Шарабха-упанишада: различия между версиями
Satya (обсуждение | вклад) (Новая страница: «śarabhopaniṣat sarvaṁ santyajya munayo yadbhajantyātmarūpataḥ | tacchārabhaṁ tripādbrahma svamātramavaśiṣyate || om bhadraṁ karṇebhiḥ śṛ...») |
|||
Строка 1: | Строка 1: | ||
śarabhopaniṣat | ॥ शरभोपनिषत् ॥ <br /> | ||
.. śarabhopaniṣat .. | |||
sarvaṁ santyajya munayo yadbhajantyātmarūpataḥ | सर्वं सन्त्यज्य मुनयो यद्भजन्त्यात्मरूपतः । <br /> | ||
tacchārabhaṁ tripādbrahma svamātramavaśiṣyate | तच्छारभं त्रिपाद्ब्रह्म स्वमात्रमवशिष्यते ॥ <br /> | ||
sarvaṁ santyajya munayo yadbhajantyātmarūpataḥ . <br /> | |||
tacchārabhaṁ tripādbrahma svamātramavaśiṣyate .. | |||
ॐ भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः । <br /> | |||
iti śarabhopaniṣatsamāptā | भद्रं पश्येमाक्शभिर्यजत्राः । <br /> | ||
स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवासस्तनूभिः । <br /> | |||
व्यशेम देवहितं यदायुः । <br /> | |||
स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः । स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः । <br /> | |||
स्वस्ति नस्तार्क्श्यो अरिष्टनेमिः । स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु । <br /> | |||
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥ <br /> | |||
oṁ bhadraṁ karṇebhiḥ śṛṇuyāma devāḥ . <br /> | |||
bhadraṁ paśyemākśabhiryajatrāḥ . <br /> | |||
sthirairaṅgaistuṣṭuvāsastanūbhiḥ . <br /> | |||
vyaśema devahitaṁ yadāyuḥ . <br /> | |||
svasti na indro vṛddhaśravāḥ . svasti naḥ pūṣā viśvavedāḥ . <br /> | |||
svasti nastārkśyo ariṣṭanemiḥ . svasti no bṛhaspatirdadhātu . <br /> | |||
oṁ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ .. | |||
अथ हैनं पैप्पलादो ब्रह्माणमुवाच भो भगवन् ब्रह्मविष्णुरुद्राणां मध्ये को वा अधिकतरो ध्येयः स्यात्तत्त्वमेव नो ब्रूहीति । <br /> | |||
तस्मै स होवाच पितामहश्च हे पैप्पलाद शृणु वाक्यमेतत् । <br /> | |||
बहूनि पुण्यानि कृतानि येन तेनैव लभ्यः परमेश्वरोऽसौ । <br /> | |||
यस्याङ्गजोऽहं हरिरिन्द्रमुख्या मोहान्न जानन्ति सुरेन्द्रमुख्याः ॥ १॥ <br /> | |||
atha hainaṁ paippalādo brahmāṇamuvāca bho bhagavan brahmaviṣṇurudrāṇāṁ madhye ko vā adhikataro dhyeyaḥ syāttattvameva no brūhīti . <br /> | |||
tasmai sa hovāca pitāmahaśca he paippalāda śṛṇu vākyametat . <br /> | |||
bahūni puṇyāni kṛtāni yena tenaiva labhyaḥ parameśvaro'sau . <br /> | |||
yasyāṅgajo'haṁ haririndramukhyā mohānna jānanti surendramukhyāḥ .. 1.. | |||
प्रभुं वरेण्यं पितरं महेशं यो ब्रह्माणं विदधाति तस्मै । <br /> | |||
वेदांश्च सर्वान्प्रहिणोति चाग्र्यं तं वै प्रभुं पितरं देवतानाम् ॥ २॥ <br /> | |||
prabhuṁ vareṇyaṁ pitaraṁ maheśaṁ yo brahmāṇaṁ vidadhāti tasmai . <br /> | |||
vedāṁśca sarvānprahiṇoti cāgryaṁ taṁ vai prabhuṁ pitaraṁ devatānām .. 2.. | |||
ममापि विष्णोर्जनकं देवमीड्यं योऽन्तकाले सर्वलोकान्संजहार ॥ ३॥ <br /> | |||
mamāpi viṣṇorjanakaṁ devamīḍyaṁ yo'ntakāle sarvalokānsaṁjahāra .. 3.. | |||
स एकः श्रेष्ठश्च सर्वशास्ता स एव वरिष्ठश्च । <br /> | |||
यो घोरं वेषमास्थाय शरभाख्यं महेश्वरः । <br /> | |||
नृसिंहं लोकहन्तारं संजघान महाबलः ॥ ४॥ <br /> | |||
sa ekaḥ śreṣṭhaśca sarvaśāstā sa eva variṣṭhaśca . <br /> | |||
yo ghoraṁ veṣamāsthāya śarabhākhyaṁ maheśvaraḥ . <br /> | |||
nṛsiṁhaṁ lokahantāraṁ saṁjaghāna mahābalaḥ .. 4.. | |||
हरिं हरन्तं पादाभ्यामनुयान्ति सुरेश्वराः । <br /> | |||
मावधीः पुरुषं विष्णुं विक्रमस्व महानसि ॥ ५॥ <br /> | |||
hariṁ harantaṁ pādābhyāmanuyānti sureśvarāḥ . <br /> | |||
māvadhīḥ puruṣaṁ viṣṇuṁ vikramasva mahānasi .. 5.. | |||
कृपया भगवान्विष्णुं विददार नखैः खरैः । <br /> | |||
चर्माम्बरो महावीरो वीरभद्रो बभूव ह ॥ ६॥ <br /> | |||
kṛpayā bhagavānviṣṇuṁ vidadāra nakhaiḥ kharaiḥ . <br /> | |||
carmāmbaro mahāvīro vīrabhadro babhūva ha .. 6.. | |||
स एको रुद्रो ध्येयः सर्वेषां सर्वसिद्धये । <br /> | |||
यो ब्रह्मणः पञ्चवक्रहन्ता तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ ७॥ <br /> | |||
sa eko rudro dhyeyaḥ sarveṣāṁ sarvasiddhaye . <br /> | |||
yo brahmaṇaḥ pañcavakrahantā tasmai rudrāya namo astu .. 7.. | |||
यो विस्फुलिङ्गेन ललाटजेन सर्वं जगद्भस्मसात्संकरोति । <br /> | |||
पुनश्च सृष्ट्वा पुनरप्यरक्शदेवं स्वतन्त्रं प्रकटीकरोति । <br /> | |||
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ ८॥ <br /> | |||
yo visphuliṅgena lalāṭajena sarvaṁ jagadbhasmasātsaṁkaroti . <br /> | |||
punaśca sṛṣṭvā punarapyarakśadevaṁ svatantraṁ prakaṭīkaroti . <br /> | |||
tasmai rudrāya namo astu .. 8.. | |||
यो वामपादेन जघान कालं घोरं पपेऽथो हालहलं दहन्तम् । <br /> | |||
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ ९॥ <br /> | |||
yo vāmapādena jaghāna kālaṁ ghoraṁ pape'tho hālahalaṁ dahantam . <br /> | |||
tasmai rudrāya namo astu .. 9.. | |||
यो वामपादार्चितविष्णुनेत्रस्तस्मै ददौ चक्रमतीव हृष्टः । <br /> | |||
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ १०॥ <br /> | |||
yo vāmapādārcitaviṣṇunetrastasmai dadau cakramatīva hṛṣṭaḥ . <br /> | |||
tasmai rudrāya namo astu .. 10.. | |||
यो दक्शयज्ञे सुरसङ्घान्विजित्य विष्णुं बबन्धोरगपाशेन वीरः । <br /> | |||
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ ११॥ <br /> | |||
yo dakśayajñe surasaṅghānvijitya viṣṇuṁ babandhoragapāśena vīraḥ . <br /> | |||
tasmai rudrāya namo astu .. 11.. | |||
यो लीलयैव त्रिपुरं ददाह विष्णुं कविं सोमसूर्याग्निनेत्रः । <br /> | |||
सर्वे देवाः पशुतामवापुः स्वयं तस्मात्पशुपतिर्बभूव । <br /> | |||
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ १२॥ <br /> | |||
yo līlayaiva tripuraṁ dadāha viṣṇuṁ kaviṁ somasūryāgninetraḥ . <br /> | |||
sarve devāḥ paśutāmavāpuḥ svayaṁ tasmātpaśupatirbabhūva . <br /> | |||
tasmai rudrāya namo astu .. 12.. | |||
यो मत्स्यकूर्मादिवराहसिंहान्विष्णुं क्रमन्तं वामनमादिविष्णुम् । <br /> | |||
विविक्लवं पीड्यमानं सुरेशं भस्मीचकार मन्मथं यमं च । <br /> | |||
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ १३॥ <br /> | |||
yo matsyakūrmādivarāhasiṁhānviṣṇuṁ kramantaṁ vāmanamādiviṣṇum . <br /> | |||
viviklavaṁ pīḍyamānaṁ sureśaṁ bhasmīcakāra manmathaṁ yamaṁ ca . <br /> | |||
tasmai rudrāya namo astu .. 13.. | |||
एवं प्रकारेण बहुधा प्रतुष्ट्वा क्शमापयामासुर्नीलकण्ठं महेश्वरम् । <br /> | |||
तापत्रयसमुद्भूतजन्ममृत्युजरादिभिः । <br /> | |||
नाविधानि दुःखानि जहार परमेश्वरः ॥ १४॥ <br /> | |||
evaṁ prakāreṇa bahudhā pratuṣṭvā kśamāpayāmāsurnīlakaṇṭhaṁ maheśvaram . <br /> | |||
tāpatrayasamudbhūtajanmamṛtyujarādibhiḥ . <br /> | |||
nāvidhāni duḥkhāni jahāra parameśvaraḥ ..14.. | |||
एवं मन्त्रैः प्रार्थ्यमान आत्मा वै सर्वदेहिनाम् । <br /> | |||
शङ्करो भगवानाद्यो ररक्श सकलाः प्रजाः ॥ १५॥ <br /> | |||
evaṁ mantraiḥ prārthyamāna ātmā vai sarvadehinām . <br /> | |||
śaṅkaro bhagavānādyo rarakśa sakalāḥ prajāḥ .. 15.. | |||
यत्पादाम्भोरुहद्वन्द्वं मृग्यते विष्णुना सह । <br /> | |||
स्तुत्वा स्तुत्यं महेशानमवाङ्मनसगोचरम् ॥ १६॥ <br /> | |||
yatpādāmbhoruhadvandvaṁ mṛgyate viṣṇunā saha . <br /> | |||
stutvā stutyaṁ maheśānamavāṅmanasagocaram .. 16.. | |||
भक्त्या नम्रतनोर्विष्णोः प्रसादमकरोद्विभुः । <br /> | |||
यतो वाचो निवर्तन्ते अप्राप्य मनसा सह । <br /> | |||
आनन्दं ब्रह्मणो विद्वान्न बिभेति कदाचनेति ॥ १७॥ <br /> | |||
bhaktyā namratanorviṣṇoḥ prasādamakarodvibhuḥ . <br /> | |||
yato vāco nivartante aprāpya manasā saha . <br /> | |||
ānandaṁ brahmaṇo vidvānna bibheti kadācaneti .. 17.. | |||
अणोरणीयान्महतो महीयानात्मास्यजन्तोर्निहितो गुहायाम् । <br /> | |||
तमक्रतुं पश्यति वीतशोको धातुःप्रसादान्महिमानमीशम् ॥ १८॥ <br /> | |||
aṇoraṇīyānmahato mahīyānātmāsyajantornihito guhāyām . <br /> | |||
tamakratuṁ paśyati vītaśoko dhātuḥprasādānmahimānamīśam .. 18.. | |||
वसिष्ठवैयासकिवामदेवविरिञ्चिमुख्यैर्हृदि भाव्यमानः । <br /> | |||
सनत्सुजातादिसनातनाद्यैरीड्यो महेशो भगवानादिदेवः ॥ १९॥ <br /> | |||
vasiṣṭhavaiyāsakivāmadevaviriñcimukhyairhṛdi bhāvyamānaḥ . <br /> | |||
sanatsujātādisanātanādyairīḍyo maheśo bhagavānādidevaḥ .. 19.. | |||
सत्यो नित्यः सर्वसाक्शी महेशो नित्यानन्दो निर्विकल्पो निराख्यः । <br /> | |||
अचिन्त्यशक्तिर्भगवान्गिरीशः स्वाविद्यया कल्पितमानभूमिः ॥ २०॥ <br /> | |||
satyo nityaḥ sarvasākśī maheśo nityānando nirvikalpo nirākhyaḥ . <br /> | |||
acintyaśaktirbhagavāngirīśaḥ svāvidyayā kalpitamānabhūmiḥ .. 20.. | |||
अतिमोहकरी माया मम विष्णोश्च सुव्रत । <br /> | |||
तस्य पादाम्बुजध्यानाद्दुस्तरा सुतरा भवेत् ॥ २१॥ <br /> | |||
atimohakarī māyā mama viṣṇośca suvrata . <br /> | |||
tasya pādāmbujadhyānāddustarā sutarā bhavet .. 21.. | |||
विष्णुर्विश्वजगद्योनिः स्वांशभूतैः स्वकैः सह । <br /> | |||
ममांशसंभवो भूत्वा पालयत्यखिलं जगत् ॥ २२॥ <br /> | |||
viṣṇurviśvajagadyoniḥ svāṁśabhūtaiḥ svakaiḥ saha . <br /> | |||
mamāṁśasaṁbhavo bhūtvā pālayatyakhilaṁ jagat .. 22.. | |||
विनाशं कालतो याति ततोऽन्यत्सकलं मृषा । <br /> | |||
ॐ तस्मै महाग्रासाय महादेवाय शूलिने । <br /> | |||
महेश्वराय मृडाय तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ २३॥ <br /> | |||
vināśaṁ kālato yāti tato'nyatsakalaṁ mṛṣā . <br /> | |||
oṁ tasmai mahāgrāsāya mahādevāya śūline . <br /> | |||
maheśvarāya mṛḍāya tasmai rudrāya namo astu .. 23.. | |||
एको विष्णुर्महद्भूतं पृथग्भूतायनेकशः । <br /> | |||
त्रींल्लोकान्व्याप्य भूतात्मा भुङ्क्ते विश्वभुगव्ययः ॥ २४॥ <br /> | |||
eko viṣṇurmahadbhūtaṁ pṛthagbhūtāyanekaśaḥ . <br /> | |||
trīṁllokānvyāpya bhūtātmā bhuṅkte viśvabhugavyayaḥ .. 24.. | |||
चतुर्भिश्च चतुर्भिश्च द्वाभ्यां पञ्चमिरेव च । <br /> | |||
हूयते च पुनर्द्वाभ्यां स मे विष्णुः प्रसीदतु ॥ २५॥ <br /> | |||
caturbhiśca caturbhiśca dvābhyāṁ pañcamireva ca . <br /> | |||
hūyate ca punardvābhyāṁ sa me viṣṇuḥ prasīdatu .. 25.. | |||
ब्रह्मार्पणं ब्रह्म हविर्ब्रह्माग्नौ ब्रह्मणा हुतम् । <br /> | |||
ब्रह्मैव तेन गन्तव्यं ब्रह्मकर्मसमाधिना ॥ २६॥ <br /> | |||
brahmārpaṇaṁ brahma havirbrahmāgnau brahmaṇā hutam . <br /> | |||
brahmaiva tena gantavyaṁ brahmakarmasamādhinā .. 26.. | |||
शरा जीवास्तदङ्गेषु भाति नित्यं हरिः स्वयम् । <br /> | |||
ब्रह्मैव शरभः साक्शान्मोक्शदोऽयं महामुने ॥ २७॥ <br /> | |||
śarā jīvāstadaṅgeṣu bhāti nityaṁ hariḥ svayam . <br /> | |||
brahmaiva śarabhaḥ sākśānmokśado'yaṁ mahāmune .. 27.. | |||
मायावशादेव देवा मोहिता ममतादिभिः । <br /> | |||
तस्य माहात्म्यलेशांशं वक्तुं केनाप्य शक्यते ॥ २८॥ <br /> | |||
māyāvaśādeva devā mohitā mamatādibhiḥ . <br /> | |||
tasya māhātmyaleśāṁśaṁ vaktuṁ kenāpya śakyate .. 28.. | |||
परात्परतरं ब्रह्म यत्परात्परतो हरिः । <br /> | |||
परात्परतरो हीशस्तस्मात्तुल्योऽधिको न हि ॥ २९॥ <br /> | |||
parātparataraṁ brahma yatparātparato hariḥ . <br /> | |||
parātparataro hīśastasmāttulyo'dhiko na hi .. 29.. | |||
एक एव शिवो नित्यस्ततोऽन्यत्सकलं मृषा । <br /> | |||
तस्मात्सर्वान्परित्यज्य ध्येयान्विष्ण्वादिकान्सुरान् ॥ ३०॥ <br /> | |||
eka eva śivo nityastato'nyatsakalaṁ mṛṣā . <br /> | |||
tasmātsarvānparityajya dhyeyānviṣṇvādikānsurān .. 30.. | |||
शिव एव सदा ध्येयः सर्वसंसारमोचकः । <br /> | |||
तस्मै महाग्रासाय महेश्वराय नमः ॥ ३१॥ <br /> | |||
śiva eva sadā dhyeyaḥ sarvasaṁsāramocakaḥ . <br /> | |||
tasmai mahāgrāsāya maheśvarāya namaḥ .. 31.. | |||
पैप्पलादं महाशास्त्रं न देयं यस्य कस्यचित् । <br /> | |||
नास्तिकाय कृतघ्नाय दुर्वृत्ताय दुरात्मने ॥ ३२॥ <br /> | |||
paippalādaṁ mahāśāstraṁ na deyaṁ yasya kasyacit . <br /> | |||
nāstikāya kṛtaghnāya durvṛttāya durātmane .. 32.. | |||
दांभिकाय नृशंसाय शठायानृतभाषिणे । <br /> | |||
सुव्रताय सुभक्ताय सुवृत्ताय सुशीलिने ॥ ३३॥ <br /> | |||
dāṁbhikāya nṛśaṁsāya śaṭhāyānṛtabhāṣiṇe . <br /> | |||
suvratāya subhaktāya suvṛttāya suśīline .. 33.. | |||
गुरुभक्ताय दान्ताय शान्ताय ऋजुचेतसे । <br /> | |||
शिवभक्ताय दातव्यं ब्रह्मकर्मोक्तधीमते ॥ ३४॥ <br /> | |||
gurubhaktāya dāntāya śāntāya ṛjucetase . <br /> | |||
śivabhaktāya dātavyaṁ brahmakarmoktadhīmate .. 34.. | |||
स्वभक्तायैव दातव्यमकृतघ्नाय सुव्रतम् । <br /> | |||
न दातव्यं सदा गोप्यं यत्नेनैव द्विजोत्तम ॥ ३५॥ <br /> | |||
svabhaktāyaiva dātavyamakṛtaghnāya suvratam . <br /> | |||
na dātavyaṁ sadā gopyaṁ yatnenaiva dvijottama .. 35.. | |||
एतत्पैप्पलादं महाशास्त्रं योऽधीते श्रावयेद्द्विजः स जन्ममरणेभ्यो मुक्तो भवति । <br /> | |||
यो जानीते सोऽमृतत्वं च गच्छति । <br /> | |||
गर्भवासाद्विमुक्तो भवति । <br /> | |||
सुरापानात्पूतो भवति । <br /> | |||
स्वर्णस्तेयात्पूतो भवति । <br /> | |||
ब्रह्महत्यात्पूतो भवति । <br /> | |||
गुरुतल्पगमनात्पूतो भवति । <br /> | |||
स सर्वान्वेदानधीतो भवति । <br /> | |||
स सर्वान्देवान्ध्यातो भवति । <br /> | |||
स समस्तमहापातकोपपातकात्पूतो भवति । <br /> | |||
तस्मादविमुक्तमाश्रितो भवति । <br /> | |||
स सततं शिवप्रियो भवति । <br /> | |||
स शिवसायुज्यमेति । <br /> | |||
न स पुनरावर्तते न स पुनरावर्तते । <br /> | |||
ब्रह्मैव भवति । <br /> | |||
इत्याह भगवान्ब्रह्मेत्युपनिषत् ॥ <br /> | |||
etatpaippalādaṁ mahāśāstraṁ yo'dhīte śrāvayeddvijaḥ sa janmamaraṇebhyo mukto bhavati . <br /> | |||
yo jānīte so'mṛtatvaṁ ca gacchati . <br /> | |||
garbhavāsādvimukto bhavati . <br /> | |||
surāpānātpūto bhavati . <br /> | |||
svarṇasteyātpūto bhavati . <br /> | |||
brahmahatyātpūto bhavati . <br /> | |||
gurutalpagamanātpūto bhavati . <br /> | |||
sa sarvānvedānadhīto bhavati . <br /> | |||
sa sarvāndevāndhyāto bhavati . <br /> | |||
sa samastamahāpātakopapātakātpūto bhavati . <br /> | |||
tasmādavimuktamāśrito bhavati . <br /> | |||
sa satataṁ śivapriyo bhavati . <br /> | |||
sa śivasāyujyameti . <br /> | |||
na sa punarāvartate na sa punarāvartate . <br /> | |||
brahmaiva bhavati . <br /> | |||
ityāha bhagavānbrahmetyupaniṣat .. | |||
ॐ भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः । <br /> | |||
भद्रं पश्येमाक्शभिर्यजत्राः । <br /> | |||
स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवासस्तनूभिः । <br /> | |||
व्यशेम देवहितं यदायुः । <br /> | |||
स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः । स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः । <br /> | |||
स्वस्ति नस्तार्क्श्यो अरिष्टनेमिः । स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु । <br /> | |||
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥ <br /> | |||
oṁ bhadraṁ karṇebhiḥ śṛṇuyāma devāḥ . <br /> | |||
bhadraṁ paśyemākśabhiryajatrāḥ . <br /> | |||
sthirairaṅgaistuṣṭuvāsastanūbhiḥ . <br /> | |||
vyaśema devahitaṁ yadāyuḥ . <br /> | |||
svasti na indro vṛddhaśravāḥ . svasti naḥ pūṣā viśvavedāḥ . <br /> | |||
svasti nastārkśyo ariṣṭanemiḥ . svasti no bṛhaspatirdadhātu . <br /> | |||
oṁ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ .. | |||
॥ इति शरभोपनिषत्समाप्ता ॥ <br /> | |||
.. iti śarabhopaniṣatsamāptā .. | |||
== Примечания == | |||
{{примечания}} | |||
[[Категория:Упанишады]] | |||
[[Категория:Шайва упанишады]] |
Версия 22:52, 3 сентября 2012
॥ शरभोपनिषत् ॥
.. śarabhopaniṣat ..
सर्वं सन्त्यज्य मुनयो यद्भजन्त्यात्मरूपतः ।
तच्छारभं त्रिपाद्ब्रह्म स्वमात्रमवशिष्यते ॥
sarvaṁ santyajya munayo yadbhajantyātmarūpataḥ .
tacchārabhaṁ tripādbrahma svamātramavaśiṣyate ..
ॐ भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः ।
भद्रं पश्येमाक्शभिर्यजत्राः ।
स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवासस्तनूभिः ।
व्यशेम देवहितं यदायुः ।
स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः । स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः ।
स्वस्ति नस्तार्क्श्यो अरिष्टनेमिः । स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु ।
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
oṁ bhadraṁ karṇebhiḥ śṛṇuyāma devāḥ .
bhadraṁ paśyemākśabhiryajatrāḥ .
sthirairaṅgaistuṣṭuvāsastanūbhiḥ .
vyaśema devahitaṁ yadāyuḥ .
svasti na indro vṛddhaśravāḥ . svasti naḥ pūṣā viśvavedāḥ .
svasti nastārkśyo ariṣṭanemiḥ . svasti no bṛhaspatirdadhātu .
oṁ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ..
अथ हैनं पैप्पलादो ब्रह्माणमुवाच भो भगवन् ब्रह्मविष्णुरुद्राणां मध्ये को वा अधिकतरो ध्येयः स्यात्तत्त्वमेव नो ब्रूहीति ।
तस्मै स होवाच पितामहश्च हे पैप्पलाद शृणु वाक्यमेतत् ।
बहूनि पुण्यानि कृतानि येन तेनैव लभ्यः परमेश्वरोऽसौ ।
यस्याङ्गजोऽहं हरिरिन्द्रमुख्या मोहान्न जानन्ति सुरेन्द्रमुख्याः ॥ १॥
atha hainaṁ paippalādo brahmāṇamuvāca bho bhagavan brahmaviṣṇurudrāṇāṁ madhye ko vā adhikataro dhyeyaḥ syāttattvameva no brūhīti .
tasmai sa hovāca pitāmahaśca he paippalāda śṛṇu vākyametat .
bahūni puṇyāni kṛtāni yena tenaiva labhyaḥ parameśvaro'sau .
yasyāṅgajo'haṁ haririndramukhyā mohānna jānanti surendramukhyāḥ .. 1..
प्रभुं वरेण्यं पितरं महेशं यो ब्रह्माणं विदधाति तस्मै ।
वेदांश्च सर्वान्प्रहिणोति चाग्र्यं तं वै प्रभुं पितरं देवतानाम् ॥ २॥
prabhuṁ vareṇyaṁ pitaraṁ maheśaṁ yo brahmāṇaṁ vidadhāti tasmai .
vedāṁśca sarvānprahiṇoti cāgryaṁ taṁ vai prabhuṁ pitaraṁ devatānām .. 2..
ममापि विष्णोर्जनकं देवमीड्यं योऽन्तकाले सर्वलोकान्संजहार ॥ ३॥
mamāpi viṣṇorjanakaṁ devamīḍyaṁ yo'ntakāle sarvalokānsaṁjahāra .. 3..
स एकः श्रेष्ठश्च सर्वशास्ता स एव वरिष्ठश्च ।
यो घोरं वेषमास्थाय शरभाख्यं महेश्वरः ।
नृसिंहं लोकहन्तारं संजघान महाबलः ॥ ४॥
sa ekaḥ śreṣṭhaśca sarvaśāstā sa eva variṣṭhaśca .
yo ghoraṁ veṣamāsthāya śarabhākhyaṁ maheśvaraḥ .
nṛsiṁhaṁ lokahantāraṁ saṁjaghāna mahābalaḥ .. 4..
हरिं हरन्तं पादाभ्यामनुयान्ति सुरेश्वराः ।
मावधीः पुरुषं विष्णुं विक्रमस्व महानसि ॥ ५॥
hariṁ harantaṁ pādābhyāmanuyānti sureśvarāḥ .
māvadhīḥ puruṣaṁ viṣṇuṁ vikramasva mahānasi .. 5..
कृपया भगवान्विष्णुं विददार नखैः खरैः ।
चर्माम्बरो महावीरो वीरभद्रो बभूव ह ॥ ६॥
kṛpayā bhagavānviṣṇuṁ vidadāra nakhaiḥ kharaiḥ .
carmāmbaro mahāvīro vīrabhadro babhūva ha .. 6..
स एको रुद्रो ध्येयः सर्वेषां सर्वसिद्धये ।
यो ब्रह्मणः पञ्चवक्रहन्ता तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ ७॥
sa eko rudro dhyeyaḥ sarveṣāṁ sarvasiddhaye .
yo brahmaṇaḥ pañcavakrahantā tasmai rudrāya namo astu .. 7..
यो विस्फुलिङ्गेन ललाटजेन सर्वं जगद्भस्मसात्संकरोति ।
पुनश्च सृष्ट्वा पुनरप्यरक्शदेवं स्वतन्त्रं प्रकटीकरोति ।
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ ८॥
yo visphuliṅgena lalāṭajena sarvaṁ jagadbhasmasātsaṁkaroti .
punaśca sṛṣṭvā punarapyarakśadevaṁ svatantraṁ prakaṭīkaroti .
tasmai rudrāya namo astu .. 8..
यो वामपादेन जघान कालं घोरं पपेऽथो हालहलं दहन्तम् ।
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ ९॥
yo vāmapādena jaghāna kālaṁ ghoraṁ pape'tho hālahalaṁ dahantam .
tasmai rudrāya namo astu .. 9..
यो वामपादार्चितविष्णुनेत्रस्तस्मै ददौ चक्रमतीव हृष्टः ।
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ १०॥
yo vāmapādārcitaviṣṇunetrastasmai dadau cakramatīva hṛṣṭaḥ .
tasmai rudrāya namo astu .. 10..
यो दक्शयज्ञे सुरसङ्घान्विजित्य विष्णुं बबन्धोरगपाशेन वीरः ।
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ ११॥
yo dakśayajñe surasaṅghānvijitya viṣṇuṁ babandhoragapāśena vīraḥ .
tasmai rudrāya namo astu .. 11..
यो लीलयैव त्रिपुरं ददाह विष्णुं कविं सोमसूर्याग्निनेत्रः ।
सर्वे देवाः पशुतामवापुः स्वयं तस्मात्पशुपतिर्बभूव ।
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ १२॥
yo līlayaiva tripuraṁ dadāha viṣṇuṁ kaviṁ somasūryāgninetraḥ .
sarve devāḥ paśutāmavāpuḥ svayaṁ tasmātpaśupatirbabhūva .
tasmai rudrāya namo astu .. 12..
यो मत्स्यकूर्मादिवराहसिंहान्विष्णुं क्रमन्तं वामनमादिविष्णुम् ।
विविक्लवं पीड्यमानं सुरेशं भस्मीचकार मन्मथं यमं च ।
तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ १३॥
yo matsyakūrmādivarāhasiṁhānviṣṇuṁ kramantaṁ vāmanamādiviṣṇum .
viviklavaṁ pīḍyamānaṁ sureśaṁ bhasmīcakāra manmathaṁ yamaṁ ca .
tasmai rudrāya namo astu .. 13..
एवं प्रकारेण बहुधा प्रतुष्ट्वा क्शमापयामासुर्नीलकण्ठं महेश्वरम् ।
तापत्रयसमुद्भूतजन्ममृत्युजरादिभिः ।
नाविधानि दुःखानि जहार परमेश्वरः ॥ १४॥
evaṁ prakāreṇa bahudhā pratuṣṭvā kśamāpayāmāsurnīlakaṇṭhaṁ maheśvaram .
tāpatrayasamudbhūtajanmamṛtyujarādibhiḥ .
nāvidhāni duḥkhāni jahāra parameśvaraḥ ..14..
एवं मन्त्रैः प्रार्थ्यमान आत्मा वै सर्वदेहिनाम् ।
शङ्करो भगवानाद्यो ररक्श सकलाः प्रजाः ॥ १५॥
evaṁ mantraiḥ prārthyamāna ātmā vai sarvadehinām .
śaṅkaro bhagavānādyo rarakśa sakalāḥ prajāḥ .. 15..
यत्पादाम्भोरुहद्वन्द्वं मृग्यते विष्णुना सह ।
स्तुत्वा स्तुत्यं महेशानमवाङ्मनसगोचरम् ॥ १६॥
yatpādāmbhoruhadvandvaṁ mṛgyate viṣṇunā saha .
stutvā stutyaṁ maheśānamavāṅmanasagocaram .. 16..
भक्त्या नम्रतनोर्विष्णोः प्रसादमकरोद्विभुः ।
यतो वाचो निवर्तन्ते अप्राप्य मनसा सह ।
आनन्दं ब्रह्मणो विद्वान्न बिभेति कदाचनेति ॥ १७॥
bhaktyā namratanorviṣṇoḥ prasādamakarodvibhuḥ .
yato vāco nivartante aprāpya manasā saha .
ānandaṁ brahmaṇo vidvānna bibheti kadācaneti .. 17..
अणोरणीयान्महतो महीयानात्मास्यजन्तोर्निहितो गुहायाम् ।
तमक्रतुं पश्यति वीतशोको धातुःप्रसादान्महिमानमीशम् ॥ १८॥
aṇoraṇīyānmahato mahīyānātmāsyajantornihito guhāyām .
tamakratuṁ paśyati vītaśoko dhātuḥprasādānmahimānamīśam .. 18..
वसिष्ठवैयासकिवामदेवविरिञ्चिमुख्यैर्हृदि भाव्यमानः ।
सनत्सुजातादिसनातनाद्यैरीड्यो महेशो भगवानादिदेवः ॥ १९॥
vasiṣṭhavaiyāsakivāmadevaviriñcimukhyairhṛdi bhāvyamānaḥ .
sanatsujātādisanātanādyairīḍyo maheśo bhagavānādidevaḥ .. 19..
सत्यो नित्यः सर्वसाक्शी महेशो नित्यानन्दो निर्विकल्पो निराख्यः ।
अचिन्त्यशक्तिर्भगवान्गिरीशः स्वाविद्यया कल्पितमानभूमिः ॥ २०॥
satyo nityaḥ sarvasākśī maheśo nityānando nirvikalpo nirākhyaḥ .
acintyaśaktirbhagavāngirīśaḥ svāvidyayā kalpitamānabhūmiḥ .. 20..
अतिमोहकरी माया मम विष्णोश्च सुव्रत ।
तस्य पादाम्बुजध्यानाद्दुस्तरा सुतरा भवेत् ॥ २१॥
atimohakarī māyā mama viṣṇośca suvrata .
tasya pādāmbujadhyānāddustarā sutarā bhavet .. 21..
विष्णुर्विश्वजगद्योनिः स्वांशभूतैः स्वकैः सह ।
ममांशसंभवो भूत्वा पालयत्यखिलं जगत् ॥ २२॥
viṣṇurviśvajagadyoniḥ svāṁśabhūtaiḥ svakaiḥ saha .
mamāṁśasaṁbhavo bhūtvā pālayatyakhilaṁ jagat .. 22..
विनाशं कालतो याति ततोऽन्यत्सकलं मृषा ।
ॐ तस्मै महाग्रासाय महादेवाय शूलिने ।
महेश्वराय मृडाय तस्मै रुद्राय नमो अस्तु ॥ २३॥
vināśaṁ kālato yāti tato'nyatsakalaṁ mṛṣā .
oṁ tasmai mahāgrāsāya mahādevāya śūline .
maheśvarāya mṛḍāya tasmai rudrāya namo astu .. 23..
एको विष्णुर्महद्भूतं पृथग्भूतायनेकशः ।
त्रींल्लोकान्व्याप्य भूतात्मा भुङ्क्ते विश्वभुगव्ययः ॥ २४॥
eko viṣṇurmahadbhūtaṁ pṛthagbhūtāyanekaśaḥ .
trīṁllokānvyāpya bhūtātmā bhuṅkte viśvabhugavyayaḥ .. 24..
चतुर्भिश्च चतुर्भिश्च द्वाभ्यां पञ्चमिरेव च ।
हूयते च पुनर्द्वाभ्यां स मे विष्णुः प्रसीदतु ॥ २५॥
caturbhiśca caturbhiśca dvābhyāṁ pañcamireva ca .
hūyate ca punardvābhyāṁ sa me viṣṇuḥ prasīdatu .. 25..
ब्रह्मार्पणं ब्रह्म हविर्ब्रह्माग्नौ ब्रह्मणा हुतम् ।
ब्रह्मैव तेन गन्तव्यं ब्रह्मकर्मसमाधिना ॥ २६॥
brahmārpaṇaṁ brahma havirbrahmāgnau brahmaṇā hutam .
brahmaiva tena gantavyaṁ brahmakarmasamādhinā .. 26..
शरा जीवास्तदङ्गेषु भाति नित्यं हरिः स्वयम् ।
ब्रह्मैव शरभः साक्शान्मोक्शदोऽयं महामुने ॥ २७॥
śarā jīvāstadaṅgeṣu bhāti nityaṁ hariḥ svayam .
brahmaiva śarabhaḥ sākśānmokśado'yaṁ mahāmune .. 27..
मायावशादेव देवा मोहिता ममतादिभिः ।
तस्य माहात्म्यलेशांशं वक्तुं केनाप्य शक्यते ॥ २८॥
māyāvaśādeva devā mohitā mamatādibhiḥ .
tasya māhātmyaleśāṁśaṁ vaktuṁ kenāpya śakyate .. 28..
परात्परतरं ब्रह्म यत्परात्परतो हरिः ।
परात्परतरो हीशस्तस्मात्तुल्योऽधिको न हि ॥ २९॥
parātparataraṁ brahma yatparātparato hariḥ .
parātparataro hīśastasmāttulyo'dhiko na hi .. 29..
एक एव शिवो नित्यस्ततोऽन्यत्सकलं मृषा ।
तस्मात्सर्वान्परित्यज्य ध्येयान्विष्ण्वादिकान्सुरान् ॥ ३०॥
eka eva śivo nityastato'nyatsakalaṁ mṛṣā .
tasmātsarvānparityajya dhyeyānviṣṇvādikānsurān .. 30..
शिव एव सदा ध्येयः सर्वसंसारमोचकः ।
तस्मै महाग्रासाय महेश्वराय नमः ॥ ३१॥
śiva eva sadā dhyeyaḥ sarvasaṁsāramocakaḥ .
tasmai mahāgrāsāya maheśvarāya namaḥ .. 31..
पैप्पलादं महाशास्त्रं न देयं यस्य कस्यचित् ।
नास्तिकाय कृतघ्नाय दुर्वृत्ताय दुरात्मने ॥ ३२॥
paippalādaṁ mahāśāstraṁ na deyaṁ yasya kasyacit .
nāstikāya kṛtaghnāya durvṛttāya durātmane .. 32..
दांभिकाय नृशंसाय शठायानृतभाषिणे ।
सुव्रताय सुभक्ताय सुवृत्ताय सुशीलिने ॥ ३३॥
dāṁbhikāya nṛśaṁsāya śaṭhāyānṛtabhāṣiṇe .
suvratāya subhaktāya suvṛttāya suśīline .. 33..
गुरुभक्ताय दान्ताय शान्ताय ऋजुचेतसे ।
शिवभक्ताय दातव्यं ब्रह्मकर्मोक्तधीमते ॥ ३४॥
gurubhaktāya dāntāya śāntāya ṛjucetase .
śivabhaktāya dātavyaṁ brahmakarmoktadhīmate .. 34..
स्वभक्तायैव दातव्यमकृतघ्नाय सुव्रतम् ।
न दातव्यं सदा गोप्यं यत्नेनैव द्विजोत्तम ॥ ३५॥
svabhaktāyaiva dātavyamakṛtaghnāya suvratam .
na dātavyaṁ sadā gopyaṁ yatnenaiva dvijottama .. 35..
एतत्पैप्पलादं महाशास्त्रं योऽधीते श्रावयेद्द्विजः स जन्ममरणेभ्यो मुक्तो भवति ।
यो जानीते सोऽमृतत्वं च गच्छति ।
गर्भवासाद्विमुक्तो भवति ।
सुरापानात्पूतो भवति ।
स्वर्णस्तेयात्पूतो भवति ।
ब्रह्महत्यात्पूतो भवति ।
गुरुतल्पगमनात्पूतो भवति ।
स सर्वान्वेदानधीतो भवति ।
स सर्वान्देवान्ध्यातो भवति ।
स समस्तमहापातकोपपातकात्पूतो भवति ।
तस्मादविमुक्तमाश्रितो भवति ।
स सततं शिवप्रियो भवति ।
स शिवसायुज्यमेति ।
न स पुनरावर्तते न स पुनरावर्तते ।
ब्रह्मैव भवति ।
इत्याह भगवान्ब्रह्मेत्युपनिषत् ॥
etatpaippalādaṁ mahāśāstraṁ yo'dhīte śrāvayeddvijaḥ sa janmamaraṇebhyo mukto bhavati .
yo jānīte so'mṛtatvaṁ ca gacchati .
garbhavāsādvimukto bhavati .
surāpānātpūto bhavati .
svarṇasteyātpūto bhavati .
brahmahatyātpūto bhavati .
gurutalpagamanātpūto bhavati .
sa sarvānvedānadhīto bhavati .
sa sarvāndevāndhyāto bhavati .
sa samastamahāpātakopapātakātpūto bhavati .
tasmādavimuktamāśrito bhavati .
sa satataṁ śivapriyo bhavati .
sa śivasāyujyameti .
na sa punarāvartate na sa punarāvartate .
brahmaiva bhavati .
ityāha bhagavānbrahmetyupaniṣat ..
ॐ भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः ।
भद्रं पश्येमाक्शभिर्यजत्राः ।
स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवासस्तनूभिः ।
व्यशेम देवहितं यदायुः ।
स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः । स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः ।
स्वस्ति नस्तार्क्श्यो अरिष्टनेमिः । स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु ।
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
oṁ bhadraṁ karṇebhiḥ śṛṇuyāma devāḥ .
bhadraṁ paśyemākśabhiryajatrāḥ .
sthirairaṅgaistuṣṭuvāsastanūbhiḥ .
vyaśema devahitaṁ yadāyuḥ .
svasti na indro vṛddhaśravāḥ . svasti naḥ pūṣā viśvavedāḥ .
svasti nastārkśyo ariṣṭanemiḥ . svasti no bṛhaspatirdadhātu .
oṁ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ..
॥ इति शरभोपनिषत्समाप्ता ॥
.. iti śarabhopaniṣatsamāptā ..