Śiva-gītā: различия между версиями
Строка 287: | Строка 287: | ||
== Глава 4 == | == Глава 4 == | ||
atha chaturtho'dhyāyḥ .. <br /> <br /> | |||
sūta uvācha .. <br /> | |||
evamuktvā muniśreṣṭha gate tasminnijāśramam . <br /> | |||
atha rāmagirau rāmastasmingodāvarītaṭe .. 1.. <br /> | |||
śivaliṅgaṁ pratiṣṭhāpya kṛtvā dīkṣāṁ yathāvidhi . <br /> | |||
bhūtibhūṣitasarvāṅgo rudrākṣābharaṇairyutḥ .. 2.. <br /> | |||
abhiṣichya jalaiH puṇyairgautamīsindhusaṁbhavaiH . <br /> | |||
archayitvā vanyapuṣpaistadvadvanyaphalairapi .. 3.. <br /> | |||
bhasmachChanno bhasmaśāyī vyāghracharmāsane sthitḥ . <br /> | |||
nāmnāṁ sahasraṁ prajapannaktaṁdivamananyadhīH .. 4.. <br /> | |||
māsamekaṁ phalāhāro māsaṁ parṇāśanḥ sthitḥ . <br /> | |||
māsamekaṁ jalāhāro māsaṁ cha pavanāśanḥ .. 5.. <br /> | |||
śānto dāntḥ prasannātmā dhyāyannevaṁ maheśvaram . <br /> | |||
hṛtpaṅkaje samāsīnamumādehārdhadhāriṇam .. 6.. <br /> | |||
chaturbhujaṁ trinayanaṁ vidyutpiṅgajaṭādharam . <br /> | |||
koṭisūryapratīkāśaṁ chandrakoṭisuśītalam .. 7.. <br /> | |||
sarvābharaṇasaṁyuktaṁ nāgayajñopavītinam . <br /> | |||
vyāghracharmāmbaradharaṁ varadābhayadhāriṇam .. 8.. <br /> | |||
vyāghracharmottarīyaṁ cha surāsuranamaskṛtam . <br /> | |||
pañchavaktraṁ chandramauliṁ triśūlaḍamarūdharam .. 9.. <br /> | |||
nityaṁ cha śāśvataṁ śuddhaṁ dhruvamakṣaramavyayam . <br /> | |||
evaṁ nityaṁ prajapato gataṁ māsachatuṣṭayam .. 10.. <br /> | |||
atha jāto mahānādḥ pralayāmbudabhīṣaṇḥ . <br /> | |||
samudramathanodbhūtamandarāvanibhṛd{}dhvaniH .. 11.. <br /> | |||
rudrabāṇāgnisaṁdīptabhraśyattripuravibhramḥ . <br /> | |||
tamākarṇyātha saṁbhrānto yāvatpaśyati puṣkaram .. 12.. <br /> | |||
tāvadevo mahātejo samasyāsītpuro dvijāH . <br /> | |||
tejasā tena saṁbhrānto nāpaśyatsa diśo daśa .. 13.. <br /> | |||
andhīkṛtekṣaṇastūrṇaṁ mohaṁ yāto nṛpātmajḥ . <br /> | |||
vichintya tarkayāmāsa daityamāyāṁ dvijeśvarāH .. 14.. <br /> | |||
athotthāya mahāvīrḥ sajjaṁ kṛtvā svakaṁ dhanuH . <br /> | |||
avidhyanniśitairbāṇairdivyāstrairabhimantritaiH .. 15.. <br /> | |||
āgneyaṁ vāruṇaṁ saumyaṁ mohanaṁ saurapārvatam . <br /> | |||
viṣṇuchakraṁ mahāchakraṁ kālachakraṁ cha vaiṣṇavam .. 16.. <br /> | |||
raudraṁ pāśupataṁ brāhmaṁ kauberaṁ kuliśānilam . <br /> | |||
bhārgavādibahūnyastrāṇyayaṁ prāyuṅkta rāghavḥ .. 17.. <br /> | |||
tasmiṁstejasi śastrāṇi chāstrānyasya mahīpateH . <br /> | |||
vilīnāni mahābhrasya karakā iva nīradhau .. 18.. <br /> | |||
tatḥ kṣaṇena jajvāla dhanustasya karachchyutam . <br /> | |||
tūṇīraṁ chāṅgulitrāṇaṁ godhikāpi mahīpate .. 19.. <br /> | |||
tad{}dṛṣṭvā lakṣmaṇo bhītḥ papāta bhuvi mūrchChitḥ . <br /> | |||
athākiñchitkaro rāmo jānubhyāmavaniṁ gatḥ .. 20.. <br /> | |||
mīlitākṣo bhayāviṣṭḥ śaṁkaraṁ śaraṇaṁ gatḥ . <br /> | |||
svareṇāpyuchcharannuchchaiH śaṁbhornāmasahasrakam .. 21.. <br /> | |||
śivaṁ cha daṇḍavad{}bhūmau praṇanāma punḥ punḥ . <br /> | |||
punaścha pūrvavachchāsīchChabdo diṅmaṇḍalaṁ grasan .. 22.. <br /> | |||
chachāla vasudhā ghoraṁ parvatāścha chakampire . <br /> | |||
tatḥ kṣaṇena śītāṁśuśītalaṁ teja āpatat .. 23.. <br /> | |||
unmīlitākṣo rāmastu yāvadetatprapaśyati . <br /> | |||
tāvaddadarśa vṛṣabhaṁ sarvālaṁkārasaṁyutam .. 24.. <br /> | |||
pīyūṣamathanod{}bhūtanavanītasya piṇḍavat . <br /> | |||
protasvarṇaṁ marakatachChāyaśṛṅgadvayānvitam .. 25.. <br /> | |||
nīlaratnekṣaṇaṁ hrasvakaṇṭhakambalabhūṣitam . <br /> | |||
ratnapalyāṇasaṁyuktaṁ nibaddhaṁ śvetachāmaraiH .. 26.. <br /> | |||
ghaṇṭikāghargharīśabdaiH pūrayantaṁ diśo daśa . <br /> | |||
tatrāsīnaṁ mahādevaṁ śuddhasphaṭikavigraham .. 27.. <br /> | |||
koṭisūryapratīkāśaṁ koṭiśītāṁśuśītalam. <br /> | |||
vyāghracharmāmbaradharaṁ nāgayajñopavītinam .. 28.. <br /> | |||
sarvālaṁkārasaṁyuktaṁ vidyutpiṅgajaṭādharam . <br /> | |||
nīlakaṇṭhaṁ vyāghracharmottarīyaṁ chandraśekharam .. 29.. <br /> | |||
nānāvidhāyudhodbhāsidaśabāhuṁ trilochanam . <br /> | |||
yuvānaṁ puruṣaśreṣṭhaṁ sachchidānandavigraham .. 30.. <br /> | |||
tatraiva cha sukhāsīnāṁ pūrṇachandranibhānanām . <br /> | |||
nīlendīvaradāmābhāmudyanmarakataprabhām .. 31.. <br /> | |||
muktābharaṇasaṁyuktāṁ rātriṁ tārāñchitāmiva . <br /> | |||
vindhyakṣitidharottuṅgakuchabhārabharālasām .. 32.. <br /> | |||
sadasatsaṁśayāviṣṭamadhyadeśāntarāmbarām . <br /> | |||
divyābharaṇasaṁyuktāṁ divyagandhānulepanām .. 33.. <br /> | |||
divyamālyāmbaradharāṁ nīlendīvaralochanām . <br /> | |||
alakodbhāsivadanāṁ tāmbūlagrāsaśobhitām .. 34.. <br /> | |||
śivāliṅganasaṁjātapulakodbhāsivigrahām . <br /> | |||
sachchidānandarūpāḍhyāṁ jaganmātaramambikām .. 35.. <br /> | |||
saundaryasārasaṁdohāṁ dadarśa raghunandanḥ . <br /> | |||
svasvavāhanasaṁyuktānnānāyudhalasatkarān .. 36.. <br /> | |||
bṛhadrathantarādīni sāmāni parigāyatḥ . <br /> | |||
svasvakāntāsamāyuktāndikpālānparitḥ sthitān .. 37.. <br /> | |||
agragaṁ garuḍārūḍhaṁ śaṁkhachakragadādharam . <br /> | |||
kālāmbudapratīkāśaṁ vidyutkāntyā śriyā yutam .. 38.. <br /> | |||
japantamekamanasā rudrādhyāyaṁ janārdanam . <br /> | |||
paśchāchchaturmukhaṁ devaṁ brahmāṇaṁ haṁsavāhanam .. 39.. <br /> | |||
chaturvaktraiśchaturvedarudrasūktairmaheśvaram . <br /> | |||
stuvantaṁ bhāratīyuktaṁ dīrghakūrchaṁ jaṭādharam .. 40.. <br /> | |||
atharvaśirasā devaṁ stuvantaṁ munimaṇḍalam . <br /> | |||
gaṅgāditaṭinīyuktamambudhiṁ nīlavigraham .. 41.. <br /> | |||
śvetāśvataramantreṇa stuvantaṁ girijāpatim . <br /> | |||
anantādimahānāgānkailāsagirisannibhān .. 42.. <br /> | |||
kaivalyopaniṣatpāṭhānmaṇiratnavibhūṣitān . <br /> | |||
suvarṇavetrahastāḍhyaṁ nandinaṁ puratḥ sthitam .. 43.. <br /> | |||
dakṣiṇe mūṣakārūḍhaṁ gaṇeśaṁ parvatopamam . <br /> | |||
mayūravāhanārūḍhamuttare ṣaṇmukhaṁ tathā .. 44.. <br /> | |||
mahākālaṁ cha chaṇḍeśaṁ pārśvayorbhīṣaṇākṛtim . <br /> | |||
kālāgnirudraṁ dūrasthaṁ jvaladdāvāgnisannibham .. 45.. <br /> | |||
tripādaṁ kuṭilākāraṁ naṭad{}bhṛṅgiriṭiṁ purḥ . <br /> | |||
nānāvikāravadanānkoṭiśḥ pramathādhipān .. 46.. <br /> | |||
nānāvāhanasaṁyuktaṁ parito mātṛmaṇḍalam . <br /> | |||
pañchākṣarījapāsaktānsiddhavidyādharādikān .. 47.. <br /> | |||
divyarudrakagītāni gāyatkinnaravṛndakam . <br /> | |||
tatra traiyambakaṁ mantraṁ japaddvijakadambakam .. 48.. <br /> | |||
gāyantaṁ vīṇayā gītaṁ nṛtyantaṁ nāradaṁ divi . <br /> | |||
nṛtyato nāṭyanṛtyena rambhādīnapsarogaṇān .. 49.. <br /> | |||
gāyachchitrarathādīnāṁ gandharvāṇāṁ kadambakam . <br /> | |||
kambalāśvatarau śaṁbhukarṇabhūṣaṇatāṁ gatau .. 50.. <br /> | |||
gāyantau pannagau gītaṁ kapālaṁ kambalaṁ tathā . <br /> | |||
evaṁ devasabhāṁ dṛṣṭvā kṛtārtho raghunandanḥ .. 51.. <br /> | |||
harṣagadgadayā vāchā stuvandevaṁ maheśvaram . <br /> | |||
divyanāmasahasreṇa praṇanāma punḥ punḥ .. 52.. <br /> <br /> | |||
iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde śivaprādurbhāvākhyaśchaturtho'dhyāyḥ .. 4 .. | |||
== Глава 5 == | == Глава 5 == | ||
== Глава 6 == | == Глава 6 == |
Версия 17:24, 1 июня 2013
.. śiva gītā ..
atha śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu .
brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde ..
- śivabhaktyutkarṣanirūpaṇaṁ nāma prathamo'dhyāyḥ .. 1 .. 40
- vairāgyopadeśo nāma dvitīyo'dhyāyḥ .. 2 .. 43
- virajādīkṣānirūpaṇaṁ nāma tṛtīyo'dhyāyḥ .. 3 .. 35
- śivapradurbhāvākhyḥ nāma chaturtho'dhyāyḥ .. 4 .. 52
- rāmāya varapradānaṁ nāma pañchamo'dhyāyḥ .. 5 .. 41
- vibhūtiyogo nāma ṣaṣṭho'dhyāyḥ .. 6 .. 60
- viśvarūpadarśanaṁ nāma saptamo'dhyāyḥ .. 7 .. 47
- piṇḍotpattikathanaṁ nāma aṣṭamo'dhyāyḥ .. 8 .. 70
- dehasvarūpanirṇayo nāma navamo'dhyāyḥ .. 9 .. 51
- jīvasvarūpakathanaṁ nāma daśamo'dhyāyḥ .. 10 .. 63
- jīvagatyādinirūpaṇaṁ nāma ekādaśo'dhyāyḥ .. 11 .. 45
- upāsanājñānaphalaṁ nāma dvādaśo'dhyāyḥ .. 12 .. 42
- mokṣayogo nāma trayodaśo'dhyāyḥ .. 13 .. 38
- pañchakośopapādanaṁ nāma chaturdaśo'dhyāyḥ .. 14 .. 45
- bhaktiyogo nāma pañchadaśo'dhyāyḥ .. 15 .. 42
- gītādhikārinirūpaṇaṁ nāma ṣoḍaśo'dhyāyḥ .. 16 .. 69
Глава 1
.. śiva gītā ..
atha prathamo'dhyāyḥ .
sūta uvācha ..
athātḥ saṁpravakṣyāmi śuddhaṁ kaivalyamuktidam .
anugrahānmaheśasya bhavaduHkhasya bheṣajam .. 1..
na karmaṇāmanuṣṭhānairna dānaistapasāpi vā .
kaivalyaṁ labhate martyḥ kiṁtu jñānena kevalam .. 2..
rāmāya daṇḍakāraṇye pārvatīpatinā purā .
yā proktā śivagītākhyā guhyādguhyatamā hi sā .. 3..
yasyāH śravaṇamātreṇa nṛṇāṁ muktirdhruvaṁ bhavet .
purā sanatkumārāya skandenābhihitā hi sā .. 4..
sanatkumārḥ provācha vyāsāya munisattamāH .
mahyaṁ kṛpātirekeṇa pradadau bādarāyaṇḥ .. 5..
uktaṁ cha tena kasmaichinna dātavyamidaṁ tvayā .
sūtaputrānyathā devāH kṣubhyanti cha śapanti cha .. 6..
atha pṛṣṭo mayā viprā bhagavānbādarāyaṇḥ .
bhagavandevatāH sarvāH kiṁ kṣubhyanti śapanti cha .. 7..
tāsāmatrāsti kā hāniryayā kupyanti devatāH .
pārāśaryo'tha māmāha yatpṛṣṭaṁ śṛṇu vatsa tat .. 8..
nityāgnihotriṇo viprāH saṁti ye gṛhamedhinḥ .
ta eva sarvaphaladāH surāṇāṁ kāmadhenavḥ .. 9..
bhakṣyaṁ bhojyaṁ cha peyaṁ cha yadyadiṣṭaṁ suparvaṇām .
agnau hutena haviṣā satsarvaṁ labhyate divi .. 10..
nānyadasti sureśānāmiṣṭasiddhipradaṁ divi .
dogdhrī dhenuryathā nītā duHkhadā gṛhamedhinām .. 11..
tathaiva jñānavānvipro devānāṁ duHkhado bhavet .
tridaśāstena vighnanti praviṣṭā viṣayaṁ nṛṇām .. 12..
tato na jāyate bhaktiH śive kasyāpi dehinḥ .
tasmādaviduṣāṁ naiva jāyate śūlapāṇinḥ .. 13..
yathākathaṁchijjātāpi madhye vichChidyate nṛṇām .
jātaṁ vāpi śivajñānaṁ na viśvāsaṁ bhajatyalam .. 14..
ṛṣaya ūchuH ..
yadyevaṁ devatā vighnamācharanti tanūbhṛtām .
pauruṣaṁ tatra kasyāsti yena muktirbhaviṣyati .. 15..
satyaṁ sūtātmaja brūhi tatropāyo'sti vā na vā ..
sūta uvācha ..
koṭijanmārjitaiH puṇyaiH śive bhaktiH prajāyate .. 16..
iṣṭāpūrtādikarmāṇi tenācharati mānavḥ .
śivārpaṇadhiyā kāmānparityajya yathāvidhi .. 17..
anugrahāttena śaṁbhorjāyate sudṛḍho narḥ .
tato bhītāH palāyante vighnaṁ hitvā sureśvarāH .. 18..
jāyate tena śuśrūṣā charite chandramaulinḥ .
śṛṇvato jāyate jñānaṁ jñānādeva vimuchyate .. 19..
bahunātra vimuktena yasya bhaktiH śive dṛḍhā .
mahāpāpopapāpaughakoṭigrasto'pi muchyate .. 20..
anādareṇa śāṭhyena parihāsena māyayā .
śivabhaktirataśchetsyādantyajo'pi vimuchyate .. 21..
evaṁ bhaktiścha sarveṣāṁ sarvadā sarvatomukhī .
tasyāṁ tu vidyamānāyāṁ yastu martyo na muchyate .. 22..
saṁsārabandhanāttasmādanyḥ ko vāsti mūḍhadhīH .
niyamādyastu kurvīta bhaktiṁ vā drohameva vā .. 23..
tasyāpi chetprasanno'sau phalaṁ yachChati vāñChitam .
ṛddhaṁ kiṁchitsamādāya kṣullakaṁ jalameva vā .. 24..
yo datte niyamenāsau tasmai datte jagat{}trayam .
tatrāpyaśakto niyamānnamaskāraṁ pradakṣiṇām .. 25..
yḥ karoti maheśasya tasmai tuṣṭo bhavechChivḥ .
pradakṣiṇāsvaśakto'pi yḥ svānte chintayechChivam .. 26..
gachChansamupaviṣṭo vā tasyābhīṣṭaṁ prayachChati .
chandanaṁ bilvakāṣṭhasya puṣpāṇi vanajānyapi .. 27..
phalāni tādṛśānyeva yasya prītikarāṇi vai .
duṣkaraṁ tasya sevāyāṁ kimasti bhuvanatraye .. 28..
vanyeṣu yādṛśī prītirvartate parameśituH .
uttameṣvapi nāstyeva tādṛśī grāmajeṣvapi .. 29..
taṁ tyaktvā tādṛśaṁ devaṁ yḥ sevetānyadevatām .
sa hi bhāgīrathīṁ tyaktvā kāṅkṣate mṛgatṛṣṇikām .. 30..
kiṁtu yasyāsti duritaṁ koṭijanmasu saṁchitam .
tasya prakāśate nāyamartho mohāndhachetasḥ .. 31..
na kālaniyamo yatra na deśasya sthalasya cha .
yatrāsya chitraṁ ramate tasya dhyānena kevalam .. 32..
ātmatvena śivasyāsau śivasāyujyamāpnuyāt .
atisvalpatarāyuH śrīrbhūteśāṁśādhipo'pi yḥ .. 33..
sa tu rājāhamasmīti vādinaṁ hanti sānvayam .
kartāpi sarvalokānāmakṣayaiśvaryavānapi .. 34..
śivḥ śivo'hamasmīti vādinaṁ yaṁ cha kañchana .
ātmanā saha tādātmyabhāginaṁ kurute bhṛśam .. 35..
dharmārthakāmamokṣāṇāṁ pāraṁ yasyātha yena vai .
munayastatpravakṣyāmi vrataṁ pāśupatābhidham .. 36..
kṛtvā tu virajāṁ dīkṣāṁ bhūtirudrākṣadhāriṇḥ .
japanto vedasārākhyaṁ śivanāmasahasrakam .. 37..
saṁtyajya tena martyatvaṁ śaivīṁ tanumavāpsyatha .
tatḥ prasanno bhagavāñChaṁkaro lokaśaṁkarḥ .. 38..
bhavatāṁ dṛśyatāmetya kaivalyaṁ vḥ pradāsyati .
rāmāya daṇḍakāraṇye yatprādātkumbhasaṁbhavḥ .. 39..
tatsarvaṁ vḥ pravakṣyāmi śṛṇudhvaṁ bhaktiyoginḥ .. 40..
iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde śivabhaktyutkarṣanirūpaṇaṁ nāma prathamo'dhyāyḥ .. 1 ..
Глава 2
atha dvitīyo'dhyāyḥ ..
ṛṣaya ūchuH ..
kimarthamāgato'gastyo rāmachandrasya sannidhim .
kathaṁ vā virajāṁ dīkṣāṁ kārayāmāsa rāghavam .
tatḥ kimāptavān rāmḥ phalaṁ tadvaktumarhasi .. 1..
sūta uvācha ..
rāvaṇena yadā sītā'pahṛtā janakātmajā .
tadā viyogaduHkhena vilapannāsa rāghavḥ .. 2..
nirnidro nirahaṁkāro nirāhāro divāniśam .
moktumaichChattatḥ prāṇānsānujo raghunandanḥ .. 3..
lopāmudrāpatirjñātvā tasya sannidhimāgamat .
atha taṁ bodhayāmāsa saṁsārāsāratāṁ muniH .. 4..
agastya uvācha ..
kiṁ viṣīdasi rājendra kāntā kasya vichāryatām .
jaḍḥ kiṁ nu vijānāti deho'yaṁ pāñchabhautikḥ .. 5..
nirlepḥ paripūrṇaścha sachchidānandavigrahḥ .
ātmā na jāyate naiva mriyate na cha duHkhabhāk .. 6..
sūryo'sau sarvalokasya chakṣuṣṭvena vyavasthitḥ .
tathāpi chākṣuṣairdoṣairna kadāchidvilipyate .. 7..
sarvabhūtāntarātmāpi tadvad{}dṛśyairna lipyate .
deho'pi malapiṇḍo'yaṁ muktajīvo jaḍātmakḥ .. 8..
dahyate vahninā kāṣṭhaiH śivādyairbhakṣyate'pi vā .
tathāpi naiva jānāti virahe tasya kā vyathā .. 9..
suvarṇagaurī dūrvāyā dalavachChyāmalāpi vā .
pīnottuṅgastanābhogabhugnasūkṣmavalagnikā .. 10..
bṛhannitambajaghanā raktapādasaroruhā .
rākāchandramukhī bimbapratibimbaradachChadā .. 11..
nīlendīvaranīkāśanayanadvayaśobhitā .
mattakokilasa.ṇllāpā mattadviradagāminī .. 12..
kaṭākṣairanugṛhṇāti māṁ pañcheṣuśarottamaiH .
iti yāṁ manyate mūḍha sa tu pañcheṣuśāsitḥ .. 13..
tasyāvivekaṁ vakṣyāmi śṛṇuṣvāvahito nṛpa .
na cha strī na pumāneṣa naiva chāyaṁ napuṁsakḥ .. 14..
amūrtḥ puruṣḥ pūrṇo draṣṭā dehī sa jīvinḥ .
yā tanvaṅgī mṛdurbālā malapiṇḍātmikā jaḍā .. 15..
sā na paśyati yatkiṁchinna śṛṇoti na jighrati .
charmamātrā tanustasyā buddhvā tyakṣasva rāghava .. 16..
yā prāṇādadhikā saiva haṁta te syād{}ghṛṇāspadam .
jāyante yadi bhūtebhyo dehinḥ pāñchabhautikāH .. 17..
ātmā yadekalasteṣu paripūrṇḥ sanātanḥ .
kā kāntā tatra kḥ kāntḥ sarva eva sahodarāH .. 18..
nirmitāyāṁ gṛhāvalyāṁ tadavachChinnatāṁ gatam .
nabhastasyāṁ tu dagdhāyāṁ na kāṁchitkṣatimṛchChati .. 19..
tadvadātmāpi deheṣu paripūrṇḥ sanātanḥ .
hanyamāneṣu teṣveva sa svayaṁ naiva hanyate .. 20..
hantā chenmanyate hantuṁ hataśchenmanyate hatam .
tāvubhau na vijānīto nāyaṁ hanti na hanyate .. 21..
asmānnṛpātiduHkhena kiṁ khedasyāsti kāraṇam .
svasvarūpaṁ viditvedaṁ duHkhaṁ tyaktvā sukhī bhava .. 22..
rāma uvācha ..
mune dehasya no duHkhaṁ naiva chetparamātmanḥ .
sītāviyogaduHkhāgnirmāṁ bhasmīkurute katham .. 23..
sadā'nubhūyate yo'rthḥ sa nāstīti tvayeritḥ .
jāyātāṁ tatra viśvāsḥ kathaṁ me munipuṅgava .. 24..
anyo'tra nāsti ko bhoktā yena jantuH pratapyate .
sukhasya vāpi duHkhasya tadbrūhi munisattama .. 25..
agastya uvācha ..
durjñeyā śāṁbhavī māyā tayā saṁmohyate jagat .
māyā tu prakṛtiṁ vidyānmāyinaṁ tu maheśvaram .26..
tasyāvayavabhūtaistu vyāptaṁ sarvamidaṁ jagat.
satyajñānātmako'nanto vibhurātmā maheśvarḥ .. 27..
tasyaivāṁśo jīvaloke hṛdaye prāṇināṁ sthitḥ .
visphuliṅgā yathā vahnerjāyante kāṣṭhayogatḥ .. 28..
anādikarmasaṁbaddhāstadvadaṁśā maheśituH .
anādivāsanāyuktāH kṣetrajñā iti te smṛtāH .. 29..
mano buddhirahaṁkāraśchittaṁ cheti chatuṣṭayam .
antḥkaraṇamityāhustatra te pratibimbitāH .. 30..
jīvatvaṁ prāpnuyuH karmaphalabhoktāra eva te .
tato vaiṣayikaṁ teṣāṁ sukhaṁ vā duHkhameva vā .. 31..
ta eva bhuñjate bhogāyatane'smin śarīrake .
sthāvaraṁ jaṅgamaṁ cheti dvividhaṁ vapuruchyate .. 32..
sthāvarāstatra dehāH syuH sūkṣmā gulmalatādayḥ .
aṇḍajāH svedajāstadvadudbhijjā iti jaṅgamāH .. 33..
yonimanye prapadyante śarīratvāya dehinḥ .
sthāṇumanye'nusaṁyanti yathākarma yathāśrutam/x .. 34..
sukhyahaṁ duHkhyahaṁ cheti jīva evābhimanyate .
nirlepo'pi paraṁ jyotirmohitḥ śaṁbhumāyayā .. 35..
kāmḥ krodhastathā lobho mado mātsaryameva cha .
mohaśchetyariṣaḍ{}vargamahaṁkāragataṁ viduH .. 36..
sa eva badhyate jīvḥ svapnajāgradavasthayoH .
suṣuptau tadabhāvāchcha jīvḥ śaṁkaratāṁ gatḥ .. 37..
sa eva māyāsaṁspṛṣṭḥ kāraṇaṁ sukhaduHkhayoH .
śukto rajatavadviśvaṁ māyayā dṛśyate śive .. 38..
tato vivekajñānena na ko'pyatrāsti duHkhabhāk .
tato virama duHkhāttvaṁ kiṁ mudhā paritapyase .. 39..
śrīrāma uvācha ..
mune sarvamidaṁ tathyaṁ yanmadagre tvayeritam .
tathāpi na jahātyetatprārabdhādṛṣṭamulbaṇam .. 40..
mattaṁ kuryādyathā madyaṁ naṣṭāvidyamapi dvijam .
tadvatprārabdhabhogo'pi na jahāti vivekinam .. 41..
tatḥ kiṁ bahunoktena prārabdhasachivḥ smarḥ .
bādhate māṁ divārātramahaṁkāro'pi tādṛśḥ .. 42..
atyantapīḍito jīvḥ sthūladehaṁ vimuñchati .
tasmājjīvāptaye mahyamupāyḥ kriyatāṁ dvija .. 43..
iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde vairāgyopadeho nāma dvitīyo'dhyāyḥ .. 2 ..
Глава 3
atha tṛtīyo'dhyāyḥ ..
agastya uvācha ..
na gṛhṇāti vachḥ pathyaṁ kāmakrodhādipīḍitḥ .
hitaṁ na rochate tasya mumūrṣoriva bheṣajam .. 1..
madhyesamudraṁ yā nītā sītā daityena māyinā .
āyāsyati naraśreṣṭha sā kathaṁ tava saṁnidhim .. 2..
badhyante devatāH sarvā dvāri markaṭayūthavat .
kiṁ cha chāmaradhāriṇyo yasya saṁti surāṅganāH .. 3..
bhuṅkte trilokīmakhilāṁ yḥ śaṁbhuvaradarpitḥ .
niṣkaṇṭakaṁ tasya jayḥ kathaṁ tava bhaviṣyati .. 4..
indrajinnāma putro yastasyāstīśavaroddhatḥ .
tasyāgre saṁgare devā bahuvāraṁ palāyitāH .. 5..
kumbhakarṇāhvayo bhrātā yasyāsti surasūdanḥ .
anyo divyāstrasaṁyuktaśchirajīvī bibhīṣaṇḥ .. 6..
durgaṁ yasyāsti laṁkākhyaṁ durjeyaṁ devadānavaiH .
chaturaṅgabalaṁ yasya vartate koṭisaṁkhyayā .. 7..
ekākinā tvayā jeyḥ sa kathaṁ nṛpanandana .
ākāṁkṣate kare dhartuṁ bālaśchandramasaṁ yathā .
tathā tvaṁ kāmamohena jayaṁ tasyābhivāñChasi .. 8..
śrīrāma uvācha ..
kṣatriyo'haṁ muniśreṣṭha bhāryā me rakṣasā hṛtā .
yadi taṁ na nihanmyāśu jīvane me'sti kiṁ phalam .. 9..
ataste tattvabodhena na me kiṁchitprayojanam .
kāmakrodhādayḥ sarve dahantyete tanuṁ mama .. 10..
ahaṁkāro'pi me nityaṁ jīvanaṁ hantumudyatḥ .
hṛtāyāṁ nijakāntāyāṁ śatruṇā'vamatasya vā .. 11..
yasya tattvabubhutsā syātsa loke puruṣādhamḥ .
tasmāttasya vadhopāyaṁ laṅghayitvāmbudhiṁ raṇe .. 12..
agastya uvācha ..
evaṁ chechCharaṇaṁ yāhi pārvatīpatimavyayam .
sa chetprasanno bhagavānvāñChitārthaṁ pradāsyati .. 13..
devairajeyḥ śakrādyairhariṇā brahmaṇāpi vā .
sa te vadhyḥ kathaṁ vā syāchChaṁkarānugrahaṁ vinā ..
atastvāṁ dīkṣayiṣyāmi virajāmārgamāśritḥ .
tena mārgena martyatvaṁ hitvā tejomayo bhava .. 15..
yena hatvā raṇe śatrūnsarvānkāmāanavāpsyasi .
bhuktvā bhūmaṇḍale chānte śivasāyujyamāpsyasi .. 16..
sūta uvācha ..
atha praṇamya rāmastaṁ daṇḍavanmunisattamam .
uvācha duHkhanirmuktḥ prahṛṣṭenāntarātmanā .. 17..
śrīrāma uvācha ..
kṛtārtho'haṁ mune jāto vāñChitārtho mamāgatḥ .
pītāmbudhiH prasannastvaṁ yadi me kimu durlabham .
atastvaṁ virajāṁ dīkṣāṁ brūhi me munisattama .. 18..
agastya uvācha ..
śuklapakṣe chaturdaśyāmaṣṭamyāṁ vā viśeṣatḥ .
ekādaśyāṁ somavāre ārdrāyāṁ vā samārabhet .. 19..
yaṁ vāyumāhuryaṁ rudraṁ yamagniṁ parameśvaram .
parātparataraṁ chāhuH parātparataraṁ śivam .. 20..
brahmaṇo janakaṁ viṣṇorvahnervāyoH sadāśivam .
dhyātvāgninā'vasathyāgniṁ viśodhya cha pṛthakpṛthak .. 21..
pañchabhūtāni saṁyamya dhyātvā guṇavidhikramāt .
mātrāH pañcha chatasraścha trimātrādistatḥ param .. 22..
ekamātramamātraṁ hi dvādaśāntaṁ vyavasthitam .
sthityāṁ sthāpyāmṛto bhūtvā vrataṁ pāśupataṁ charet .. 23..
idaṁ vrataṁ pāśupataṁ kariṣyāmi samāsatḥ .
prātarevaṁ tu saṁkalpya nidhāyāgniṁ svaśākhayā .. 24..
upoṣitḥ śuchiH snātḥ śuklāmbaradharḥ svayam .
śuklayajñopavītaścha śuklamālyānulepanḥ .. 25..
juhuyādvirajāmantraiH prāṇāpānādibhistatḥ .
anuvākāntamekāgrḥ samidājyacharūnpṛthak .. 26..
ātmanyagniṁ samāropya yāte agneti maṁtratḥ .
bhasmādāyāgnirityādyairvimṛjyāṅgāni saṁspṛśet .. 27..
bhasmachChanno bhavedvidvānmahāpātakasaṁbhavaiH .
pāpairvimuchyate satyaṁ muchyate cha na saṁśayḥ .. 28..
vīryamagneryato bhasma vīryavānbhasmasaṁyutḥ .
bhasmasnānarato vipro bhasmaśāyī jitendriyḥ .. 29..
sarvapāpavinirmuktḥ śivasāyujyamāpnuyāt .
evaṁ kuru mahābhāga śivanāmasahasrakam .. 30..
idaṁ tu saṁpradāsyāmi tena sarvārthamāpsyasi .
sūta uvācha ..
ityuktvā pradadau tasmai śivanāmasahasrakam .. 31..
vedasārābhidhaṁ nityaṁ śivapratyakṣakārakam .
uktaṁ cha tena rāma tvaṁ japa nityaṁ divāniśam .. 32..
tatḥ prasanno bhagavānmahāpāśupatāstrakam .
tubhyaṁ dāsyati tena tvaṁ śatrūnhatvāpsyasi priyām .. 33..
tasyaivāstrasya māhātmyātsamudraṁ śoṣayiṣyasi .
saṁhārakāle jagatāmastraṁ tatpārvatīpateH .. 34..
tadalābhe dānavānāṁ jayastava sudurlabhḥ .
tasmāllabdhaṁ tadevāstraṁ śaraṇaṁ yāhi śaṁkaram .. 35..
iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde virajādīkṣānirūpaṇaṁ nāma tṛtīyo'dhyāyḥ .. 3 ..
Глава 4
atha chaturtho'dhyāyḥ ..
sūta uvācha ..
evamuktvā muniśreṣṭha gate tasminnijāśramam .
atha rāmagirau rāmastasmingodāvarītaṭe .. 1..
śivaliṅgaṁ pratiṣṭhāpya kṛtvā dīkṣāṁ yathāvidhi .
bhūtibhūṣitasarvāṅgo rudrākṣābharaṇairyutḥ .. 2..
abhiṣichya jalaiH puṇyairgautamīsindhusaṁbhavaiH .
archayitvā vanyapuṣpaistadvadvanyaphalairapi .. 3..
bhasmachChanno bhasmaśāyī vyāghracharmāsane sthitḥ .
nāmnāṁ sahasraṁ prajapannaktaṁdivamananyadhīH .. 4..
māsamekaṁ phalāhāro māsaṁ parṇāśanḥ sthitḥ .
māsamekaṁ jalāhāro māsaṁ cha pavanāśanḥ .. 5..
śānto dāntḥ prasannātmā dhyāyannevaṁ maheśvaram .
hṛtpaṅkaje samāsīnamumādehārdhadhāriṇam .. 6..
chaturbhujaṁ trinayanaṁ vidyutpiṅgajaṭādharam .
koṭisūryapratīkāśaṁ chandrakoṭisuśītalam .. 7..
sarvābharaṇasaṁyuktaṁ nāgayajñopavītinam .
vyāghracharmāmbaradharaṁ varadābhayadhāriṇam .. 8..
vyāghracharmottarīyaṁ cha surāsuranamaskṛtam .
pañchavaktraṁ chandramauliṁ triśūlaḍamarūdharam .. 9..
nityaṁ cha śāśvataṁ śuddhaṁ dhruvamakṣaramavyayam .
evaṁ nityaṁ prajapato gataṁ māsachatuṣṭayam .. 10..
atha jāto mahānādḥ pralayāmbudabhīṣaṇḥ .
samudramathanodbhūtamandarāvanibhṛd{}dhvaniH .. 11..
rudrabāṇāgnisaṁdīptabhraśyattripuravibhramḥ .
tamākarṇyātha saṁbhrānto yāvatpaśyati puṣkaram .. 12..
tāvadevo mahātejo samasyāsītpuro dvijāH .
tejasā tena saṁbhrānto nāpaśyatsa diśo daśa .. 13..
andhīkṛtekṣaṇastūrṇaṁ mohaṁ yāto nṛpātmajḥ .
vichintya tarkayāmāsa daityamāyāṁ dvijeśvarāH .. 14..
athotthāya mahāvīrḥ sajjaṁ kṛtvā svakaṁ dhanuH .
avidhyanniśitairbāṇairdivyāstrairabhimantritaiH .. 15..
āgneyaṁ vāruṇaṁ saumyaṁ mohanaṁ saurapārvatam .
viṣṇuchakraṁ mahāchakraṁ kālachakraṁ cha vaiṣṇavam .. 16..
raudraṁ pāśupataṁ brāhmaṁ kauberaṁ kuliśānilam .
bhārgavādibahūnyastrāṇyayaṁ prāyuṅkta rāghavḥ .. 17..
tasmiṁstejasi śastrāṇi chāstrānyasya mahīpateH .
vilīnāni mahābhrasya karakā iva nīradhau .. 18..
tatḥ kṣaṇena jajvāla dhanustasya karachchyutam .
tūṇīraṁ chāṅgulitrāṇaṁ godhikāpi mahīpate .. 19..
tad{}dṛṣṭvā lakṣmaṇo bhītḥ papāta bhuvi mūrchChitḥ .
athākiñchitkaro rāmo jānubhyāmavaniṁ gatḥ .. 20..
mīlitākṣo bhayāviṣṭḥ śaṁkaraṁ śaraṇaṁ gatḥ .
svareṇāpyuchcharannuchchaiH śaṁbhornāmasahasrakam .. 21..
śivaṁ cha daṇḍavad{}bhūmau praṇanāma punḥ punḥ .
punaścha pūrvavachchāsīchChabdo diṅmaṇḍalaṁ grasan .. 22..
chachāla vasudhā ghoraṁ parvatāścha chakampire .
tatḥ kṣaṇena śītāṁśuśītalaṁ teja āpatat .. 23..
unmīlitākṣo rāmastu yāvadetatprapaśyati .
tāvaddadarśa vṛṣabhaṁ sarvālaṁkārasaṁyutam .. 24..
pīyūṣamathanod{}bhūtanavanītasya piṇḍavat .
protasvarṇaṁ marakatachChāyaśṛṅgadvayānvitam .. 25..
nīlaratnekṣaṇaṁ hrasvakaṇṭhakambalabhūṣitam .
ratnapalyāṇasaṁyuktaṁ nibaddhaṁ śvetachāmaraiH .. 26..
ghaṇṭikāghargharīśabdaiH pūrayantaṁ diśo daśa .
tatrāsīnaṁ mahādevaṁ śuddhasphaṭikavigraham .. 27..
koṭisūryapratīkāśaṁ koṭiśītāṁśuśītalam.
vyāghracharmāmbaradharaṁ nāgayajñopavītinam .. 28..
sarvālaṁkārasaṁyuktaṁ vidyutpiṅgajaṭādharam .
nīlakaṇṭhaṁ vyāghracharmottarīyaṁ chandraśekharam .. 29..
nānāvidhāyudhodbhāsidaśabāhuṁ trilochanam .
yuvānaṁ puruṣaśreṣṭhaṁ sachchidānandavigraham .. 30..
tatraiva cha sukhāsīnāṁ pūrṇachandranibhānanām .
nīlendīvaradāmābhāmudyanmarakataprabhām .. 31..
muktābharaṇasaṁyuktāṁ rātriṁ tārāñchitāmiva .
vindhyakṣitidharottuṅgakuchabhārabharālasām .. 32..
sadasatsaṁśayāviṣṭamadhyadeśāntarāmbarām .
divyābharaṇasaṁyuktāṁ divyagandhānulepanām .. 33..
divyamālyāmbaradharāṁ nīlendīvaralochanām .
alakodbhāsivadanāṁ tāmbūlagrāsaśobhitām .. 34..
śivāliṅganasaṁjātapulakodbhāsivigrahām .
sachchidānandarūpāḍhyāṁ jaganmātaramambikām .. 35..
saundaryasārasaṁdohāṁ dadarśa raghunandanḥ .
svasvavāhanasaṁyuktānnānāyudhalasatkarān .. 36..
bṛhadrathantarādīni sāmāni parigāyatḥ .
svasvakāntāsamāyuktāndikpālānparitḥ sthitān .. 37..
agragaṁ garuḍārūḍhaṁ śaṁkhachakragadādharam .
kālāmbudapratīkāśaṁ vidyutkāntyā śriyā yutam .. 38..
japantamekamanasā rudrādhyāyaṁ janārdanam .
paśchāchchaturmukhaṁ devaṁ brahmāṇaṁ haṁsavāhanam .. 39..
chaturvaktraiśchaturvedarudrasūktairmaheśvaram .
stuvantaṁ bhāratīyuktaṁ dīrghakūrchaṁ jaṭādharam .. 40..
atharvaśirasā devaṁ stuvantaṁ munimaṇḍalam .
gaṅgāditaṭinīyuktamambudhiṁ nīlavigraham .. 41..
śvetāśvataramantreṇa stuvantaṁ girijāpatim .
anantādimahānāgānkailāsagirisannibhān .. 42..
kaivalyopaniṣatpāṭhānmaṇiratnavibhūṣitān .
suvarṇavetrahastāḍhyaṁ nandinaṁ puratḥ sthitam .. 43..
dakṣiṇe mūṣakārūḍhaṁ gaṇeśaṁ parvatopamam .
mayūravāhanārūḍhamuttare ṣaṇmukhaṁ tathā .. 44..
mahākālaṁ cha chaṇḍeśaṁ pārśvayorbhīṣaṇākṛtim .
kālāgnirudraṁ dūrasthaṁ jvaladdāvāgnisannibham .. 45..
tripādaṁ kuṭilākāraṁ naṭad{}bhṛṅgiriṭiṁ purḥ .
nānāvikāravadanānkoṭiśḥ pramathādhipān .. 46..
nānāvāhanasaṁyuktaṁ parito mātṛmaṇḍalam .
pañchākṣarījapāsaktānsiddhavidyādharādikān .. 47..
divyarudrakagītāni gāyatkinnaravṛndakam .
tatra traiyambakaṁ mantraṁ japaddvijakadambakam .. 48..
gāyantaṁ vīṇayā gītaṁ nṛtyantaṁ nāradaṁ divi .
nṛtyato nāṭyanṛtyena rambhādīnapsarogaṇān .. 49..
gāyachchitrarathādīnāṁ gandharvāṇāṁ kadambakam .
kambalāśvatarau śaṁbhukarṇabhūṣaṇatāṁ gatau .. 50..
gāyantau pannagau gītaṁ kapālaṁ kambalaṁ tathā .
evaṁ devasabhāṁ dṛṣṭvā kṛtārtho raghunandanḥ .. 51..
harṣagadgadayā vāchā stuvandevaṁ maheśvaram .
divyanāmasahasreṇa praṇanāma punḥ punḥ .. 52..
iti śrīpadmapurāṇe uparibhāge śivagītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yogaśāstre śivarāghavasaṁvāde śivaprādurbhāvākhyaśchaturtho'dhyāyḥ .. 4 ..