Деви-махатмья (МП) 7

रचन: ऋषि मार्कण्डेय

Богиня Дурга манифестирует Чамунду

चण्डमुण्ड वधो नाम सप्तमोध्यायः ॥ .. saptamo'dhyāyaḥ .. Глава 7

ध्यानं
ध्यायें रत्न पीठे शुककल पठितं श्रुण्वतीं श्यामलाङ्गीं।
न्यस्तैकाङ्घ्रिं सरोजे शशि शकल धरां वल्लकीं वाद यन्तीं|
कहलाराबद्ध मालां नियमित विलसच्चोलिकां रक्त वस्त्रां।
मातङ्गीं शङ्ख पात्रां मधुर मधुमदां चित्रकोद्भासि भालां।

ऋषिरुवाच।
oṁ ṛṣiruvāca .. 1..
Риши сказал:

आज्ञप्तास्ते ततोदैत्याश्चण्डमुण्डपुरोगमाः।
चतुरङ्गबलोपेता ययुरभ्युद्यतायुधाः ॥ १॥
ājñaptāste tato daityāścaṇḍamuṇḍapurogamāḥ .
caturaṅgabalopetā yayurabhyudyatāyudhāḥ .. 2..
Получив такой приказ, даитьи во главе с Чандой и Мундой, воздев оружие, выступили армией четырех родов (войск).

ददृशुस्ते ततो देवीमीषद्धासां व्यवस्थिताम्।
सिंहस्योपरि शैलेन्द्रशृङ्गे महतिकाञ्चने ॥ २॥
dadṛśuste tato devīmīṣaddhāsāṁ vyavasthitām .
siṁhasyopari śailendraśṛṅge mahati kāñcane .. 3..
И на золотой вершине высокой горы они увидели Деви, с легкой улыбкой восседавшую на льве.

तेदृष्ट्वातांसमादातुमुद्यमं ञ्चक्रुरुद्यताः|
आकृष्टचापासिधरास्तथा‌உन्ये तत्समीपगाः ॥ ३॥
te dṛṣṭvā tāṁ samādātumudyamaṁ cakrurudyatāḥ .
ākṛṣṭacāpāsidharāstathānye tatsamīpagāḥ .. 4..
И увидев Ту (Деви), одни направились пленить Ее, а другие подошли к Ней, вытащив мечи и натянув луки.

ततः कोपं चकारोच्चैरम्भिका तानरीन्प्रति।
कोपेन चास्या वदनं मषीवर्णमभूत्तदा ॥ ४॥
tataḥ kopaṁ cakāroccairambikā tānarīnprati .
kopena cāsyā vadanaṁ maṣīvarṇamabhūttadā .. 5..
Тогда в Амбике проснулся страшный гнев на врагов, в ярости Ее лик стал черным как смоль.

भ्रुकुटीकुटिलात्तस्या ललाटफलकाद्द्रुतम्।
काली कराल वदना विनिष्क्रान्तासिपाशिनी ॥ ५॥
bhrukuṭīkuṭilāttasyā lalāṭaphalakāddrutam .
kālī karālavadanā viniṣkrāntāsipāśinī .. 6..
А из Ее высокого лба с нахмуренными в гневе бровями вдруг вышла Кали - страшноликая, несущая меч и аркан.

विचित्रखट्वाङ्गधरा नरमालाविभूषणा।
द्वीपिचर्मपरीधाना शुष्कमांसातिभैरवा ॥ ६॥
vicitrakhaṭvāṅgadharā naramālāvibhūṣaṇā .
dvīpicarmaparīdhānā śuṣkamāṁsātibhairavā .. 7..
Держащая дивный венчанный черепом посох, украшенная гирляндой черепов, облаченная в шкуру тигра, повергающая в трепет видом (Своей) истощенной плоти.

अतिविस्तारवदना जिह्वाललनभीषणा।
निमग्नारक्तनयना नादापूरितदिङ्मुखा ॥ ६॥
ativistāravadanā jihvālalanabhīṣaṇā .
nimagnāraktanayanā nādāpūritadiṅmukhā .. 8..
С широко открытым ртом, страшно шевелящимся языком, с глубоко запавшими алыми глазами, оглашавшая ревом стороны света.

सा वेगेनाभिपतिता घूतयन्ती महासुरान्।
सैन्ये तत्र सुरारीणामभक्षयत तद्बलम् ॥ ८॥
sā vegenābhipatitā ghātayantī mahāsurān .
sainye tatra surārīṇāmabhakṣayata tadbalam .. 9..
И стремглав обрушившись на великих асуров, убивая и пожирая воинства врагов небожителей.

पार्ष्णिग्राहाङ्कुशग्राहयोधघण्टासमन्वितान्।
समादायैकहस्तेन मुखे चिक्षेप वारणान् ॥ ९॥
pārṣṇigrāhāṅkuśagrāhayodhaghaṇṭāsamanvitān .
samādāyaikahastena mukhe cikṣepa vāraṇān .. 10..
Она одной рукой хватала слонов с их охраной, погонщиками, воинами, колоколами, и бросала их Себе в рот.

तथैव योधं तुरगै रथं सारथिना सह।
निक्षिप्य वक्त्रे दशनैश्चर्वयत्यतिभैरवं ॥ १०॥
tathaiva yodhaṁ turagai rathaṁ sārathinā saha .
nikṣipya vaktre daśanaiścarvayantyatibhairavam .. 11..
Схватив всадников с конями, колесницами и колесничими, отправляла их в рот, разрывая страшными клыками.

Убиение Чанды и Мунды

एकं जग्राह केशेषु ग्रीवायामथ चापरं।
पादेनाक्रम्यचैवान्यमुरसान्यमपोथयत् ॥ ११॥
ekaṁ jagrāha keśeṣu grīvāyāmatha cāparam .
pādenākramya caivānyamurasānyamapothayat .. 12..
Одного ловила за волосы, другого за шею; одного давила ногой, другого ударяла грудью.

तैर्मुक्तानिच शस्त्राणि महास्त्राणि तथासुरैः।
मुखेन जग्राह रुषा दशनैर्मथितान्यपि ॥ १२॥
tairmuktāni ca śastrāṇi mahāstrāṇi tathāsuraiḥ .
mukhena jagrāha ruṣā daśanairmathitānyapi .. 13..
В ярости хватала ртом пущенные асурами стрелы и метательные снаряды, дробя их между зубами.

बलिनां तद्बलं सर्वमसुराणां दुरात्मनां |
ममर्दाभक्षयच्चान्यानन्यांश्चाताडयत्तथा ॥ १३॥
balināṁ tadbalaṁ sarvamasurāṇāṁ durātmanām .
mamardābhakṣayaccānyānanyāṁścātāḍayattadā .. 14..
Пожирая одних и давя других, Она истребляла воинство могучих злодеев-асуров.

असिना निहताः केचित्केचित्खट्वाङ्गताडिताः।
जग्मुर्विनाशमसुरा दन्ताग्राभिहतास्तथा ॥ १४॥
asinā nihatāḥ kecitkecitkhaṭvāṅgatāḍitāḥ .
jagmurvināśamasurā dantāgrābhihatāstathā .. 15..
Иных убивал Ее меч, иных поражал удар венчанного черепом посоха; иные асуры встретили смерть, растерзанные Ее острыми клыками.

क्षणेन तद्भलं सर्व मसुराणां निपातितं।
दृष्ट्वा चण्डो‌உभिदुद्राव तां कालीमतिभीषणां ॥ १५॥
kṣaṇena tadbalaṁ sarvamasurāṇāṁ nipātitam .
dṛṣṭvā caṇḍo'bhidudrāva tāṁ kālīmatibhīṣaṇām .. 16..
Во мгновение ока погибло все войско асуров, и видя это, Чанда (сам) бросился к несказанно страшной Кали.

शरवर्षैर्महाभीमैर्भीमाक्षीं तां महासुरः।
छादयामास चक्रैश्च मुण्डः क्षिप्तैः सहस्रशः ॥ १६॥
śaravarṣairmahābhīmairbhīmākṣīṁ tāṁ mahāsuraḥ .
chādayāmāsa cakraiśca muṇḍaḥ kṣiptaiḥ sahasraśaḥ .. 17..
Ужасным ливнем стрел тот великий асур, а также Мунда - тысячью брошенных дисков, накрыли (богиню) повергающего в трепет облика.

तानिचक्राण्यनेकानि विशमानानि तन्मुखम्।
बभुर्यथार्कबिम्बानि सुबहूनि घनोदरं ॥ १७॥
tāni cakrāṇyanekāni viśamānāni tanmukham .
babhuryathārkabimbāni subahūni ghanodaram .. 18..
Но влетая Ей в рот, те бесчисленные диски казались Дисками многих солнц, исчезающими в глубине облака.

ततो जहासातिरुषा भीमं भैरवनादिनी।
काली करालवदना दुर्दर्शशनोज्ज्वला ॥ १८॥
tato jahāsātiruṣā bhīmaṁ bhairavanādinī .
kālī karālavadanā durdarśadaśanojjvalā .. 19..
И страшно взревев, Кали грозно рассмеялась в великой ярости, повергающие в дрожь клыки блистали в Ее ужасной пасти.

उत्थाय च महासिंहं देवी चण्डमधावत।
गृहीत्वा चास्य केशेषु शिरस्तेनासिनाच्छिनत् ॥ १९॥
utthāya ca mahāsiṁhaṁ devī caṇḍamadhāvata .
gṛhītvā cāsya keśeṣu śirastenāsinācchinat .. 20..
Тут восседавшая на великом льве Богиня устремилась к Чанде и, ухватив за волосы, мечом отсекла ему голову.

Чамунда с головами Чанды и Мунды. Барельеф в индийском храме

अथ मुण्डो‌உभ्यधावत्तां दृष्ट्वा चण्डं निपातितम्।
तमप्यपात यद्भमौ सा खड्गाभिहतंरुषा ॥ २०॥
atha muṇḍo'bhyadhāvattāṁ dṛṣṭvā caṇḍaṁ nipātitam .
tamapyapātayadbhūmau sā khaḍgābhihataṁ ruṣā .. 21..
И видя гибель Чанды, Мунда сам кинулся (к Богине), но был повергнут наземь свирепым ударом Ее меча.

हतशेषं ततः सैन्यं दृष्ट्वा चण्डं निपातितम्।
मुण्डञ्च सुमहावीर्यं दिशो भेजे भयातुरम् ॥ २१॥
hataśeṣaṁ tataḥ sainyaṁ dṛṣṭvā caṇḍaṁ nipātitam .
muṇḍaṁ ca sumahāvīryaṁ diśo bheje bhayāturam .. 22..
При виде смерти Чанды и великого в доблести Мунды остатки войск в страхе бросились во все стороны.

शिरश्चण्डस्य काली च गृहीत्वा मुण्ड मेव च।
प्राह प्रचण्डाट्टहासमिश्रमभ्येत्य चण्डिकाम् ॥ २२॥
śiraścaṇḍasya kālī ca gṛhītvā muṇḍameva ca .
prāha pracaṇḍāṭṭahāsamiśramabhyetya caṇḍikām .. 23..
И подхватив голову Чанды, а также Мунды, Кали приблизилась к Чандике и сказала, чередуя слова с неистовым смехом:

मया तवा त्रोपहृतौ चण्डमुण्डौ महापशू।
युद्धयज्ञे स्वयं शुम्भं निशुम्भं चहनिष्यसि ॥ २३॥
mayā tavātropahṛtau caṇḍamuṇḍau mahāpaśū .
yuddhayajñe svayaṁ śumbhaṁ niśumbhaṁ ca haniṣyasi .. 24..
"Я принесла Тебе Чанду и Мунду, двух великих животных на жертвоприношении-битве, а Шумбху с Нишумбхой Ты убьешь Сама!"

ऋषिरुवाच॥
ṛṣiruvāca .. 25..
Риши сказал:

तावानीतौ ततो दृष्ट्वा चण्ड मुण्डौ महासुरौ।
उवाच कालीं कल्याणी ललितं चण्डिका वचः ॥ २४॥
tāvānītau tato dṛṣṭvā caṇḍamuṇḍau mahāsurau .
uvāca kālīṁ kalyāṇī lalitaṁ caṇḍikā vacaḥ .. 26..
И видя принесенных Ей великих асуров Чанду и Мунду, благосклонная Чандика весело сказала Кали такие слова:

यस्माच्चण्डं च मुण्डं च गृहीत्वा त्वमुपागता।
चामुण्डेति ततो लोके ख्याता देवी भविष्यसि ॥ २५॥
yasmāccaṇḍaṁ ca muṇḍaṁ ca gṛhītvā tvamupāgatā .
cāmuṇḍeti tato loke khyātā devī bhaviṣyasi .. 27..
"О богиня, раз Ты пришла, держа Чанду и Мунду, отныне в этом мире Ты прославишься как Чамунда!"

॥ जय जय श्री मार्कण्डेय पुराणे सावर्निके मन्वन्तरे देवि महत्म्ये चण्डमुण्ड वधो नाम सप्तमोध्याय समाप्तम् ॥
.. svasti śrīmārkaṇḍeyapurāṇe sāvarṇike manvantare devīmāhātmye caṇḍamuṇḍavadho nāma saptamo'dhyāyaḥ .. 7..
Такова в Деви Махатмье Шри Маркандейя Пураны (эпоха Саварни) седьмая глава, именуемая "Убиение Чанды и Мунды".

आहुति
ॐ क्लीं जयन्ती साङ्गायै सशक्तिकायै सपरिवारायै सवाहनायै काली चामुण्डा देव्यै कर्पूर बीजाधिष्ठायै महाहुतिं समर्पयामि नमः स्वाहा ॥