Мантрика-упанишада

Материал из Шайвавики
Перейти к: навигация, поиск

Мантрика-упанишада (санскр. मन्त्रिकोपनिषत्शा, mantrikopaniṣat IAST) — упанишада канона Муктика, принадлежащая упанишадам Шукла-Яджур-веды и Саманья-упанишадам. Её объём всего 19 стихов, к которым добавлен 20-й стих, представляющий собой квинтэссенцию этой упанишады.

Перевод на русский язык был выполнен в 2008 году Сергеем Фёдоровым и упанишада была издана в сборнике «Упанишады веданты, шиваизма и шактизма» в 2009 году в Москве.

Мантрика-упанишада[править | править код]

॥ मन्त्रिकोपनिषत् ॥
.. mantrikopaniṣat ..
Мантрика-упанишада

Санскритский текст: Sanskrit Documents
स्वाविद्याद्वयतत्कार्यापह्नवज्ञानभासुरम् ।
मन्त्रिकोपनिषद्वेद्यं रामचन्द्रमहं भजे ॥
svāvidyādvayatatkāryāpahnavajñānabhāsuram .
mantrikopaniṣadvedyaṁ rāmacandramahaṁ bhaje ..
ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात्पूर्णमुदच्यते ।
पूर्णस्य पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते ॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
oṁ pūrṇamadaḥ pūrṇamidaṁ pūrṇātpūrṇamudacyate .
pūrṇasya pūrṇamādāya pūrṇamevāvaśiṣyate ..
oṁ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ..
Ом. То — бесконечность, и это — бесконечность. Бесконечность исходит из бесконечности,
Обретая бесконечность бесконечного, она остается лишь бесконечностью.
Ом! Покой! Покой! Покой!
ॐ अष्टपादं शुचिं हंसं त्रिसूत्रमणुमव्ययम् ।
त्रिवर्त्मानं तेजसोहं सर्वतःपश्यन्न पश्यति ॥ १॥
oṁ aṣṭapādaṁ śuciṁ haṁsaṁ trisūtramaṇumavyayam .
trivartmānaṁ tejasohaṁ sarvataḥpaśyanna paśyati .. 1..
Ом. Пречистый лебедь, восьминогий, [связанный] тремя нитями, [размером подобный] атому, вечный, [но проявляющийся] в трёх временах, сияющий — я его не вижу и вижу повсюду.
भूतसंमोहने काले भिन्ने तमसि वैखरे ।
अन्तः पश्यन्ति सत्त्वस्था निर्गुणं गुणगह्वरे ॥ २॥
bhūtasaṁmohane kāle bhinne tamasi vaikhare .
antaḥ paśyanti sattvasthā nirguṇaṁ guṇagahvare .. 2..
В то время как живые существа [живут] в заблуждении и тьме разделённости, утверждённые в Реальности видят Бескачественное (ниргуна) в сфере качеств (гуна).
अशक्यः सोऽन्यथा द्रष्टुं ध्यायमानः कुमारकैः ।
विकारजननीमज्ञामष्टरूपामजां ध्रुवाम् ॥ ३॥
aśakyaḥ so'nyathā draṣṭuṁ dhyāyamānaḥ kumārakaiḥ .
vikārajananīmajñāmaṣṭarūpāmajāṁ dhruvām .. 3..
Он (Абсолют) не постижим никак иначе, кроме как в медитации [святых, таких, как] Кумары. [Сила] неведения (майя), нерождённая, имеющая восемь форм, порождает все модификации [материи].
ध्यायतेऽध्यासिता तेन तन्यते प्रेर्यते पुनः ।
सूयते पुरुषार्थं च तेनैवाधिष्ठितं जगत् ॥ ४॥
dhyāyate'dhyāsitā tena tanyate preryate punaḥ .
sūyate puruṣārthaṁ ca tenaivādhiṣṭhitaṁ jagat .. 4..
Мир, основанный на ней и ею контролируемый, порождает [четыре] цели человеческой [жизни].
गौरनाद्यन्तवती सा जनित्री भूतभाविनी ।
सितासिता च रक्ता च सर्वकामदुधा विभोः ॥ ५॥
gauranādyantavatī sā janitrī bhūtabhāvinī .
sitāsitā ca raktā ca sarvakāmadudhā vibhoḥ .. 5..
Она, [майя] Господа, есть начало и конец [всего сущего], творящая сила и сущность творения, исполняющая все желания, [имеющая три формы] — белую, чёрную и красную (т. е. формы трёх гун).
पिबन्त्येनामविषयामविज्ञातां कुमारकाः ।
एकस्तु पिबते देवः स्वच्छन्दोऽत्र वशानुगः ॥ ६॥
pibantyenāmaviṣayāmavijñātāṁ kumārakāḥ .
ekastu pibate devaḥ svacchando'tra vaśānugaḥ .. 6..
[Живые существа] испытывают действие этой майи, не-постижимой [даже] для Кумаров. Самосущий единый Бог её направляет.
ध्यानक्रियाभ्यां भगवान्भुङ्क्तेऽसौ प्रसहद्विभुः ।
सर्वसाधारणीं दोग्ध्रीं पीयमानां तु यज्वमिः ॥ ७॥
dhyānakriyābhyāṁ bhagavānbhuṅkte'sau prasahadvibhuḥ .
sarvasādhāraṇīṁ dogdhrīṁ pīyamānāṁ tu yajvamiḥ .. 7..
Господь наслаждается майей, её созерцанием и действием. Господь поддерживает её, основу всего [сущего], исполнительницу [всех] желаний жертвователей.
पश्यन्त्यस्यां महात्मानः सुवर्णं पिप्पलाशनम् ।
उदासीनं ध्रुवं हंसं स्नातकाध्वर्यवो जगुः ॥ ८॥
paśyantyasyāṁ mahātmānaḥ suvarṇaṁ pippalāśanam .
udāsīnaṁ dhruvaṁ haṁsaṁ snātakādhvaryavo jaguḥ .. 8..
Великие духом видят в [сфере] майи [птицу], поедающую плоды [карм]. Согласно знатокам Вед, другая птица безразлична.
शंसन्तमनुशंसन्ति बह्वृचाः शास्त्रकोविदाः ।
रथन्तरं बृहत्साम सप्तवैधैस्तु गीयते ॥ ९॥
śaṁsantamanuśaṁsanti bahvṛcāḥ śāstrakovidāḥ .
rathantaraṁ bṛhatsāma saptavaidhaistu gīyate .. 9..
Специалисты в Ригведе, искусные в знании писаний, повторяют сказанное адептами Яджурведы. Также и адепты Самаведы, воспевающие ратхантару и брихатсаман.
मन्त्रोपनिषदं ब्रह्म पदक्रमसमन्वितम् ।
पठन्ति भार्गवा ह्येते ह्यथर्वाणो भृगूत्तमाः ॥ १०॥
mantropaniṣadaṁ brahma padakramasamanvitam .
paṭhanti bhārgavā hyete hyatharvāṇo bhṛgūttamāḥ .. 10..
Лучшие [из мудрецов, такие, как] Бхригу и Бхаргавы, адепты Атхарваведы, знающие учение о Брахмане, мантры и тайные учения, [возглашают ту же истину].
सब्रह्मचारिवृत्तिश्च स्तम्भोऽथ फलितस्तथा ।
अनड्वान्रोहितोच्छिष्टः पश्यन्तो बहुविस्तरम् ॥ ११॥
sabrahmacārivṛttiśca stambho'tha phalitastathā .
anaḍvānrohitocchiṣṭaḥ paśyanto bahuvistaram .. 11..
कालः प्राणश्च भगवान्मृत्युः शर्वो महेश्वरः ।
उग्रो भवश्च रुद्रश्च ससुरः सासुरस्तथा ॥ १२॥
kālaḥ prāṇaśca bhagavānmṛtyuḥ śarvo maheśvaraḥ .
ugro bhavaśca rudraśca sasuraḥ sāsurastathā .. 12..
प्रजापतिर्विराट् चैव पुरुषः सलिलमेव च ।
स्तूयते मन्त्रसंस्तुत्यैरथर्वविदितैर्विभुः ॥ १३॥
prajāpatirvirāṭ caiva puruṣaḥ salilameva ca .
stūyate mantrasaṁstutyairatharvaviditairvibhuḥ .. 13..
Мантрами и гимнами, известными из Атхарваведы, воспет Господь, который есть Жизнь и Смерть, Владыка времени, Разрушитель, Великий Владыка, Ужасный, Сущий, Рудра, Владыка людей, Пуруша — вместе с богами и демонами, [служащими ему], воспеты [мировые] воды и вселенная (вират), воспеты преданность Богу, [жертвенный] столб, жертвенный бык и остатки жертвоприношения.[1]
तं षड्विंशक इत्येते सप्तविंशं तथापरे ।
पुरुषं निर्गुणं साङ्ख्यमथर्वशिरसो विदुः ॥ १४॥
taṁ ṣaḍviṁśaka ityete saptaviṁśaṁ tathāpare .
puruṣaṁ nirguṇaṁ sāṅkhyamatharvaśiraso viduḥ .. 14..
Мудрецы и упанишады Атхарваведы [знают] Пурушу как бескачественного (ниргуна); некоторые считают его двадцать шестым [принципом бытия (таттва)], другие — двадцать седьмым.
चतुर्विंशतिसंख्यातं व्यक्तमव्यक्तमेव च ।
अद्वैतं द्वैतमित्याहुस्त्रिधा तं पञ्चधा तथा ॥ १५॥
caturviṁśatisaṁkhyātaṁ vyaktamavyaktameva ca .
advaitaṁ dvaitamityāhustridhā taṁ pañcadhā tathā .. 15..
[Некоторые] же считают его двадцать четвёртым; про-явленным и непроявленным, недвойственным и двойственным, троичным и пятеричным.
ब्रह्माद्यं स्थावरान्तं च पश्यन्ति ज्ञानचक्शुषः ।
तमेकमेव पश्यन्ति परिशुभ्रं विभुं द्विजाः ॥ १६॥
brahmādyaṁ sthāvarāntaṁ ca paśyanti jñānacakśuṣaḥ .
tamekameva paśyanti pariśubhraṁ vibhuṁ dvijāḥ .. 16..
Видящие оком знания (джняна-чакшу), дваждырождённые, постигают его, пречистого Господа, как пронизывающего всё, от Брахмана до неподвижной [материи].
यस्मिन्सर्वमिदं प्रोतं ब्रह्म स्थावरजङ्गमम् ।
तस्मिन्नेव लयं यान्ति स्रवन्त्यः सागरे यथा ॥ १७॥
yasminsarvamidaṁ protaṁ brahma sthāvarajaṅgamam .
tasminneva layaṁ yānti sravantyaḥ sāgare yathā .. 17..
В Брахмане всё сущее пребывает, движимое и не-движимое; в Нём же всё растворяется, подобно рекам в океане.
यस्मिन्भावाः प्रलीयन्ते लीनाश्चाव्यक्ततां ययुः ।
पश्यन्ति व्यक्ततां भूयो जायन्ते बुद्बुदा इव ॥ १८॥
yasminbhāvāḥ pralīyante līnāścāvyaktatāṁ yayuḥ .
paśyanti vyaktatāṁ bhūyo jāyante budbudā iva .. 18..
В Нём растворяются все объекты и, растворившись, становятся непроявленными; [затем] они вновь проявляются, подобно пузырям [на воде].
क्शेत्रज्ञाधिष्ठितं चैव कारणैर्विद्यते पुनः ।
एवं स भगवान्देवं पश्यन्त्यन्ये पुनः पुनः ॥ १९॥
kśetrajñādhiṣṭhitaṁ caiva kāraṇairvidyate punaḥ .
evaṁ sa bhagavāndevaṁ paśyantyanye punaḥ punaḥ .. 19..
Они основаны в познающем поле (кшетраджня) и воспринимаются в результате причин (карана). Таков Господь Бог, как другие [мудрецы] говорят вновь и вновь.
ब्रह्म ब्रह्मेत्यथायान्ति ये विदुर्ब्राह्मणास्तथा ।
अत्रैव ते लयं यान्ति लीनाश्चाव्यक्तशालिनः ॥
लीनाश्चाव्यक्तशालिन इत्युपनिषत् ॥
brahma brahmetyathāyānti ye vidurbrāhmaṇāstathā .
atraiva te layaṁ yānti līnāścāvyaktaśālinaḥ ..
līnāścāvyaktaśālina ityupaniṣat ..
Те, кто живут лишь Брахманом, есть [истинные] мудрецы и брахманы. [Ещё] при жизни они достигают единения [с Брахманом], а после смерти [тела воистину] живут в Непроявленном.
ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात्पूर्णमुदच्यते ।
पूर्णस्य पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते ॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
oṁ pūrṇamadaḥ pūrṇamidaṁ pūrṇātpūrṇamudacyate .
pūrṇasya pūrṇamādāya pūrṇamevāvaśiṣyate ..
oṁ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ..
Ом. То — бесконечность, и это — бесконечность. Бесконечность исходит из бесконечности,
Обретая бесконечность бесконечного, она остается лишь бесконечностью.
Ом! Покой! Покой! Покой!
इति मन्त्रिकोपनिषत्समाप्ता ॥
iti mantrikopaniṣatsamāptā ..
Такова «Мантрика упанишада» Шукла-Яджурведы.

См. также[править | править код]

Примечания[править | править код]

  1. Стихи с 11 по 13 представляют собою единый фрагмент. Примечание редакции.