi yo'nutiṣṭhati sarvadā .<br />
| |
| pitṛlokaṁ vrajatyeṣa dhūmamāśritya barhiṣḥ .. 14..<br />
| |
| dhūmādrātriṁ tatḥ kṛṣṇapakṣaṁ tasmāchcha dakṣiṇam .<br />
| |
| ayanaṁ cha tato lokaṁ pitṝṇāṁ cha tatḥ param .<br />
| |
| chandraloke divyadehaṁ prāpya bhuṅkte parāṁ śriyam .. 15..<br />
| |
| tatra chandramasā so'sau yāvatkarmaphalaṁ vaset .<br />
| |
| tathaiva karmaśeṣeṇa yathetaṁ punarāvrajet .. 16..<br />
| |
| vapurvihāya jīvatvamāsādyākāśameti sḥ .<br />
| |
| ākāśādvāyumāgatya vāyorambho vrajatyatha .. 17..<br />
| |
| ad/xbhyo meghaṁ samāsādya tato vṛṣṭirbhavedasau .<br />
| |
| tato dhānyāni bhakṣyāṇi jāyate karmachoditḥ .. 18..<br />
| |
| yonimanye prapadyante śarīratvāya dehinḥ .<br />
| |
| muktimanye'nusaṁyānti yathākarma yathāśrutam .. 19..<br />
| |
| tato'nnatvaṁ samāsādya pitṛbhyāṁ bhujyate param .<br />
| |
| tatḥ śukraṁ rajaśchaiva bhūtvā garbho'bhijāyate .. 20..<br />
| |
| tatḥ karmānusāreṇa bhavetstrīpuṁnapuṁsakḥ .<br />
| |
| evaṁ jīvagatiH proktā muktiṁ tasya vadāmi te .. 21..<br />
| |
| yastu śāntyādiyuktḥ sansadā vidyārato bhavet .<br />
| |
| sa yāti devayānena brahmalokāvadhiṁ narḥ .. 22..<br />
| |
| archirbhūtvā dinaṁ prāpya śuklapakṣamatho vrajet .<br />
| |
| uttarāyaṇamāsādya saṁvatsaramatho vrajet .. 23..<br />
| |
| ādityachandralokau tu vidyullokamatḥ param .<br />
| |
| atha divyḥ pumānkaśchidbrahmalokādihaiti sḥ .. 24..<br />
| |
| divye vapuṣi saṁdhāya jīvamevaṁ nayatyasau .. 25..<br />
| |
| brahmaloke divyadehe bhuktvā bhogānyathepsitān .<br />
| |
| tatroṣitvā chiraṁ kālaṁ brahmaṇā saha muchyate .. 26..<br />
| |
| śuddhabrahmarato yastu na sa yātyeva kutrachit .<br />
| |
| tasya prāṇā vilīyante jale saindhavakhilyavat .. 27..<br />
| |
| svapnadṛṣṭā yathā sRiṣṭiH prabuddhasya vilīyate .<br />
| |
| brahmajñānavatastadvadvilīyante tadaiva te .<br />
| |
| vidyākarmavihīno yastṛtīyaṁ sthānameti sḥ .. 28.. <br />
| |
| bhuktvā cha narakānghorānmahārauravarauravān .<br />
| |
| paśchātprāktanaśeṣeṇa kṣudrajanturbhavedasau .. 29..<br />
| |
| yūkāmaśakadaṁśādi janmāsau labhate bhuvi .<br />
| |
| evaṁ jīvagatiH proktā kimanyachChrotumichChasi .. 30..<br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| bhagavanyattvayā proktaṁ phalaṁ tajjñānakarmaṇoH .<br />
| |
| brahmaloke chaṁdraloke bhuṅkte bhogāniti prabho .. 31..<br />
| |
| gandharvādiṣu lokeṣu kathaṁ bhogḥ samīritḥ .<br />
| |
| devatvaṁ prāpnuyātkaśchitkaśchidindratvameti cha .. 32..<br />
| |
| etatkarmaphalaṁ vāstu vidyāphalamathāpi vā .<br />
| |
| tadbrūhi girijākānta tatra me saṁśayo mahān .. 33..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| tadvidyākarmaṇorevānusāreṇa phalaṁ bhavet .<br />
| |
| yuvā cha sundarḥ śūro nīrogo balavān bhavet .. 34..<br />
| |
| saptadvīpāṁ vasumatīṁ bhuṅkte niṣkaṇṭakaṁ yadi .<br />
| |
| sa prokto mānuṣānandastasmāchChataguṇo matḥ .. 35..<br />
| |
| manuṣyastapasā yukto gandharvo jāyate'sya tu .<br />
| |
| tasmāchChataguṇo devagandharvāṇāṁ na saṁśayḥ .. 36..<br />
| |
| evaṁ śataguṇānanda uttarottarato bhavet .<br />
| |
| pitṝṇāṁ chiralokānāmājānasurasaṁpadām .. 37..<br />
| |
| devatānāmathendrasya gurostadvatprajāpateH .<br />
| |
| brahmaṇaśchaivamānandḥ purastāduttarottarḥ .. 38..<br />
| |
| jñānādhikyātsukhādhikyaṁ nānyadasti surālaye .<br />
| |
| śrotriyo'vṛjino'kāmahato yaścha dvijo bhavet .. 39..<br />
| |
| tasyāpyevaṁ samākhyātā ānandāśchottarottaram .<br />
| |
| ātmajñānātparaṁ nāsti tasmāddaśarathātmaja .. 40..<br />
| |
| brāhmaṇḥ karmabhirnaiva vardhate naiva hīyate .<br />
| |
| na lipyate pātakena karmaṇā jñānavānyadi .. 41..<br />
| |
| tasmātsarvādhiko vibho jñānavāneva jāyate .<br />
| |
| jñātvā yḥ kurute karma tasyākṣayyaphalaṁ labhet .. 42..<br />
| |
| yatphalaṁ labhate martyḥ koṭibrāhmaṇabhojanaiH .<br />
| |
| tatphalaṁ samavāpnoti jñāninaṁ yastu bhojayet .. 43..<br />
| |
| jñānavantaṁ dvijaṁ yastu dviṣate cha narādhamḥ .<br />
| |
| sa śuṣyamāṇo mriyate yasmādīśvara eva sḥ .. 44..<br />
| |
| upāsako na yātyeva yasmātpunaradhogatim .<br />
| |
| upāsanarato bhūtvā tasmādāssva sukhī nṛpa .. 45..<br /> <br />
| |
| iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde jīvagatyādinirūpaṇaṁ nāmaikādaśo'dhyāyḥ .. 11 ..
| |
|
| |
| == Глава 12 == | | == Глава 12 == |
| atha dvādaśo'dhyāyḥ .. <br /> <br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| bhagavandevadeveśa namaste'stu maheśvara .<br />
| |
| upāsanavidhiṁ brūhi deśaṁ kālaṁ cha tasya tu .. 1..<br />
| |
| aṅgāni niyamāṁśchaiva mayi te'nugraho yadi . <br />
| |
| īśvara uvācha ..<br />
| |
| śṛṇu rāma pravakṣyāmi deśaṁ kālamupāsane .. 2..<br />
| |
| sarvākāro'hamevaikḥ sachchidānandavigrahḥ .<br />
| |
| madaṁśena parichChinnā dehāH sarvadivaukasām .. 3..<br />
| |
| ye tvanyadevatābhaktā yajante śraddhayānvitāH .<br />
| |
| te'pi māmeva rājendra yajantyavidhipūrvakam .. 4..<br />
| |
| yasmātsarvamidaṁ viśvaṁ matto na vyatirichyate .<br />
| |
| sarvakriyāṇāṁ bhoktāhaṁ sarvasyāhaṁ phalapradḥ .. 5..<br />
| |
| yenākāreṇa ye martyā māmevaikamupāsate .<br />
| |
| tenākāreṇa tebhyo'haṁ prasanno vāñChitaṁ dade .. 6..<br />
| |
| vidhinā'vidhinā vāpi bhaktyā ye māmupāsate .<br />
| |
| tebhyḥ phalaṁ prayachChāmi prasanno'haṁ na saṁśayḥ .. 7..<br />
| |
| api chetsudurāchāro bhajate māmananyabhāk .<br />
| |
| sādhureva sa mantavyḥ samyagvyavasito hi sḥ .. 8..<br />
| |
| svajīvatvena yo vetti māmevaikamananyadhīH .<br />
| |
| taṁ na spṛśanti pāpāni brahmahatyādikānyapi .. 9..<br />
| |
| upāsāvidhayastatra chatvārḥ parikīrtitāH .<br />
| |
| saṁpadāropasaṁvargādhyāsā iti manīṣibhiH .. 10..<br />
| |
| alpasya chādhikatvena guṇayogādvichintanam .<br />
| |
| anantaṁ vai mana iti saṁpadvidhirudīritḥ .. 11..<br />
| |
| vidhāvāropya yopāsā sāropḥ parikīrtitḥ .<br />
| |
| yadvadoṅkāramudgīthamupāsītetyudāhṛtḥ .. 12..<br />
| |
| āropo buddhipūrveṇa ya upāsāvidhiścha sḥ .<br />
| |
| yoṣityagnimatiryattadadhyāsḥ sa udāhṛtḥ .. 13..<br />
| |
| kriyāyogena chopāsāvidhiH saṁvarga uchyate .<br />
| |
| saṁvartavāyuH pralaye bhūtānyeko'vasīdati .. 14..<br />
| |
| upasaṁgamya buddhyā yadāsanaṁ devatātmanā .<br />
| |
| tadupāsanamantḥ syāttadbahiH saṁpadādayḥ .. 15..<br />
| |
| jñānāntarānantaritasajātijñānasaṁhateH .<br />
| |
| saṁpannadevatātmatvamupāsanamudīritam .. 16..<br />
| |
| saṁpadādiṣu bāhyeṣu dṛḍhabuddhirupāsanam .<br />
| |
| karmakāle tadaṅgeṣu dṛṣṭimātramupāsanam .<br />
| |
| upāsanamiti proktaṁ tadaṅgāni bruve śṛṇu .. 17..<br />
| |
| tīrthakṣetrādigamanaṁ śraddhāṁ tatra parityajet .<br />
| |
| svachittaikāgratā yatra tatrāsīta sukhaṁ dvijḥ .. 18..<br />
| |
| kambale mṛdutalpe vā vyāghracharmaṇi vāsthitḥ .<br />
| |
| viviktadeśe niyatḥ samagrīvaśirastanuH .. 19..<br />
| |
| atyāśramasthḥ sakalānīndriyāṇi nirudhya cha .<br />
| |
| bhaktyātha svaguruṁ natvā yogaṁ vidvānprayojayet .. 20..<br />
| |
| yastvavijñānavānbhavatyayuktamanasā sadā .<br />
| |
| tasyendriyāṇyavaśyāni duṣṭāśvāiva sāratheH .. 21..<br />
| |
| vijñānī yastu bhavati yuktena manasā sadā .<br />
| |
| tasyendriyāṇi vaśyāni sadaśvā iva sāratheH .. 22..<br />
| |
| yastvavijñānavān bhavatyamanaskḥ sadā'śuchiH .<br />
| |
| na sa tatpadamāpnoti saṁsāramadhigachChati .. 23..<br />
| |
| vijñānī yastu bhavati samanaskḥ sadā śuchiH .<br />
| |
| sa tatpadamavāpnoti yasmādbhūyo na jāyate .. 24..<br />
| |
| vijñānasārathiryastu manḥ pragraha eva cha .<br />
| |
| so'dhvanḥ pāramāpnoti mamaiva paramaṁ padam .. 25..<br />
| |
| hṛtpuṇḍarīkaṁ virajaṁ viśuddhaṁ viśadaṁ tathā .<br />
| |
| viśokaṁ cha vichintyātra dhyāyenmāṁ parameśvaram .. 26..<br />
| |
| achintyarūpamavyaktamanantamamṛtaṁ śivam .<br />
| |
| ādimadhyāntarahitaṁ praśāntaṁ brahma kāraṇam .. 27..<br />
| |
| ekaṁ vibhuṁ chidānandamarūpamajamadbhutam .<br />
| |
| śuddhasphaṭikasaṁkāśamumādehārdhadhāriṇam .. 28..<br />
| |
| vyāghracharmāmbaradharaṁ nīlakaṇṭhaṁ trilochanam .<br />
| |
| jaṭādharaṁ chandramauliṁ nāgayajñopavītinam .. 29..<br />
| |
| vyāghracharmottarīyaṁ cha vareṇyamabhayapradam .<br />
| |
| parābhyāmūrdhvahastābhyāṁ bibhrāṇaṁ paraśuṁ mṛgam .. 30..<br />
| |
| koṭimadhyāhnasūryābhaṁ chandrakoṭisuśītalam .<br />
| |
| chandrasūryāgninayanaṁ smeravaktrasaroruham .. 31..<br />
| |
| bhūtibhūṣitasarvāṅgaṁ sarvābharaṇabhūṣitam .<br />
| |
| evamātmāraṇiṁ kṛtvā praṇavaṁ chottarāraṇim .<br />
| |
| dhyānanirmathanābhyāsātsākṣātpaśyati māṁ janḥ .. 32..<br />
| |
| vedavākyairalabhyo'haṁ na śāstrairnāpi chetasā .<br />
| |
| dhyānena vṛṇute yo māṁ sarvadāhaṁ vṛṇomi tam .. 33..<br />
| |
| nāvirato duścharitānnāśānto nāsamāhitḥ .<br />
| |
| nāśāntamānaso vāpi prajñānena labheta mām .. 34..<br />
| |
| jāgratsvapnasuṣuptyādiprapañcho yḥ prakāśate .<br />
| |
| tadbrahmāhamiti jñātvā sarvabandhaiH pramuchyate .. 35..<br />
| |
| triṣu dhāmasu yadbhogyaṁ bhoktā bhogaścha yadbhavet .<br />
| |
| tajjyotirlakṣaṇḥ sākṣī chinmātro'haṁ sadāśivḥ .. 36..<br />
| |
| eko devḥ sarvabhūteṣu gūḍhḥ sarvavyāpī sarvabhūtāntarātmā .<br />
| |
| sarvādhyakṣḥ sarvabhūtādhivāsḥ sākṣī chetā kevalo nirguṇaścha .. 37
| |
| eko vaśī sarvabhūtāntarātmāpyekaṁ bījaṁ nityadā yḥ karoti .<br />
| |
| taṁ māṁ nityaṁ ye'nupaśyanti dhīrāsteṣāṁ śāntiH śāśvatī netareṣām .. 38..<br />
| |
| agniryathaiko bhuvanaṁ praviṣṭo rūpaṁ rūpaṁ pratirūpo babhūva .<br />
| |
| ekastathā sarvabhūtāntarātmā na lipyate lokaduHkhena bāhyḥ .. 39..<br />
| |
| vedeha yo māṁ puruṣaṁ mahāntamādityavarṇaṁ tamasḥ parastāt .<br />
| |
| sa eva vidvānamṛto'tra bhūyānnānyastu panthā ayanāya vidyate .. 40..<br />
| |
| hiraṇyagarbhaṁ vidadhāmi pūrvaṁ vedāṁścha tasmai prahiṇomi yo'ham .<br />
| |
| taṁ devamīḍyaṁ puruṣaṁ purāṇaṁ niśchitya māṁ mṛtyumukhātpramuchyate .. 41..<br />
| |
| evaṁ śāntyādiyuktḥ san vetti māṁ tattvatastu yḥ .<br />
| |
| nirmuktaduHkhasaṁtānḥ so'nte mayyeva līyate .. 42..<br /> <br />
| |
| iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde upāsanājñānaphalaṁ nāma dvādaśo'dhyāyḥ .. 12 ..
| |
|
| |
| == Глава 13 == | | == Глава 13 == |
| atha trayodaśo'dhyāyḥ .<br /> <br />
| |
| sūta uvācha ..<br />
| |
| evaṁ śrutvā kausaleyastuṣṭo matimatāṁ varḥ .<br />
| |
| paprachCha girijākāntaṁ subhagaṁ muktilakṣaṇam .. 1..<br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| bhagavankaruṇāviṣṭahṛdaya tvaṁ prasīda me .<br />
| |
| svarūpalakṣaṇaṁ mukteH prabrūhi parameśvara .. 2..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| sālokyamapi sārūpyaṁ sārṣṭyaṁ sāyujyameva cha .<br />
| |
| kaivalyaṁ cheti tāṁ viddhi muktiṁ rāghava pañchadhā .. 3..<br />
| |
| māṁ pūjayati niṣkāmḥ sarvadā jñānavarjitḥ .<br />
| |
| sa me lokaṁ samāsādya bhuṅkte bhogānyathepsitān .. 4..<br />
| |
| jñātvā māṁ pūjayedyastu sarvakāmavivarjitḥ .<br />
| |
| mayā samānarūpḥ sanmama loke mahīyate .. 5..<br />
| |
| iṣṭāpūrtādi karmāṇi matprītyai kurute tu yḥ .<br />
| |
| yatkaroti yadaśnāti yajjuhoti dadāti yat .. 6..<br />
| |
| yattapasyati tatsarvaṁ yḥ karoti madarpaṇam .<br />
| |
| malloke sa śriyaṁ bhuṅkte mattulyaṁ prābhavaṁ bhajet .. 7..<br />
| |
| yastu śāntyādiyuktḥ sanmāmātmatvena paśyati .<br />
| |
| sa jāyate paraṁ jyotiradvaitaṁ brahma kevalam .<br />
| |
| ātmasvarūpāvasthānaṁ muktirityabhidhīyate .. 8..<br />
| |
| satyaṁ jñānamanantaṁ sadānandaṁ brahmakevalam .<br />
| |
| sarvadharmavihīnaṁ cha manovāchāmagocharam .. 9..<br />
| |
| sajātīyavijātīyapadārthānāmasaṁbhavāt .<br />
| |
| atastadvyatiriktānāmadvaitamiti saṁjñitam .. 10..<br />
| |
| matvā rūpamidaṁ rāma śuddhaṁ yadabhidhīyate .<br />
| |
| mayyeva dṛśyate sarvaṁ jagatsthāvarajaṅgamam .. 11..<br />
| |
| vyomni gandharvanagaraṁ yathā dṛṣṭaṁ na dṛśyate .<br />
| |
| anādyavidyayā viśvaṁ sarvaṁ mayyeva kalpyate .. 12..<br />
| |
| mama svarūpajñānena yadā'vidyā praṇaśyati .<br />
| |
| tadaika eva vartte'haṁ manovāchāmagocharḥ .. 13..<br />
| |
| sadaiva paramānandḥ svaprakāśaśchidātmakḥ . <br />
| |
| na kālḥ pañchabhūtāni na diśo vidiśaścha na .. 14..<br />
| |
| madanyannāsti yatkiñchittadā vartte'hamekalḥ .. 15..<br />
| |
| na saṁdṛśe tiṣṭhati me svarūpaṁ na chakṣuṣā paśyati māṁ tu kaśchit .<br />
| |
| hṛdā manīṣā manasābhiklṛptaṁ ye māṁ viduste hyamṛtā bhavanti .. 16..<br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| kathaṁ bhagavato jñānaṁ śuddhaṁ martyasya jāyate .<br />
| |
| tatropāyaṁ hara brūhi mayi te'nugraho yadi .. 17..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| virajya sarvabhūyebhya āviriṁchipadādapi .<br />
| |
| ghṛṇāṁ vitatya sarvatra putramitrādikeṣvapi .. 18..<br />
| |
| śraddhālurbhaktimārgeṣu vedāntajñānalipsayā .<br />
| |
| upāyanakaro bhūtvā guruṁ brahmavidaṁ vrajet .. 19..<br />
| |
| sevābhiH paritoṣyainaṁ chirakālaṁ samāhitḥ .<br />
| |
| sarvavedāntavākyārthaṁ śṛṇuyātsusamāhitḥ .. 20..<br />
| |
| sarvavedāntavākyānāṁ mayi tātparyaniśchayam .<br />
| |
| śravaṇaṁ nāma tatprāhuH sarve te brahmavādinḥ .. 21..<br />
| |
| lohamaṇyādidṛṣṭāntayuktibhiryadvichintanam .<br />
| |
| tadeva mananaṁ prāhurvākyārthasyopabṛṁhaṇam .. 22..<br />
| |
| nirmamo nirahaṁkārḥ samḥ saṁgavarjitḥ . <br />
| |
| sadā śāntyādiyuktḥ sannātmanyātmānamīkṣate .. 23..<br />
| |
| yatsadā dhyānayogena tannididhyāsanaṁ smṛtam .. 24..<br />
| |
| sarvakarmakṣayavaśātsākṣātkāro'pi chātmanḥ .<br />
| |
| kasyachijjāyate śīghraṁ chirakālena kasyachit .. 25..<br />
| |
| kūṭasthānīha karmāṇi koṭijanmārjitānyapi .<br />
| |
| jñānenaiva vinaśyanti na tu karmāyutairapi .. 26..<br />
| |
| jñānādūrdhvaṁ tu yatkiñchitpuṇyaṁ vā pāpameva vā .<br />
| |
| kriyate bahu vālpaṁ vā na tenāyaṁ vilipyate .. 27..<br />
| |
| śarīrārambhakaṁ yattu prārabdhaṁ karma janminḥ .<br />
| |
| tadbhogenaiva naṣṭaṁ syānna tu jñānena naśyati .. 28..<br />
| |
| nirmoho nirahaṁkāro nirlepḥ saṁgavarjitḥ .<br />
| |
| sarvabhūteṣu chātmānaṁ sarvabhūtāni chātmani .<br />
| |
| yḥ paśyansaṁcharatyeṣa jīvanmukto'bhidhīyate .. 29..<br />
| |
| ahinirlvayanī yadvaddraṣṭuH pūrvaṁ bhayapradā .<br />
| |
| tato'sya na bhayaṁ kiṁchittadvaddraṣṭurayaṁ janḥ .. 30..<br />
| |
| yadā sarve pramuchyante kāmā ye'sya vaśaṁ gatāH .<br />
| |
| atha martyo'mṛto bhavatyetāvadanuśāsanam .. 31..<br />
| |
| mokṣasya na hi vāso'sti na grāmāntarameva vā .<br />
| |
| ajñānahṛdayagranthināśo mokṣa iti smṛtḥ .. 32..<br />
| |
| vṛkṣāgrachyutapādo yḥ sa tadaiva patatyadhḥ .<br />
| |
| tadvajjñānavato muktirjāyate niśchitāpi tu .. 33..<br />
| |
| tīrthaṁ chāṇḍālagehe vā yadi vā naṣṭachetanḥ .<br />
| |
| paerityajandehamimaṁ jñānādeva vimuchyate .. 34..<br />
| |
| saṁvīto yena kenāśnanbhakṣyaṁ vābhakṣyameva vā .<br />
| |
| śayāno yatra kutrāpi sarvātmā muchyate'tra sḥ .. 35..<br />
| |
| kṣīrāduddhṛtamājyaṁ tatkṣiptaṁ payasi tatpunḥ .<br />
| |
| na tenaivaikatāṁ yāti saṁsāre jñānavāṁstathā .. 36..<br />
| |
| nityaṁ paṭhati yo'dhyāyamimaṁ rāma śṛṇoti vā .<br />
| |
| sa muchyate dehabandhādanāyāsena rāghava .. 37..<br />
| |
| atḥ saṁyatachittastvaṁ nityaṁ paṭha mahīpate .<br />
| |
| anāyāsena tenaiva sarvathā mokṣamāpsyasi .. 38..<br /> <br />
| |
| iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde mokṣayogo nāma trayodaśo'dhyāyḥ .. 13 ..
| |
|
| |
| == Глава 14 == | | == Глава 14 == |
| atha chaturdaśo'dhyāyḥ .. <br /> <br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| bhagavanyadi te rūpaṁ sachchidānandavigraham .<br />
| |
| niṣkalaṁ niṣkriyaṁ śāntaṁ niravadyaṁ nirañjanam .. 1..<br />
| |
| sarvadharmavihīnaṁ cha manovāchāmagocharam .<br />
| |
| sarvavyāpitayātmānamīkṣate sarvatḥ sthitam .. 2..<br />
| |
| ātmavidyātapomūlaṁ tadbrahmopaniṣatparam .<br />
| |
| amūrtaṁ sarvabhūtātmākāraṁ kāraṇakāraṇam .. 3..<br />
| |
| yattadadṛśyamagrāhyaṁ tad/xgrāhyaṁ vā kathaṁ bhavet .<br />
| |
| atropāyamajānānastena khinno'smi śaṁkara .. 4..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| śṛṇu rājanpravakṣyāmi tatropāyaṁ mahābhuja .<br />
| |
| saguṇopāsanābhistu chittaikāgryaṁ vidhāya cha .. 5..<br />
| |
| sthūlasaurāṁbhikānyāyāttatra chittaṁ pravartayet .<br />
| |
| tasminnannamaye piṇḍe sthūladehe tanūbhṛtām .. 6..<br />
| |
| janmavyādhijarāmṛtyunilaye vartate dṛḍhā .. 7..<br />
| |
| ātmabuddhirahaṁmānātkadāchinnaiva hīyate .<br />
| |
| ātmā na jāyate nityo mriyate vā kathaṁchana .. 8..<br />
| |
| saṁjāyate'sti vipariṇamate vardhate tathā .<br />
| |
| kṣīyate naśyatītyete ṣaḍbhāvā vapuṣḥ smṛtāH .. 9..<br />
| |
| ātmano na vikāritvaṁ ghaṭasthanabhaso yathā .<br />
| |
| evamātmāvapustasmāditi saṁchintayedbudhḥ .. 10..<br />
| |
| mūṣānikṣiptahemābhḥ kośḥ prāṇamayo'tra tu .<br />
| |
| vartate'ntarato dehe baddhḥ prāṇādivāyubhiH .. 11..<br />
| |
| karmendriyaiH samāyuktaśchalanādikriyātmakḥ .<br />
| |
| kṣutpipāsāparābhūto nāyamātmā jaḍo yatḥ .. 12..<br />
| |
| chidrūpa ātmā yenaiva svadehamabhipaśyati .<br />
| |
| ātmaiva hi paraṁ brahma nirlepḥ sukhanīradhiH .. 13..<br />
| |
| na tadaśnāti kiṁchaitattadaśnāti na kaśchana .. 14..<br />
| |
| tatḥ prāṇamaye kośe kośo'styeva manomayḥ .<br />
| |
| sa saṁkalpavikalpātmā buddhīndriyasamāyutḥ .. 15..<br />
| |
| kāmḥ krodhastathā lobho moho mātsaryameva cha .<br />
| |
| madaśchetyariṣaḍvargo mamatechChādayo'pi cha .<br />
| |
| manomayasya kośasya dharmā etasya tatra tu .. 16..<br />
| |
| yā karmaviṣayā buddhirvedaśāstrārthaniśchitā .<br />
| |
| sā tu jñānendriyaiH sārdhaṁ vijñānamayakośatḥ .. 17..<br />
| |
| iha kartṛtvābhimānī sa eva tu na saṁśayḥ .<br />
| |
| ihāmutra gatistasya sa jīvo vyāvahārikḥ .. 18..<br />
| |
| vyomādisāttvikāṁśebhyo jāyante dhīndriyāṇi tu .<br />
| |
| vyomnḥ śrotraṁ bhuvo ghrāṇaṁ jalājjihvātha tejasḥ .. 19.. <br />
| |
| chakṣurvāyostvagutpannā teṣāṁ bhautikatā tatḥ .. 20..<br />
| |
| vyomādīnāṁ samastānāṁ sāttvikāṁśebhya eva tu .<br />
| |
| jāyante buddhimanasī buddhiH syānniśchayātmikā .. 21..<br />
| |
| vākpāṇipādapāyūpasthāni karmendriyāṇi tu .<br />
| |
| vyomādīnāṁ rajoṁ'śebhyo vyastebhyastānyanukramāt .. 22..<br />
| |
| samastebhyo rajoṁ'śebhyḥ pañcha prāṇādivāyavḥ .<br />
| |
| jāyante saptadaśakamevaṁ liṅgaśarīrakam .. 23..<br />
| |
| etalliṅgaśarīraṁ tu taptāyḥpiṇḍavadyatḥ .<br />
| |
| parasparādhyāsayogātsākṣichaitanyasaṁyutam .. 24..<br />
| |
| tadānandamayḥ kośo bhoktṛtvaṁ pratipadyate .<br />
| |
| vidyākarmaphalādīnāṁ bhoktehāmutra sa smṛtḥ .. 25..<br />
| |
| yadādhyāsaṁ vihāyaiṣa svasvarūpeṇa tiṣṭhati .<br />
| |
| avidyāmātrasaṁyuktḥ sākṣyātmā jāyate tadā .. 26..<br />
| |
| draṣṭāntḥkaraṇādīnāmanubhūteH smṛterapi .<br />
| |
| ato'ntḥkaraṇādhyāsādadhyāsitvena chātmanḥ .<br />
| |
| bhoktṛtvaṁ sākṣitā cheti dvaidhaṁ tasyopapadyate .. 27..<br />
| |
| ātapaśchāpi tachChāyā tatprakāśe virājate .<br />
| |
| eko bhojayitā tatra bhuṅkte'nyḥ karmaṇḥ phalam .. 28..<br />
| |
| kṣetrajñaṁ rathinaṁ viddhi śarīraṁ rathameva tu .<br />
| |
| buddhiṁ tu sārathiṁ viddhi pragrahaṁ tu manastathā .. 29..<br />
| |
| indriyāṇi hayānviddhi viṣayāṁsteṣu gocharān .<br />
| |
| indriyairmanasā yuktaṁ bhoktāraṁ viddhi pūruṣam .. 30..<br />
| |
| evaṁ śāntyādiyuktḥ sannupāste yḥ sadā dvijḥ . <br />
| |
| udghāṭyodghāṭyaikamekaṁ yathaiva kadalītaroH .. 31..<br />
| |
| valkalāni tatḥ paśchāllabhate sāramuttamam .<br />
| |
| tathaiva pañchakośeṣu manḥ saṁkrāmayankramāt .<br />
| |
| teṣāṁ madhye tatḥ sāramātmānamapi vindati .. 32..<br />
| |
| evaṁ manḥ samādhāya saṁyato manasi dvijḥ .<br />
| |
| atha pravartayechchittaṁ nirākāre parātmani .. 33..<br />
| |
| tato manḥ pragṛhṇāti paramātmānamavyayam .<br />
| |
| yattadadreśyamagrāhyamasthūlādyuktigocharam .. 34..<br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| bhagavañChravaṇe naiva pravartante janāH katham .<br />
| |
| vedaśāstrārthasaṁpannā yajvānḥ satyavādinḥ .. 35..<br />
| |
| śṛṇvanto'pi tathātmānaṁ jānate naiva kechana .<br />
| |
| jñātvāpi manvate mithyā kimetattava māyayā .. 36..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| evameva mahābāho nātra kāryā vichāraṇā .<br />
| |
| daivī hyeṣā guṇamayī mama māyā duratyayā .. 37..<br />
| |
| māmeva ye prapadyante māyāmetāṁ taranti te .<br />
| |
| abhaktā ye mahābāho mama śraddhā vivarjitāH .. 38..<br />
| |
| phalaṁ kāmayamānāste chaihikāmuṣmikādikam .<br />
| |
| kṣayiṣṇvalpaṁ sātiśayaṁ yatḥ karmaphalaṁ matam .. 39..<br />
| |
| tadavijñāya karmāṇi ye kurvanti narādhamāH .<br />
| |
| mātuH patanti te garbhe mṛtyorvaktre punḥ punḥ .. 40..<br />
| |
| evaṁ śāntyādiyuktḥ sannupāste yḥ sadā dvijḥ . <br />
| |
| udghāṭyodghāṭyaikamekaṁ yathaiva kadalītaroH .. 31..<br />
| |
| valkalāni tatḥ paśchāllabhate sāramuttamam .<br />
| |
| tathaiva pañchakośeṣu manḥ saṁkrāmayankramāt .<br />
| |
| teṣāṁ madhye tatḥ sāramātmānamapi vindati .. 32..<br />
| |
| evaṁ manḥ samādhāya saṁyato manasi dvijḥ .<br />
| |
| atha pravartayechchittaṁ nirākāre parātmani .. 33..<br />
| |
| tato manḥ pragṛhṇāti paramātmānamavyayam .<br />
| |
| yattadadreśyamagrāhyamasthūlādyuktigocharam .. 34..<br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| bhagavañChravaṇe naiva pravartante janāH katham .<br />
| |
| vedaśāstrārthasaṁpannā yajvānḥ satyavādinḥ .. 35..<br />
| |
| śṛṇvanto'pi tathātmānaṁ jānate naiva kechana .<br />
| |
| jñātvāpi manvate mithyā kimetattava māyayā .. 36..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| evameva mahābāho nātra kāryā vichāraṇā .<br />
| |
| daivī hyeṣā guṇamayī mama māyā duratyayā .. 37..<br />
| |
| māmeva ye prapadyante māyāmetāṁ taranti te .<br />
| |
| abhaktā ye mahābāho mama śraddhā vivarjitāH .. 38..<br />
| |
| phalaṁ kāmayamānāste chaihikāmuṣmikādikam .<br />
| |
| kṣayiṣṇvalpaṁ sātiśayaṁ yatḥ karmaphalaṁ matam .. 39..<br />
| |
| tadavijñāya karmāṇi ye kurvanti narādhamāH .<br />
| |
| mātuH patanti te garbhe mṛtyorvaktre punḥ punḥ .. 40..<br />
| |
| nānāyoniṣu jātasya dehino yasyakasyachit .<br />
| |
| koṭijanmārjitaiH puṇyairmayi bhaktiH prajāyate .. 41..<br />
| |
| sa eva labhate jñānaṁ madbhaktḥ śraddhayānvitḥ .<br />
| |
| nānyakarmāṇi kurvāṇo janmakoṭiśatairapi .. 42..<br />
| |
| tatḥ sarvaṁ parityajya madbhaktiṁ samudāhara .<br />
| |
| sarvadharmānparityajya māmekaṁ śaraṇaṁ vraja .. 43..<br />
| |
| ahaṁ tvā sarvapāpebhyo mokṣayiṣyāmi mā śuchḥ .<br />
| |
| yatkaroṣi yadaśnāsi yajjuhoṣi dadāsi yat .. 44..<br />
| |
| yattapasyasi rāma tvaṁ tatkuruṣva madarpaṇam .<br />
| |
| tatḥ paratarā nāsti bhaktirmayi raghūttama .. 45..<br /> <br />
| |
| iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde pañchakośopapādanaṁ nāma chaturdaśo'dhyāyḥ .. 14 ..
| |
|
| |
| == Глава 15 == | | == Глава 15 == |
| atha pañchadaśo'dhyāyḥ .. <br /> <br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| bhaktiste kīdṛśī deva jāyate vā kathaṁchana .<br />
| |
| yayā nirvāṇarūpaṁ tu labhate mokṣamuttamam .<br />
| |
| tad brūhi girijākānta mayi te'nugraho yadi .. 1..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| yo vedādhyayanaṁ yajñaṁ dānāni vividhāni cha .<br />
| |
| madarpaṇadhiyā kuryātsa me bhaktḥ sa me priyḥ .. 2..<br />
| |
| naryabhasma samādāya viśuddhaṁ śrotriyālayāt .<br />
| |
| agnirityādibhirmantrairabhimantrya yathāvidhi .. 3..<br />
| |
| uddhūlayati gātrāṇi tena chārchati māmapi .<br />
| |
| tasmātparatarā bhaktirmama rāma na vidyate .. 4..<br />
| |
| sarvadā śirasā kaṇṭhe rudrākṣāndhārayettu yḥ .<br />
| |
| pañchākṣarījaparatḥ sa me bhaktḥ sa me priyḥ .. 5..<br />
| |
| bhasmachChanno bhasmaśāyī sarvadā vijitendriyḥ .<br />
| |
| yastu rudraṁ japennityaṁ chintayenmāmananyadhīH .. 6..<br />
| |
| sa tenaiva cha dehena śivḥ saṁjāyate svayam .<br />
| |
| japedyo rudrasūktāni tathātharvaśirḥ param .. 7..<br />
| |
| kaivalyopaniṣatsūktaṁ śvetāśvatarameva cha .<br />
| |
| tatḥ parataro bhakto mama loke na vidyate .. 8..<br />
| |
| anyatra dharmādanyasmādanyatrāsmātkṛtākṛtāt .<br />
| |
| anyatra bhūtādbhavyāchcha yatpravakṣyāmi tachChṛṇu .. 9..<br />
| |
| vadanti yatpadaṁ vedāH śāstrāṇi vividhāni cha .<br />
| |
| sarvopaniṣadāṁ sāraṁ dadhno ghṛtamivod/xdhṛtam .. 10..<br />
| |
| yadichChanto brahmacharyaṁ charanti munayḥ sadā .<br />
| |
| tatte padaṁ saṁgraheṇa bravīmyomiti yatpadam .. 11..<br />
| |
| etadevākṣaraṁ brahma etadevākṣaraṁ param .<br />
| |
| etadevākṣaraṁ jñātvā brahmaloke mahīyate .. 12..<br />
| |
| Chandasāṁ yastu dhenūnāmṛṣabhatvena choditḥ .<br />
| |
| idameva patiH seturamṛtasya cha dhāraṇāt .. 13..<br />
| |
| medhasā pihite kośe brahma yatparamomiti .. 14..<br />
| |
| chatasrastasya mātrāH syurakārokārakau tathā .<br />
| |
| makāraśchāvasāne'rdhamātreti parikīrtitā .. 15..<br />
| |
| pūrvatra bhūścha ṛgvedo brahmāṣṭavasavastathā .<br />
| |
| gārhapatyaścha gāyatrī gaṅgā prātḥsavastathā .. 16..<br />
| |
| dvitīyā cha bhuvo viṣṇū rudro'nuṣṭubyajustathā .<br />
| |
| yamunā dakṣiṇāgniścha mādhyandinasavastathā .. 17..<br />
| |
| tṛtīyā cha suvḥ sāmānyādityaścha maheśvarḥ .<br />
| |
| agnirāhavanīyaścha jagatī cha sarasvatī .. 18..<br />
| |
| tṛtīyaṁ savanaṁ proktamatharvatvena yanmatam .<br />
| |
| chaturthī yāvasāne'rdhamātrā sā somalokagā .. 19..<br />
| |
| atharvāṅgirasḥ saṁvartako'gniścha mahastathā .<br />
| |
| virāṭ sabhyāvasathyau cha śutudriryajñapuchChakḥ.. 20..<br />
| |
| prathamā raktavarṇā syād dvitīyā bhāsvarā matā .<br />
| |
| tṛtīyā vidyudābhā syāchchaturthī śuklavarṇinī .. 21..<br />
| |
| sarvaṁ jātaṁ jāyamānaṁ tadoṅkāre pratiṣṭhitam .<br />
| |
| viśvaṁ bhūtaṁ cha bhuvanaṁ vichitraṁ bahudhā tathā .. 22..<br />
| |
| jātaṁ cha jāyamānaṁ yattatsarvaṁ rudra uchyate .<br />
| |
| tasminneva punḥ prāṇāH sarvamoṅkāra uchyate .. 23..<br />
| |
| pravilīnaṁ tadoṅkāre paraṁ brahma sanātanam .<br />
| |
| tasmādoṅkārajāpī yḥ sa mukto nātra saṁśayḥ .. 24..<br />
| |
| tretāgneH smārtavahnervā śaivāgnervā samāhṛtam .<br />
| |
| bhasmābhimantrya yo māṁ tu praṇavena prapūjayet .. 25..<br />
| |
| tasmātparataro bhakto mama loke na vidyate .. 26..<br />
| |
| śālāgnerdāvavahnervā bhasmādāyābhimantritam .<br />
| |
| yo vilimpati gātrāṇi sa śūdro'pi vimuchyate .. 27..<br />
| |
| kuśapuṣpairbilvadalaiH puṣpairvā girisaṁbhavaiH .<br />
| |
| yo māmarchayate nityaṁ praṇavena priyo hi sḥ .. 28..<br />
| |
| puṣpaṁ phalaṁ samūlaṁ vā patraṁ salilameva vā .<br />
| |
| yo dadyātpraṇavairmahyaṁ tatkoṭiguṇitaṁ bhavet .. 29..<br />
| |
| ahiṁsā satyamasteyaṁ śauchamindriyanigrahḥ .<br />
| |
| yasyāstyadhyayanaṁ nityaṁ sa me bhaktḥ sa me priyḥ .. 30..<br />
| |
| pradoṣe yo mama sthānaṁ gatvā pūjayate tu mām .<br />
| |
| sa paraṁ śriyamāpnoti paśchānmayi vilīyate .. 31..<br />
| |
| aṣṭamyāṁ cha chaturdaśyāṁ parvaṇorubhayorapi .<br />
| |
| bhūtibhūṣitasarvāṁgo yḥ pūjayati māṁ niśi .. 32..<br />
| |
| kṛṣṇapakṣe viśeṣeṇa sa me bhaktḥ sa me priyḥ .. 33..<br />
| |
| ekādaśyāmupoṣyaiva yḥ pūjayati māṁ niśi .<br />
| |
| somavāre viśeṣeṇa sa me bhakto na naśyati .. 34..<br />
| |
| pañchāmṛtaiH snāpayedyḥ pañchagavyena vā punḥ .<br />
| |
| puṣpodakaiH kuśajalaistasmānnanyḥ priyo mama .. 35..<br />
| |
| payasā sarpiṣā vāpi madhunekṣurasena vā .<br />
| |
| pakvāmraphalajenāpi nārikerajalena vā .. 36..<br />
| |
| gandhodakena vā māṁ yo rudramantraṁ samuchcharan .<br />
| |
| abhiṣiñchettato nānyḥ kaśchitpriyataro mama .. 37..<br />
| |
| ādityābhimukho bhūtvā ūrdhvabāhurjale sthitḥ .<br />
| |
| māṁ dhyāyan ravibimbasthamatharvāṁgirasa japet .. 38..<br />
| |
| praviśenme śarīre'sau gṛhaṁ gṛhapatiryathā .<br />
| |
| bṛhadrathantaraṁ vāmadevyaṁ devavratāni cha .. 39..<br />
| |
| tadyogayājyadohāṁścha yo gāyati mamāgratḥ .<br />
| |
| iha śriyaṁ parāṁ bhuktvā mama sāyujyamāpnuyāt .. 40..<br />
| |
| īśāvāsyādi mantrān yo japennityaṁ mamāgratḥ .<br />
| |
| matsāyujyamavāpnoti mama loke mahīyate .. 41..<br />
| |
| bhaktiyogo mayā prokta evaṁ raghukulodbhava .<br />
| |
| sarvakāmaprado mattḥ kimanyachChrotumichChasi .. 42..<br /> <br />
| |
| iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde bhaktiyogo nāma pañchadaśo'dhyāyḥ .. 15 ..
| |
|
| |
| == Глава 16 == | | == Глава 16 == |
| atha ṣoḍaśo'dhyāyḥ .. <br /> <br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| bhagavanmokṣamārgo yastvayā samyagudāhṛtḥ .<br />
| |
| tatrādhikāriṇaṁ brūhi tatra me saṁśayo mahān .. 1..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| brahmakṣatraviśḥ śūdrāH striyaśchātrādhikāriṇḥ .<br />
| |
| brahmachārī gṛhastho vā.ānupanīto'thavā dvijḥ .. 2..<br />
| |
| vanastho vā'vanastho vā yatiH pāśupatavratī .<br />
| |
| bahunātra kimuktena yasya bhaktiH śivārchane .. 3..<br />
| |
| sa evātrādhikārī syānnānyachittḥ kathaṁchana .<br />
| |
| jaḍo'ndho badhiro mūko niHśauchḥ karmavarjitḥ .. 4..<br />
| |
| ajñopahāsakābhaktā bhūtirudrākṣadhāriṇḥ .<br />
| |
| liṁgino yaścha vā dveṣṭi te naivātrādhikāriṇḥ .. 5..<br />
| |
| yo māṁ guruṁ pāśupataṁ vrataṁ dveṣṭi dharādhipa .<br />
| |
| viṣṇuṁ vā na sa muchyeta janmakoṭiśatairapi .. 6..<br />
| |
| anekakarmasakto'pi śivajñānavivarjitḥ .<br />
| |
| śivabhaktivihīnaścha saṁsārānnaiva muchyate .. 7..<br />
| |
| āsaktāH phalarāgeṇa ye tvavaidikakarmaṇi .<br />
| |
| dṛṣṭamātraphalāste tu na muktāvadhikāriṇḥ .. 8..<br />
| |
| avimukte dvārakāyāṁ śrīśaile puṇḍarīkake .<br />
| |
| dehānte tārakaṁ brahma labhate madanugrahāt .. 9..<br />
| |
| yasya hastau cha pādau cha manaśchaiva susaṁyatam .<br />
| |
| vidyā tapaścha kīrtiścha sa tīrthaphalamaśnute .. 10..<br />
| |
| viprasyānupanītasya vidhirevamudāhṛtḥ .<br />
| |
| nābhivyāhārayedbrahma svadhāninayanādṛte .. 11..<br />
| |
| sa śūdreṇa samastāvadyāvadvedānna jāyate .<br />
| |
| nāmasaṁkīrtane dhyāne sarva evādhikāriṇḥ .. 12..<br />
| |
| saṁsārānmuchyate jantuH śivatādātmyabhāvanāt .<br />
| |
| tathā dānaṁ tapo vedādhyayanaṁ chānyakarma vā .<br />
| |
| sahasrāṁśaṁ tu nārhanti sarvadā dhyānakarmaṇḥ .. 13..<br />
| |
| jātimāśramamaṅgāni deśaṁ kālamathāpi vā .<br />
| |
| āsanādīni karmāṇi dhyānaṁ nāpekṣate kvachit .. 14..<br />
| |
| gachChaṁstiṣṭhan japanvāpi śayāno vānyakarmaṇi .<br />
| |
| pātakenāpi vā yukto dhyānādeva vimuchyate .. 15..<br />
| |
| nehābhikramanāśo'sti pratyavāyo na vidyate .<br />
| |
| svalpamapyasya dharmasya trāyate mahato bhayāt .. 16..<br />
| |
| āścharye vā bhaye śoke kṣute vā mama nāma yḥ .<br />
| |
| vyājenāpi smaredyastu sa yāti paramāṁ gatim .. 17..<br />
| |
| mahāpāpairapi spṛṣṭo dehānte yastu māṁ smaret .<br />
| |
| pañchākṣarīṁ vochcharati sa mukto nātra saṁśayḥ .. 18..<br />
| |
| viśvaṁ śivamayaṁ yastu paśyatyātmānamātmanā .<br />
| |
| tasya kṣetreṣu tīrtheṣu kiṁ kāryaṁ vānyakarmasu .. 19..<br />
| |
| sarveṇa sarvadā kāryaṁ bhūtirudrākṣadhāraṇam .<br />
| |
| yuktenāthāpyayuktena śivabhaktimabhīpsatā .. 20..<br />
| |
| naryabhasmasamāyukto rudrākṣānyastu dhārayet .<br />
| |
| mahāpāpairapi spṛṣṭo muchyate nātra saṁśayḥ .. 21..<br />
| |
| anyāni śaivakarmāṇi karotu na karotu vā .<br />
| |
| śivanāma japedyastu sarvadā muchyate tu sḥ .. 22..<br />
| |
| antakāle tu rudrākṣānvibhūtiṁ dhārayettu yḥ .<br />
| |
| mahāpāpopapāpoghairapi spṛṣṭo narādhamḥ .. 23..<br />
| |
| sarvathā nopasarpanti taṁ janaṁ yamakiṁkarāH .. 24..<br />
| |
| bilvamūlamṛdā yastu śarīramupalimpati .<br />
| |
| antakāle'ntakajanaiH sa dūrīktiyate narḥ .. 25..<br />
| |
| śrīrāma uvācha ..<br />
| |
| bhagavanpūjitḥ kutra kutra vā tvaṁ prasīdasi .<br />
| |
| tadbrūhi mama jijñāsā vartate mahatī vibho .. 26..<br />
| |
| śrībhagavānuvācha ..<br />
| |
| mṛdā vā gomayenāpi bhasmanā chandanena vā .<br />
| |
| sikatābhirdāruṇā vā pāṣāṇenāpi nirmitā .. 27..<br />
| |
| lohena vātha raṅgeṇa kāṁsyakharparapittalaiH .<br />
| |
| tāmraraupyasuvarṇairvā ratnairnānāvidhairapi .. 28..<br />
| |
| athavā pāradenaiva karpūreṇāthavā kṛtā .<br />
| |
| pratimā śivaliṅgaṁ vā dravyairetaiH kṛtaṁ tu yat .. 29..<br />
| |
| tatra māṁ pūjayetteṣu phalaṁ koṭiguṇottaram .. 30..<br />
| |
| mṛddārukāṁsyalohaiścha pāṣāṇenāpi nirmitā .<br />
| |
| gṛhiṇā pratimā kāryā śivaṁ śaśvadabhīpsatā .<br />
| |
| āyuH śriyaṁ kulaṁ dharmaṁ putrānāpnoti taiH kramāt .. 31..<br />
| |
| bilvavṛkṣe tatphale vā yo māṁ pūjayate narḥ .<br />
| |
| parāṁ śriyamiha prāpya mama loke mahīyate .. 32..<br />
| |
| bilvavṛkṣaṁ samāśritya yo mantrānvidhinā japet .<br />
| |
| ekena divasenaiva tatpuraścharaṇaṁ bhavet .. 33..<br />
| |
| yastu bilvavane nityaṁ kuṭīṁ kṛtvā vasennarḥ .<br />
| |
| sarve mantrāH prasiddhyanti japamātreṇa kevalam .. 34..<br />
| |
| parvatāgre nadītīre bilvamūle śivālaye .<br />
| |
| agnihotre keśavasya saṁnidhau vā japettu yḥ .. 35..<br />
| |
| naivāsya vighnaṁ kurvanti dānavā yakṣarākṣasḥ .<br />
| |
| taṁ na spṛśanti pāpāni śivasāyujyamṛchChati .. 36..<br />
| |
| sthaṇḍile vā jale vahnau vāyāvākāśa eva vā .<br />
| |
| girau svātmani vā yo māṁ pūjayetprayato narḥ .. 37..<br />
| |
| sa kṛtsnaṁ phalamāpnoti lavamātreṇa rāghava .<br />
| |
| ātmapūjāsamā nāsti pūjā raghukulodbhava .. 38..<br />
| |
| matsāyujyamavāpnoti chaṇḍālo'pyātmapūjayā .<br />
| |
| sarvānkāmānavāpnoti manuṣyḥ kambalāsane .. 39..<br />
| |
| kṛṣṇājine bhavenmuktirmokṣaśrīrvyāghracharmaṇi .<br />
| |
| kuśāsane bhavejjñānamārogyaṁ patranirmite .. 40..<br />
| |
| pāṣāṇe duHkhamāpnoti kāṣṭhe nānāvidhān gadān .<br />
| |
| vastreṇa śriyamāpnoti bhūmau mantro na siddhyati .<br />
| |
| prāṅmukhodaṅmukho vāpi japaṁ pūjāṁ samācharet .. 41..<br />
| |
| akṣamālāvidhiṁ vakṣye śṛṇuṣvāvahito nṛpa .. 42..<br />
| |
| sāmrājyaṁ sphāṭike syāttu putrajīve parāṁ śriyam .<br />
| |
| ātmajñānaṁ kuśagranthau rudrākṣḥ sarvakāmadḥ .. 43..<br />
| |
| pravālaiścha kṛtā mālā sarvalokavaśapradā .<br />
| |
| mokṣapradā cha mālā syādāmalakyāH phalaiH kṛtā .. 44..<br />
| |
| muktāphalaiH kṛtā mālā sarvavidyāpradāyinī .<br />
| |
| māṇikyarachitā mālā trailokasya vaśaṁkarī .. 45..<br />
| |
| nīlairmarakatairvāpi kṛtā śatrubhayapradā .<br />
| |
| suvarṇarachitā mālā dadyādvai mahatīṁ śriyam .. 46..<br />
| |
| tathā raupyamayī mālā kanyāṁ yachChati kāmitām .<br />
| |
| uktānāṁ sarvakāmānāṁ dāyinī pāradaiH kṛtā .. 47..<br />
| |
| aṣṭottaraśatā mālā tatra syāduttamottamā .<br />
| |
| śatasaṁkhyottamā mālā pañchāśanmadhyamā matā .. 48..<br />
| |
| chatuH pañchaśatī yadvā adhamā saptaviṁśatiH .<br />
| |
| adhamā pañchaviṁśatyā yadi syāchChatanirmitā .. 49..<br />
| |
| pañchāśadakṣarāṇyatrānulomapratilomatḥ .<br />
| |
| ityevaṁ sthāpayetspaṣṭaṁ na kasmaichitpradarśayet .. 50..<br />
| |
| varṇairvinyastayā yastu kriyate mālayā japḥ .<br />
| |
| ekavāreṇa tasyaiva puraścharyā kṛtā bhavet.. 51..<br />
| |
| savyapārṣṇiṁ gude sthāpya dakṣiṇaṁ cha dhvajopari .<br />
| |
| yonimudrābandha eṣa bhavedāsanamuttamam .. 52..<br />
| |
| yonimudrāsane sthitvā prajapedyḥ samāhitḥ .<br />
| |
| yaṁ kaṁchidapi vā mantraṁ tasya syuH sarvasiddhayḥ .. 53..<br />
| |
| Chinnā ruddhāH stambhitāścha militā mūrChitāstathā .<br />
| |
| suptā mattā hīnavīryā dagdhāstrastāripakṣagāH .. 54..<br />
| |
| bālā yauvanamattaścha vṛddhā mantrāścha ye matāH .<br />
| |
| yonimudrāsane sthitvā mantrānevaṁvidhān japet .. 55..<br />
| |
| tatra siddhyanti te mantrā nānyasya tu kathaṁchana .<br />
| |
| brāhmaṁ muhūrtamārabhyāmadhyāhnaṁ prajapenmanum .. 56..<br />
| |
| ata ūrdhvaṁ kṛte jāpye vināśāya bhaved/xdhruvam .<br />
| |
| puraścharyāvidhāvevaṁ sarvakāmyaphaleṣvapi .. 57..<br />
| |
| nitye naimittike vāpi tapaścharyāsu vā punḥ .<br />
| |
| sarvadaiva japḥ kāryo na doṣastatra kaśchana .. 58..<br />
| |
| yastu rudraṁ japennityaṁ dhyāyamāno mamākṛtim .<br />
| |
| ṣaḍakṣaraṁ vā praṇavaṁ niṣkāmo vijitendriyḥ .. 59..<br />
| |
| tathātharvaśiromantraṁ kaivalyaṁ vā raghūttama .<br />
| |
| sa tenaiva cha dehena śivḥ saṁjāyate svayam .. 60..<br />
| |
| adhīte śivagītāṁ yo nityametāṁ jitendriyḥ .<br />
| |
| śṛṇuyādvā sa muktḥ syātsaṁsārānnātra saṁśayḥ .. 61..<br />
| |
| sūta uvācha ..<br />
| |
| evamuktvā mahādevastatraivāntaradhīyata .<br />
| |
| rāmḥ kṛtārthamātmānamamanyata tathaiva sḥ .. 62..<br />
| |
| evaṁ mayā samāsena śivagītā samīritā .<br />
| |
| etāṁ yḥ prajapennityaṁ śṛṇuyādvā samāhitḥ .. 63..<br />
| |
| ekāgrachittoyo martyastasya muktiH kare sthitā .<br />
| |
| atḥ śṛṇudhvaṁ munayo nityametāṁ smāhitāH .. 64..<br />
| |
| anāyāsena vo muktirbhavitā nātra saṁśayḥ .<br />
| |
| kāyakleśo manḥkṣobho dhanahānirna chātmanḥ .. 65..<br />
| |
| pīḍāsti śravaṇādeva yasmātkaivalyamāpnuyāt .<br />
| |
| śivagītāmato nityaṁ śṛṇudhvamṛṣisattamāH .. 66..<br />
| |
| ṛṣaya ūchuH .. <br />
| |
| adyaprabhṛti nḥ sūta tvamāchāryḥ pitā guruH .<br />
| |
| avidyāyāH paraṁ pāraṁ yasmāttārayitāsi nḥ .. 67..<br />
| |
| utpādakabrahmadātrorgarīyān brahmadḥ pitā .<br />
| |
| tasmātsūtātmaja tvattḥ satyaṁ nānyo'sti no guruH .. 68..<br />
| |
| vyāsa uvācha ..<br />
| |
| ityuktvā prayayuH sarve sāyaṁsaṁdhyāmupāsitum .<br />
| |
| stuvantḥ sūtaputraṁ te saṁtuṣṭā gomatītaṭam .. 69..<br /><br />
| |
| iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde gītādhikārinirūpaṇaṁ nāma ṣoḍaśo'dhyāyḥ .. 16..<br /> <br /><br />
| |
| .. iti śrīmachChivagītā samāptā ..
| |
|
| |
| == См. также == | | == См. также == |
| * [[Шива-гита]] | | * [[Шива-гита]] |
Строка 1750: |
Строка 626: |
| [[Категория:Шива-гита]] | | [[Категория:Шива-гита]] |
| [[Категория:Не переведённые тексты]] | | [[Категория:Не переведённые тексты]] |
| [[Категория:Падма-пурана]]
| |